Δεν είπε πολλά στο χαιρετισμό του, το βράδυ της περασμένης Παρασκευής, στη δεξίωση του ΕΒΕΘ και του Ελληνοϊταλικού επιμελητηρίου στο ξενοδοχείο «Nikopolis» ο κ. Γιάννης Μασούτης. Στην πρώτη μετά από δέκα χρόνια κοσμική πρωτοβουλία του ΕΒΕΘ, με αφορμή την έλευση του νέου έτους -στα χρόνια της κρίσης το ΕΒΕΘ για να υπογραμμίσει την κρισιμότητα της περιόδου είχε αναστείλει πλήρως τις κοινωνικές εκδηλώσεις- ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου που εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του νομού Θεσσαλονίκης υποδέχθηκε τους καλεσμένους με ένα μήνυμα που διήρκησε περίπου τρία – τέσσερα λεπτά. Έτσι κι αλλιώς ο κ. Μασούτης στις δημόσιες τοποθετήσεις του είναι συνήθως ολιγόλογος, οπότε δεν εξέπληξε.
Εκείνο που έχει σημασία -και ίσως ξάφνιασε κάποιους- είναι ότι μέσα στα λίγα που είπε ήταν η ευχή να προχωρήσουν μέσα στο 2020 τα μεγάλα έργα της Θεσσαλονίκης. Κι αυτό διότι το τελευταίο διάστημα υπήρξε η εντύπωση πως η Θεσσαλονίκη ξεμπλέκει με την «ατζέντα της δεκαετίας του 1980» και άρα θα δημιουργηθεί χώρος για νέες ιδέες, που θα οδηγήσουν την περιοχή πραγματικά στον 21ο αιώνα.
Είναι προφανές ότι η ευχή του κ. Μασούτη για την πρόοδο των μεγάλων έργων δεν ήταν τυχαία. Τη συμμερίζονται, άλλωστε, αρκετοί στη Θεσσαλονίκη. Τα προηγούμενα χρόνια και οι τελευταίοι μήνες έχουν αποδείξει ότι τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Ότι δεν αρκεί η πολιτική βούληση, ούτε οι υπουργικές -ούτε καν οι πρωθυπουργικές- ανακοινώσεις. Σε μια χώρα θεσμικά αδύναμη και ανοργάνωτη, το σύστημα είναι ικανό να εκθέσει τους πάντες – και τον Θεό τον ίδιο. Τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα συχνά οι δουλειές στήνονται στο πόδι ή χωρίς να υπολογίζονται όλες οι παράμετροι, με αποτέλεσμα να βρίσκουν έδαφος τα πραγματικά ή τεχνητά προβλήματα και να τις παρακωλύουν. Στην προκειμένη περίπτωση τα παραδείγματα του τελευταίου διαστήματος είναι αρκετά.
Πρώτο -και απόλυτα χαρακτηριστικό- παράδειγμα είναι το μετρό. Επτά μήνες από την κυβερνητική αλλαγή και πέντε μήνες από τις διαβεβαιώσεις του Κ. Μητσοτάκη από το βήμα της ΔΕΘ το έργο δεν προχωράει. Το έχει αντιληφθεί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο οποίος ζητάει από την Αττικό Μετρό ενημέρωση -ένας πρωθυπουργός εκ του πρωτοκόλλου δεν ζητάει ποτέ εξηγήσεις, μόνο ενημέρωση. Ανεξαρτήτως των λόγων των καθυστερήσεων, για τους πολίτες σημασία έχει η πραγματικότητα. Όσοι πίστευαν ότι το μετρό μπορεί να ξεμπλοκάρει εύκολα και να προχωρήσει γρήγορα -δηλαδή όσοι εισηγήθηκαν στον πρωθυπουργό να ανακοινώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα- οφείλουν να εξηγήσουν τα πως και τα γιατί. Δεν είναι η πρώτη φορά. Τα ίδια συνέβησαν και τα προηγούμενα χρόνια, με την προηγούμενη κυβέρνηση, τον προηγούμενο πρωθυπουργό, τον προηγούμενο υπουργό και την προηγούμενη διοίκηση της Αττικό Μετρό. Δίπλα στο μετρό ταιριάζει πάντα ο εφιάλτης του ΟΑΣΘ, των αστικών συγκοινωνιών που εξακολουθούν να ταλαιπωρούν αφάνταστα τη Θεσσαλονίκη, χωρίς να υπάρχει κάποιο αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα επιστροφής σε κάποιου τύπου συγκοινωνιακή κανονικότητα.
Η ίδια πάνω κάτω νιρβάνα ισχύει και για τις συνδέσεις του λιμανιού της Θεσσαλονίκης με το κεντρικό οδικό (ΠΑΘΕ, Εγνατία Οδό) και σιδηροδρομικό δίκτυο. Πρόκειται για έργα που θεωρούνται βασικά για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του λιμανιού, που είναι υποχρέωση του δημοσίου, αφού βρίσκονται εκτός της περίφραξης των λιμενικών εγκαταστάσεων. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, επί των ημερών της οποίας ιδιωτικοποιήθηκε η ΟΛΘ ΑΕ, είχε υποσχεθεί την έγκαιρη ολοκλήρωση αυτής της… μικροδουλειάς για τα δεδομένα του δημοσίου. Οι σημερινοί κυβερνώντες, επίσης, ανανέωσαν τις διαβεβαιώσεις, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει τίποτα στο προσκήνιο. Ούτε καν μια ανακοίνωση για το αν υπάρχει προγραμματισμός και ποιος είναι αυτός.
Αλλά και στο ίδιο το ιδιωτικό λιμάνι της Θεσσαλονίκης παρατηρούνται καθυστερήσεις. Ασφαλώς, μια ιδιωτική εταιρεία έχει τη δυνατότητα να πυκνώσει το χρόνο, αλλά τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά. Ακόμη και όταν οι παράγοντες της ΟΛΘ ΑΕ ξεκαθαρίσουν τα μεταξύ τους και επιλέξουν εργολάβο για την επέκταση της 6ης προβλήτας, θα πρέπει να εξασφαλίσουν τις σχετικές αδειοδοτήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες της πολιτείας. Κι επειδή οι ρυθμοί του δημοσίου είναι γνωστοί και άνετα μπορούν να γίνουν ακόμη πιο αργοί, οι σημερινές μικροκαθυστερήσεις δεν αποκλείεται να εξελιχθούν σε κάτι μεγαλύτερο. Όσοι παρακολουθούν από κοντά λόγω ειδικού ενδιαφέροντος τα τεκταινόμενα στα γραφεία και στα κρηπιδώματα του λιμανιού περιμένουν με ενδιαφέρον τα επόμενα επεισόδια.
Από τις υπόλοιπες μείζονες παρεμβάσεις που προγραμματίζονται στη Θεσσαλονίκη μεγάλο ενδιαφέρον έχουν οι εξελίξεις στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας. Στο κτίριο της οδού Φιλικής Εταιρείας, όπου έχουν μεταφερθεί εδώ και λίγες εβδομάδες τα γραφεία της ΑΖΚ ΑΕ, περιμένουν εναγωνίως να μεταφερθεί στην ιδιοκτησία τους η έκταση των 760 στρεμμάτων, κοντά στο αεροδρόμιο, που παραχωρεί το ΤΑΙΠΕΔ, με στόχο να δημιουργηθεί ένα μεγάλο τεχνολογικό πάρκο. Η απόφαση έχει ληφθεί, η σχετική τροπολογία, όμως, δεν έχει ψηφιστεί ακόμη στη Βουλή. Αφού τελειώσει αυτό το θέμα, θα φανεί τι μπορεί να γίνει από εκεί και πέρα. Αν θα βρεθούν σε 18 μήνες τα απαιτούμενα κεφάλαια από τον ιδιωτικό τομέα -σε πρώτη φάση περί τα 70 εκατ. ευρώ- πριν εκπνεύσει η σχετική προθεσμία που καθόρισε ο Κ. Μητσοτάκης, όταν εξήγγειλε την παραχώρηση. Υπάρχει αισιοδοξία ότι το σενάριο «υπάρχει οικόπεδο, υπάρχει σχεδιασμός, υπάρχουν αυτοί που θα τον υλοποιήσουν, αναζητούνται κεφάλαια» θα λειτουργήσει, αλλά σε κάθε περίπτωση ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος.
Καθυστερήσεις καταγράφονται και στο σχέδιο για την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου της ΔΕΘ και της δημιουργίας στο 50% της έκτασης Μητροπολιτικού Πάρκου. Για την υλοποίηση του σχεδίου πέραν όλων των άλλων απαιτούνται κεφάλαια 120 – 140 εκατ. ευρώ, που θα αναζητηθούν. Στην προκειμένη περίπτωση το χρονοδιάγραμμα που έχει εκπονήσει η διοίκηση της ΔΕΘ – Helexpo είναι αρκετά… ευρύχωρο, οπότε υπάρχουν ελπίδες για τήρησή του.
Επίσης, ενδιαφέρον υπάρχει πέριξ της… σιωπής που επικρατεί γύρω από την εξαγγελία του Κ. Μητσοτάκη για τη δημιουργία τριών μουσείων στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά στη δυτική είσοδο της πόλης. Μόνο που το συγκεκριμένο πρότζεκτ ήταν εξαρχής στον… αέρα, αφού ανακοινώθηκε χωρίς σχεδόν κανείς στη Θεσσαλονίκη -και πάντως όχι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι- να έχει ιδέα. Όσο για την υπερυψωμένη περιφερειακή οδό τα νέα αναμένονται από την Εγνατία Οδό, κάποια στιγμή τους επόμενους μήνες
Στη Θεσσαλονίκη, όμως, υπάρχουν εν εξελίξει ή σε αναμονή και σημαντικά ιδιωτικά πρότζεκτ, η υλοποίηση των οποίων θα συμβάλλει σε ευρύτερες εξελίξεις στην οικονομία, την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη. Το πιο προχωρημένο είναι η επένδυση της Fraport Greece για την επέκταση του αεροδρομίου «Μακεδονία», που προχωρά με ταχείς ρυθμούς και εντός χρονοδιαγραμμάτων. Αντίθετα, καθυστερήσεις υπάρχουν στην αναβάθμιση της αγοράς τροφίμων Μοδιάνο, όπου το ιδιοκτησιακό έχει ξεκαθαρίσει τους τελευταίους μήνες και αυτό που απομένει είναι να ξεκινήσουν τα έργα.
Οι μεγάλες παρεμβάσεις στη Θεσσαλονίκη σε σημαντικό βαθμό βρίσκονται σε φάση αναμονής. Με δεδομένη την εμπειρία των πολλών προηγούμενων χρόνων ο «χρησμός Μασούτη», που διατυπώθηκε ως ευχή στη δεξίωση της περασμένης Παρασκευής δικαιολογείται απολύτως. Και δεν μπορεί να τον… καθησυχάσει καμία προφορική πολιτική διαβεβαίωση, παρά μόνο η πράξη. Η πραγματικότητα.