Πριν από λίγα χρόνια, το ζητούμενο σε πολλές συζητήσεις στη Θεσσαλονίκη ήταν η ανυπαρξία οράματος (υλοποιήσιμου). Σήμερα, τουλάχιστον έχουμε καταφέρει (περί συλλογικού κατορθώματος πρόκειται, μην αναζητάτε πατρότητες και αποκλειστικότητες) να διαμορφώσουμε ένα όραμα και μάλιστα εν μέσω κρίσης και το ζητούμενο είναι να το υλοποιήσουμε στο σύνολό του.
Ο πρώτος πληθυντικός είναι σκόπιμος. Θεωρώ ότι κανένας μόνος του και καμιά παρέα έτοιμη να γράψει Ιστορία, δεν είναι πια ικανός να διατυπώσει και πολύ περισσότερο να υλοποιήσει ένα τέτοιο όραμα, ώστε να αποτελέσει στόχο, προοπτική και να γίνει και πράξη.
Η χαμένη επόμενη μέρα της Θεσσαλονίκης βρέθηκε κι αυτό μόνο αισιόδοξο μπορεί να είναι. Γι' αυτό τα εύσημα θα πρέπει να πιστωθούν αρκετοί, οι οποίοι από θέσεις ευθύνης τα τελευταία χρόνια προσπάθησαν, σκέφτηκαν και δρομολόγησαν τη σημερινή θετική πορεία της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, εν μέσω μάλιστα κρίσης. Και αυτοδιοικητικοί και επικεφαλής φορέων και οργανισμών και μέλη κοινωνικών ομάδων, μέσα από τις πιέσεις τους.
Δεν είναι αυτονόητα τα εμβληματικά έργα στη Θεσσαλονίκη, ούτε καν σε επίπεδο σχεδιασμού. Θυμίζω ότι κάποτε μας είχαν φλομώσει στα οράματα (πολλά από τα οποία κυκλοφορούν ακόμη και σήμερα ως ιδέες, εξαγγελίες κτλ.) και γινόταν αγωνιώδης προσπάθεια να βρεθούν από νέα τοπόσημα, μέχρι και φαραωνικές επενδύσεις, προκειμένου να ξεφύγει η πόλη από τη στασιμότητα. Κάτι να αλλάξει... Μα αυτό δεν ήταν ποτέ το ζητούμενο. Κυρίως εξυπηρετούσαν προσωπικές ή κομματικές προβολές ή ακόμη και τον ατέρμονο αγώνα δρόμου για τον πιο έξυπνο...
Με την πάροδο των χρόνων ξεχώρισαν οι θεωρίες από την πράξη και έτσι διαμορφώθηκε μια κοινή προοπτική, που την υιοθετεί η πλειοψηφία πια όσων διεκδικούν θέσεις ευθύνης. Στα μεγάλα project που έχουν δρομολογηθεί πια για τη Θεσσαλονίκη δε συμπεριλαμβάνω τον πλωτό Αξιό, τον οποίο θεωρώ εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να επιτευχθεί κάποτε, ούτε τον διπλασιασμό του Σέιχ Σου, ούτε την υποθαλάσσια, ούτε τη σιδηροδρομική Εγνατία, ούτε τη γέφυρα τύπου Σαν Φρανσίσκο που θα συνδέει το Καλοχώρι με το Αγγελοχώρι... Αυτά τα έργα καλώς ή κακώς απαιτούν τεράστια κονδύλια και πολύ χρόνο για να υλοποιηθούν. Είναι –κατά τη δική μου κοσμοθεωρία- ευπρόσδεκτα οράματα, αλλά ανέφικτα. Μακάρι να γίνουν κάποτε. Μένω μόνο σε αυτό.
Υπάρχουν όμως μια σειρά άλλων παρεμβάσεων πραγματικά οραματικών, αλλά προσγειωμένων στην πραγματικότητα, δηλαδή εφικτών. Κι αυτές το καλό είναι ότι τις υιοθετούν πλέον σχεδόν όλοι όσοι μετέχουν στο δημόσιο διάλογο. Αυτές οι παρεμβάσεις, που μάλιστα έχουν δρομολογηθεί κι ας καθυστερούν πολλά χρόνια, θα βελτιώσουν δραματικά την εικόνα της Θεσσαλονίκης και θα της δώσουν την ώθηση για να παίξει το ρόλο που θέλουμε όλοι στην ευρύτερη περιοχή.
Οι επενδύσεις στον ΟΛΘ και οι συνδέσεις με τα οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα, ο έκτος προβλήτας, αλλά και το εμπορευματικό κέντρο, σε συνδυασμό με τη σημασία που δίνουν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης όλα τα κόμματα, αλλά και ο διεθνής παράγοντας, θα βάλουν σε ρότα ανάπτυξης έναν από τους βασικούς οικονομικούς (και όχι μόνο) πυλώνες της πόλης.
Το ίδιο ισχύει και για το αεροδρόμιο «Μακεδονία», το οποίο σε λίγο καιρό θα μπορεί να εξυπηρετήσει υπερατλαντικές πτήσεις με το νέο διάδρομο προσγειώσεων – απογειώσεων, ενώ προσφάτως μπήκε σε ρότα υλοποίησης και ο νέος επιβατικός σταθμός, έργο που είχε «παγώσει» για δεκαετίες.
Η ανάπλαση, ενοποίηση και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι είναι ίσως το εμβληματικότερο project στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα. Τα πρώτα βήματα έγιναν και προχωρά. Κάποτε ήταν απλώς μια ιδέα. Πλέον είναι ένα σχέδιο που γίνεται πράξη, με τη σύμφωνη γνώμη όλων των φορέων, κεντρικών και τοπικών.
Η ανάπλαση του χώρου της ΔΕΘ είναι η επόμενη μείζονα παρέμβαση στην καρδιά της πόλης. Δημιουργεί νέα δεδομένα, μετατοπίζει τη ζωή της Θεσσαλονίκης, καθιστά νέους πυρήνες κοινωνικότητας και δημιουργεί έναν πόλο – τοπόσημο μοναδικό, ακριβώς λόγω της χωροθέτησής του και της σύνδεσής του με το brand name της ΔΕΘ.
Σε αυτά προσθέστε την αναμενόμενη (κάποια στιγμή) θαλάσσια συγκοινωνία, την αξιοποίηση των μεγάλων ελεύθερων χώρων στα πρώην στρατόπεδα Παύλου Μελά και Κόδρα ή και την αναβάθμιση της περιφερειακής οδού και έχετε μια σαφή εικόνα ενός όχι και τόσο άπιαστου ονείρου για μια σύγχρονη Θεσσαλονίκη.
Μια Θεσσαλονίκη, που παράλληλα όλα αυτά τα «άγονα» χρόνια κατάφερε να αυξήσει την εξωστρέφεια και τα τουριστικά της δεδομένα και να δημιουργήσει την προοπτική για ένα αξιοσημείωτο διεθνές hub καινοτομίας.
Αυτές οι παρεμβάσεις είναι ικανές να οδηγήσουν στην Θεσσαλονίκη που θέλουμε μέχρι το 2030. Κι αν αυτό σας φαίνεται μακρινό, σκεφτείτε από πότε θέλουμε να έχουμε μετρό, σκεφτείτε πόσα χρόνια σπαταλήσαμε για την υποθαλάσσια, πόσα χρόνια εκκρεμεί ο εξωτερικός περιφερειακός δακτύλιος, πόσα χρόνια ήταν απλώς ένα όνειρο η θαλάσσια συγκοινωνία, πόσα χρόνια περιμένουμε την ολοκλήρωση του προαστιακού σιδηροδρόμου και πόσα την ηλεκτροκίνηση.
Άποψή μου είναι ότι στο εξής θα πρέπει να επιδιωχθούν οι μέγιστες δυνατές συγκλίσεις στην πόλη και ευρύτερα, πάνω σε αυτή την πολύ συγκεκριμένη ατζέντα των δέκα – δεκαπέντε σημαντικών υπερτοπικών παρεμβάσεων, ώστε να μη μετατραπούν σε άγονες συζητήσεις για την πόλη και να μη χάσει η Θεσσαλονίκη αυτή την ευκαιρία, που ίσως λόγω συγκυριών και προσώπων, είναι μοναδική για μια καλύτερη επόμενη μέρα. Γι' αυτό θεωρώ πως και οι επιλογές που σε λίγο καιρό θα κληθούμε ως πολίτες να κάνουμε για όλους εκείνους που θα κληθούν να υλοποιήσουν αυτές τις παρεμβάσεις, πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεχτικές.