Skip to main content

Η Θεσσαλονίκη – Μητρόπολη της ΝΑ Ευρώπης είναι όνειρο ή εφιάλτης;

Η πόλη αδυνατεί να εξυπηρετήσει μια Agrotica κι εμείς την οραματιζόμαστε πρωτεύουσα του... κόσμου. Κάνουμε κάτι για να γίνει πράξη το όνειρο;

Τις μεγαλοστομίες και τα μεγαλεπήβολα σχέδια για τη Θεσσαλονίκη τα έχουμε ακούσει κατ' επανάληψη, επί δεκαετίες κι από όλους. Να δεχτώ ότι όλοι είχαν αγαθές προθέσεις και σχέδια με προοπτική, ότι δηλαδή δεν μας πουλούσαν και δεν μας πουλάνε όνειρο. Πώς να δεχτώ όμως ότι ενώ σε επίπεδο ιδεών, μελετών, project γίνονται προετοιμασίες, σε επίπεδο ουσιαστικής προετοιμασίας και πράξης - έργου θέλουν να πιστέψουμε ότι η «μητρόπολη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης» θα υποδεχτεί με τις υπάρχουσες συνθήκες την ανάπτυξη;

Όλοι θέλουμε η Θεσσαλονίκη να καταστεί το επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, να αποτελέσει κέντρο υποδοχής επενδύσεων, επιχειρήσεων, αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, έναν non stop παγκόσμιο προορισμό για διάφορους λόγους (καινοτομία, εκθέσεις, επενδύσεις, πολιτισμό, τουρισμό κτλ.).

Με τις υπάρχουσες και τις σχεδιαζόμενες υποδομές πιστεύουμε αλήθεια ότι υπηρετούμε αυτή την προσδοκία; Τι είδους αφήγημα για τη Θεσσαλονίκη του μέλλοντος είναι αυτό και πού βασίζεται;

Δεν είναι μόνο οι ελλειμματικές δημόσιες υποδομές, που κάνουν το όνειρο απραγματοποίητο. Ίσως να μην είμαι τόσο διορατικός, αλλά δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι με ένα λιμάνι δίχως σοβαρές υποδομές για μεγάλη επιβατική κίνηση, με ένα αεροδρόμιο που είναι αμφίβολο αν και με τον νέο αεροσταθμό θα μπορεί να υποδεχτεί μια εκτόξευση της επισκεψιμότητας, με εισόδους και εξόδους από την πόλη πεπερασμένων δυνατοτήτων, με «μονόδρομους» μετακίνησης, με αστικές συγκοινωνίες που κάποτε θα μπορούν να εξυπηρετήσουν επαρκώς τις σημερινές ανάγκες, θα μπορέσει η Θεσσαλονίκη να υπηρετήσει τους μεγαλεπήβολους σχεδιασμούς.

Είναι και οι ιδιωτικές επενδύσεις που είναι ελλειμματικές σε τέτοιο βαθμό, που δεν προϊδεάζουν σε τίποτα την αναμονή της... υπερανάπτυξης. Πώς θα φιλοξενούσαμε 200.000 επισκέπτες ας πούμε; Όταν με 130.000 στην Agrotica τα ξενοδοχεία μας χρειάζονται... ράντζα; Πώς θα εξυπηρετήσουμε 300.000 επισκέπτες από τα Βαλκάνια ας πούμε, που θα έρθουν οδικώς; Θα τους γράφουμε κλήσεις για παράνομη στάθμευση ή θα τους υποχρεώνουμε να σταθμεύουν στο αεροδρόμιο για να μεταβούν για ένα συνέδριο ή μια έκθεση στο κέντρο;

Μια πόλη προτού περάσει στα αυτάρεσκα και φιλόδοξα αναπτυξιακά σχέδια, πρέπει να προετοιμάζεται γι' αυτά με τρόπο σοβαρό, με συγκεκριμένο σχέδιο, με χρονοδιάγραμμα και με έργα. Το καλύτερο αύριο το προετοιμάζεις αρχίζοντας από τα θεμελιώδη και δεν αρχίζεις να μελετάς την ταράτσα για να καταστήσεις στη συνέχεια αναγκαίο το πάρκινγκ...

Τα αναπτυξιακά σχέδια για τη Θεσσαλονίκη θυμίζουν χάρτινους πύργους. Θα θέλαμε κάθε Σαββατοκύριακο στην πόλη και στις γύρω περιοχές να γίνεται ο κακός χαμός από επισκέπτες. Πώς θα τους διαχειριστούμε και πώς θα καταστήσουμε ευχάριστη την επίσκεψή τους όμως δεν το σκεφτόμαστε; Και δε μιλώ μόνο για τα σημερινά δεδομένα. Μιλώ και για τους σχεδιασμούς των επόμενων πέντε και δέκα χρόνων, που σε τίποτα δε δείχνουν ικανοί να ανταποκριθούν σε τέτοια μεγέθη. Στα μεγέθη που προοιωνίζονται άλλοι σχεδιασμοί, οι μεγαλεπήβολοι που λέγαμε...

Σε λίγο ούτε η αγαπημένη μας επιχειρηματική άσκηση της εστίασης δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στην πορεία της πόλης προς το αύριο. Την πορεία που χαράσσει η πόλη εξαιτίας των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της μόνη της κι όχι εξαιτίας της υλοποίησης των σχεδίων ανάπτυξής της που έχουμε ακούσει κατά καιρούς.

Θυμίζω το σενάριο που έλεγε ότι κάποτε (αφήστε το πότε γιατί έχει περάσει καμιά δεκαετία ήδη...) η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει πληθυσμό μέχρι και 4 εκατομμυρίων κατοίκων. Μη γελάτε, διότι δεν ήταν καμιά προφητεία, αλλά επιστημονική πρόβλεψη - σενάριο... Ένας εφιάλτης που πουλήθηκε για όνειρο...

Προς το παρόν τρέχουμε πίσω από τις ανάγκες και προσπαθούμε να καλύψουμε τα ελλείμματα. Κανείς δεν σχεδιάζει και δεν υλοποιεί με όρους βάσιμης προοπτικής. Ούτε η Πολιτεία, ούτε η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ο ανορθολογικός σχεδιασμός οδηγεί σε νέα προβλήματα διαρκώς. Έπρεπε λογικά να λύνουμε τα υφιστάμενα προβλήματα και παράλληλα να δημιουργούμε τις συνθήκες και τις υποδομές για το αύριο της πόλης.

Εκτός κι αν δεν συμφωνούμε και καθένας θέλει μια διαφορετική Θεσσαλονίκη του 2030, του 2050 κτλ. Κάτι που με βάση τις εξαγγελίες και τα λόγια δε συμβαίνει σε πολιτικό επίπεδο. Όλοι –μα όλοι- θέλουν τη Θεσσαλονίκη – μητρόπολη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Έτσι λένε. Με διαρκώς αυξανόμενους επισκέπτες, με κεντρικές εξωστρεφείς λειτουργίες, με απίστευτες επενδύσεις, με πρωταγωνιστική θέση στον ανταγωνισμό των πόλεων της Βαλκανικής και του περιγύρου.

Στην πράξη όμως; Ακόμη παλεύουμε να λύσουμε ζητήματα δομικά σε όλα τα επίπεδα. Από τη γραφειοκρατία και τις υποδομές, μέχρι την οργάνωση της υποδοχής ενός τέτοιου μέλλοντος και τη διαχείριση της καθημερινότητας. Μια Agrotica έγινε και η πόλη ξεγυμνώθηκε... Στο κυκλοφοριακό, στη φιλοξενία, στις εξυπηρετήσεις, στη λειτουργία της, στους ίδιους τους κατοίκους της. Τα ίδια και κάθε Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ. Πόσα χρόνια τώρα;

Δεν είναι κακές οι φιλοδοξίες, ούτε οι μεγαλεπήβολοι σχεδιασμοί. Κακό είναι αυτοί να μη βασίζονται παρά στις «ομορφιές» και τις δυνατότητες της Θεσσαλονίκης. Προβληματιζόμαστε για το χρώμα του τραπεζομάντηλου στο τραπέζι και δεν αγοράσαμε ακόμη ψωμί.