Στα καφενεία της Ελλάδας υπάρχουν οι καλύτεροι προπονητές του κόσμου, οι οποίοι δεν διστάζουν να υποδείξουν παίκτες και συστήματα όχι μόνο στον Λουτσέσκου, τον Χιμένεθ και τον Λεμονή, οι οποίοι δουλεύουν σε ένα υποβαθμισμένο πρωτάθλημα όπως το ελληνικό, αλλά και στον Μουρίνιο, τον Γκουαρντιόλα, τον Βεγκέρ και τον Ζιντάν.
Ομοίως στο «Καφενείο η Ελλάς» συχνάζουν χιλιάδες πρωθυπουργοί, που μπορούν να κάνουν τη δουλειά καλύτερα από τον Τσίπρα, τον Σαμαρά και τον Μητσοτάκη, αλλά και εκατομμύρια… υπουργοί, οι οποίοι ξέρουν καλύτερα από οποιονδήποτε νυν, πρώην και… επόμενο που έχει θητεύσει σε υπουργικό θώκο. Παράλληλα, στη χώρα «όπου ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα» ο καθένας είναι περισσότερο ευαίσθητος για το περιβάλλον από όλους τους άλλους, πιο οικολόγος από τον Ζακ Υβ Κουστώ και γνωρίζει καλύτερα τα μυστικά της ανάπτυξης από τον κάθε πετυχημλένο μεγαλοεπιχειρηματία ή χαρτογιακά τεχνοκράτη του Χάρβαρντ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τοπικών παραγόντων αυτής της λογικής είναι όσοι αντιδρούν χρόνια τώρα στην επένδυση του χρυσού στην ορεινή Χαλκιδική. Εσχάτως –στην πραγματικότητα εδώ και πάνω από χρόνο- τους μιμούνται κάποιοι στην περιοχή της Καβάλας, οι οποίοι δε συμφωνούν με την όδευση του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου ΤΑΡ, που αναβαθμίζει επί της ουσίας τη γεωστρατηγική της χώρας στο κρίσιμο πεδίο της ενέργειας. Ένα έργο για το οποίο μόχθησαν προηγούμενες κυβερνήσεις –η τελική απόφαση ελήφθη όταν πρωθυπουργός ήταν ο Αντώνης Σαμαράς- και ανέδειξε όπως του άξιζε η σημερινή κυβέρνηση. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας 18 μήνες πριν, τον Μάιο του 2016, συμμετείχε στην επίσημη εκδήλωση των εγκαινίων κατασκευής του έργου στη Θεσσαλονίκη, υπογραμμίζοντας με την παρουσία του τη σημασία που έχει για την Ελλάδα. Λόγω αυτών των συνθηκών, αλλά και της μορφής του έργου, κινήθηκαν ταχύτατα όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες του δημοσίου, ώστε να διασφαλιστούν οι απαιτούμενες άδειες, έγιναν εκατοντάδες διαβουλεύσεις με τις τοπικές κοινωνίες και ψηφίστηκε ένας δρακόντειος νόμος, που επιτρέπει –για λόγους ανωτέρου δημοσίου συμφέροντος- στην κοινοπραξία να απαλλοτριώσει ακόμη και μονομερώς τις απαιτούμενες εκτάσεις. Κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει πουθενά, αφού οι διαβουλεύσεις με τις τοπικές κοινωνίες έχουν αποδώσει και όλοι λίγο πολύ συναινούν στην κατασκευή. Άλλωστε οι εκτάσεις «νοικιάζονται», ο αγωγός «θάβεται» στα δύο μέτρα και η γη επιστρέφεται στους ιδιοκτήτες, οι οποίοι αποζημιώνονται και μπορούν να την επαναχρησιμοποιήσουν, ενδεχομένως με κάποιους μικροπεριορισμούς σε ορισμένες περιπτώσεις.
Το ελληνικό τμήμα του αγωγού έχει μήκος 550 χιλιόμετρα στη Θράκη και τη Μακεδονία -από τον Έβρο μέχρι την είσοδο στην Αλβανία. Μέχρι σήμερα έχουν κατασκευαστεί 340 χιλιόμετρα σε χρόνο συντομότερο από τις προβλέψεις. Η κοινοπραξία δουλεύει πυρετωδώς έχοντας παρακάμψει την Καβάλα, όπου υπάρχουν αντιρρήσεις. Μόνο που οι διαβουλεύσεις μέχρι στιγμής δεν αποδίδουν –αύριο Τετάρτη το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος και ο κ. Γιώργος Σταθάκης προσωπικά κάνουν μία ακόμη προσπάθεια συμβιβασμού- και τα χρονικά περιθώρια στενεύουν. Σύμφωνα με την κοινοπραξία εάν η κατασκευή του αγωγού στο συγκεκριμένο σημείο δεν ξεκινήσει εντός του πρώτου τριμήνου του 2018 υπάρχει κίνδυνος συνολικής καθυστέρησης στην ολοκλήρωση του έργου, κάτι που κανείς από τους εμπλεκόμενους δεν επιθυμεί. Το τι θα γίνει εάν δεν υπάρξει συμφωνία είναι εύκολο να το φανταστεί κανείς. Είναι εξόχως πιθανό η Ελλάδα να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της ειδησιογραφίας, επειδή κάποιοι παρεμποδίζουν την υλοποίηση μιας ακόμη μεγάλης επένδυσης, στην οποία συμμετέχουν από κοινού πέντε παγκόσμιοι ενεργειακοί κολοσσοί, ενώ το ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μεγάλο. Όπως, επίσης, είναι εξίσου πιθανό πάνω στην κατασκευή του ΤΑΡ να στηθούν πολιτικές, αυτοδιοικητικές και συνδικαλιστικές καριέρες.
Έχει ενδιαφέρον, πάντως, να εξετάσει κανείς τους βασικούς λόγους που επικαλούνται όσοι αντιδρούν, αλλά και τα αντεπιχειρήματα, ώστε η εικόνα να είναι ολοκληρωμένη και κατά το δυνατόν πιο καθαρή.
Σημειώστε:
-Επικινδυνότητα αγωγού. Είναι δυνατόν κάποιος που επενδύει 1,5 δισ. δολάρια να μην έχει φροντίσει τα θέματα ασφάλειας; Τι είναι αυτό που καταλαβαίνει όλη η υπόλοιπη Β. Ελλάδα και όχι η περιοχή της Καβάλας;
-Διέλευση πλησίον του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων. Η όδευση έχει εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Υπάρχουν περισσότερο αρχαιολάτρεις και ευαισθητοποιημένοι από τα μέλη του ΚΑΣ; Χρειάζεται να υπογραμμίσει κανείς την αντίδραση τους στα έργα του Ελληνικού και του μετρό της Θεσσαλονίκης;
-Απαξίωση γεωργικών εκτάσεων. Υπάρχει θέμα μεγαλύτερων αποζημιώσεων; Εάν ναι, γιατί δεν διατυπώνεται ευθέως το αίτημα;
-Απαξίωση οικοπεδικών εκτάσεων. Και για τα οικόπεδα υπάρχει ειδικό τιμολόγιο αποζημίωσης. Εάν οι ιδιοκτήτες θέλουν περισσότερα, γιατί δεν το λένε;
Η υπόθεση του ΤΑΡ είναι σοβαρή όχι μόνο λόγω της σημασίας του έργου για την Ελλάδα –ειδικότερα για τη Βόρεια Ελλάδα- και τη γεωστρατηγική δυναμική της περιοχής, που είναι αυτονόητη, ούτε επειδή ενδέχεται να έχουμε μπροστά μας καταστάσεις που να θυμίζουν τις «Σκουριές». Η περίπτωση της Καβάλας επιβεβαιώνει τη νοοτροπία με την οποία οι νεοέλληνες –τουλάχιστον αρκετοί ανάμεσά μας- προσεγγίζουν τις δημόσιες υποθέσεις. Με καχυποψία απέναντι στους πάντες και στα πάντα. Αλλά και με ημιμάθεια που «κρύβεται» πίσω από πέπλο πολυπραγμοσύνης. Έτσι το αρχικό αίσθημα μειονεξίας, εκλαμβάνεται σε δεύτερο χρόνο αφενός ως πλεονέκτημα και αφετέρου ως ευκαιρία για ίδιον όφελος.