Η Θεσσαλονίκη περιμένει και ονειρεύεται. Διανύοντας τις τελευταίες μέρες και του 2021, η πόλη και η ευρύτερη περιοχή για ακόμη ένα χρόνο παρέμεινε σε αναμονή για τις αλλαγές που επί πολλά χρόνια «σέρνονται» και δεν ολοκληρώνονται.
Αυτή η γεύση μένει ως ένα «ατυχές τσιτάτο» δήθεν απολογισμού, μιας χρονιάς που σημαδεύτηκε εκ νέου από την πανδημία του κορωνοϊού κι αυτό το σημάδι δεν μπόρεσε να το σβήσει ή έστω και το απαλύνει κάποια μείζονα παρέμβαση, κάποια θετική, αλλά ολοκληρωμένη εξέλιξη στις 365 μέρες.
Πολλά δρομολογήθηκαν, πολλές ιδέες για ένα καλύτερο αύριο για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή κατατέθηκαν αυτό το χρόνο. Σχεδόν τίποτα όμως από όσα διεκδικεί η πόλη ή έχουν σχεδιαστεί για την πόλη ή υλοποιούνται στην πόλη σε επίπεδο κρίσιμων υποδομών δεν ολοκληρώθηκε φέτος. Τουλάχιστον όχι κάποια από τις σημαντικές και μείζονες παρεμβάσεις, διότι για να μην είμαι μηδενιστής έργα και παρεμβάσεις στις υποδομές και μάλιστα ουσιαστικές για την καθημερινότητά μας έχουν γίνει. Φωτεινή εξαίρεση το αεροδρόμιο «Μακεδονία».
Πάμε για τα καλύτερα το 2022, αν και μια «συνθήκη» θα συνιστούσε να κάνουμε άλλον ένα χρόνο υπομονή και καλύτερο θα είναι το 2023. Όχι επειδή είναι εκλογική χρονιά και τις χρονιές των εκλογών γίνονται έστω και για ψηφοθηρικούς λόγους πράγματα, ούτε επειδή αναμένεται να ολοκληρωθεί η βασική γραμμή του μετρό, αλλά επειδή το 2023 ολοκληρώνεται η παλιά προγραμματική περίοδος και συνεπώς ό,τι έχουμε να δούμε σε έργο (που είναι σε εξέλιξη επί χρόνια) θα το δούμε αυτή τη χρονιά.
Ταυτόχρονα εντός του 2022 θα αρχίσουν οι πρώτες εντάξεις έργων (ο τύπος τους καθορίζεται από τις προτεραιότητες του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027 και τις προσκλήσεις που πρώτες θα ανοίξουν από το ερχόμενο καλοκαίρι) της νέας προγραμματικής περιόδου, οπότε θα αρχίσουν να δρομολογούνται (με χρόνια υλοποίησης μπροστά...) παρεμβάσεις, δράσεις και εργασίες με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης τα επόμενα χρόνια. Δεν χρειάζεται νομίζω η διευκρίνιση ότι οι σημαντικές παρεμβάσεις (και οι λιγότερο σημαντικές) υλοποιούνται μόνο μέσα από τους ευρωπαϊκούς πόρους...
Τη χρονιά που φεύγει σε λίγες μέρες τα λεγόμενα μεγάλα έργα στη Θεσσαλονίκη προχώρησαν ως ένα βαθμό. Όχι ολοκλήρωσης (με εξαίρεση επαναλαμβάνω τα έργα στο αεροδρόμιο «Μακεδονία»). Η ατζέντα της Θεσσαλονίκης άλλωστε έχει αλλάξει μετά την ολοκλήρωση κάποιων παρεμβάσεων που στο παρελθόν ήταν κρίσιμες και ολοκληρώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια ή εγκαταλείφθηκαν στην πορεία ή πήραν μεγάλη –χρονική- παράταση. Η νέα ατζέντα της πόλης, όπως την έχουν καθιερώσει όσοι διοικούν σε όλα τα επίπεδα διοίκησης, έχει πολύ χρόνο μπροστά της για να υλοποιηθεί και πάντως τα τελευταία χρόνια έχουν χαρακτηριστεί κυρίως ως χρόνια μελετών, σχεδιασμού, αποφάσεων, διαδικασιών ή εργοταξίων. Μέχρι εκεί. Δεν ήταν χρόνια κοπής κορδέλας και εγκαινίων, όπως φαίνεται ότι δεν θα είναι και το 2022 (με ελάχιστες εξαιρέσεις).
Για να προλάβω όσους σπεύσουν να ασκήσουν κριτική οφείλω να διευκρινίσω ότι προσωπικά δεν θεωρώ αρνητική αυτή την εξέλιξη. Δεν θεωρώ δηλαδή ότι χάνεται μια χρονιά επειδή δεν παραδίδονται ένα ή περισσότερα «μεγάλα έργα». Μάθαμε πια στην πορεία των ετών ότι οι σημαντικές παρεμβάσεις παίρνουν πολύ χρόνο για να υλοποιηθούν και πως το σημαντικότερο ίσως είναι ο καλός σχεδιασμός τους, η οργάνωσή τους, η μελετητική ωριμότητά τους και η συνέπεια στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης. Προηγείται όλων το σημαντικότερο: η διασφάλιση χρηματοδότησης.
Συνεπώς, εφόσον οι αρμόδιοι προχωρούν όλες αυτές τις αναγκαίες ενέργειες, η χρονιά ή οι χρονιές δεν είναι... χαμένες. Αντιθέτως, γίνεται ουσιαστική δουλειά, με σοβαρότητα και χωρίς τυμπανοκρουσίες, αλλά κυρίως με σεβασμό απέναντι στον πολίτη και στον τόπο. Όπως ουσιαστικό είναι να αρχίζουν νέα έργα, να δρομολογούνται, να υλοποιούνται.
Την επόμενη χρονιά, πέρα από τα έργα τοπικού χαρακτήρα, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά για την καθημερινότητα των πολιτών, περιμένουμε δυο πολύ σημαντικά έργα να ολοκληρωθούν. Το πρώτο είναι ο δρόμος Θέρμης – Γαλάτιστας και το δεύτερο είναι στη Χαλκιδική, αλλά επηρεάζει τη Θεσσαλονίκη. Το «ορφανό» χιλιόμετρο Ν. Μουδανιών – Ποτίδαιας.
Στις μείζονες παρεμβάσεις περιμένουμε την έναρξη των εργασιών σε πολλές από αυτές, που δημοπρατήθηκαν ή συμβασιοποιήθηκαν τη χρονιά που φεύγει (το fly over στην περιφερειακή οδό είναι χαρακτηριστική περίπτωση). Εργοτάξια συνεπώς θα δούμε και το 2022 να ανοίγουν σε όλη την πόλη και αν πιστέψουμε τις εξαγγελίες θα είναι πολλά και εξαιρετικά σημαντικά.
Από εκεί και πέρα είναι και θέμα οπτικής του καθενός. Άλλος μπορεί να βλέπει ακινησία και στασιμότητα, άλλος αδικαιολόγητες καθυστερήσεις κι άλλος πρόοδο. Οι περισσότεροι δεν μπορούν πάντως σήμερα να δουν ότι η πόλη σταδιακά αλλάζει και πιθανώς δεν θα καταλάβουν καν ότι άλλαξε και με την ολοκλήρωση των έργων που περιμένουμε τόσα χρόνια. Η ουσία είναι να γίνεται έργο και να ολοκληρώνονται σε βάθος –συγκεκριμένου- χρόνου οι αναγκαίες υποδομές, διότι η πόλη προχωρά η κοινωνία το ίδιο και συνεχώς προκύπτουν νέες ανάγκες. Αν δεν καλύπτονται οι παλιές, το κενό φαίνεται ακόμη μεγαλύτερο και στο τέλος έρχεται η απαξίωση να ισοπεδώσει τα πάντα.