Του Σάκη Τζακόπουλου
Εδώ και δεκαετίες μιλάμε για τα προβλήματα που βιώνει η Θεσσαλονίκη για την πολλών χρόνων αδιαφορία της πολιτείας, για τις αστοχίες και τα πολλά λάθη, για τα περιβαλλοντικά προβλήματα, για τον ερασιτεχνισμό που αντιμετωπίζει τα προβλήματά της και τον χρόνο που χάθηκε από τις πολλές και αντικρουόμενες απόψεις των εκπροσώπων της.
Η Θεσσαλονίκη αποκτάει φυσιογνωμία και ονειρεύεται μόνο στα εγκαίνια της Έκθεσης τον Σεπτέμβρη και μετά αποκοιμιέται περιμένοντας να την σώσουν όσοι περιδιαβαίνουν απ’ το «κλεινόν άστυ».
Κατά καιρούς σβήστηκαν και καθαρογράφτηκαν υπομνήματα των φορέων της, υψώθηκαν μαύρες σημαίες, στήθηκαν σχεδιασμοί και βαρύγδουποι τίτλοι και τέλος έγινε «φετίχ» στα μάτια όλων μας η πραγμάτωση των λεγόμενων μεγάλων έργων. Αλήθεια αν πριν 20 χρόνια ρωτούσαμε τα μικρά παιδάκια, με ποιόν τρόπο θα φτιάξουμε την καθημερινότητά μας, όλα θα σου απαντούσαν με μια φωνή, για το ΜΕΤΡΟ, την Υποθαλάσσια Αρτηρία και το Αεροδρόμιο.
Σήμερα η πόλη πορεύεται
-χωρίς σχεδιασμό «στην λογική ας έρθει κάποιος απ’ την Αθήνα να μας σώσει»
-με την αφαίμαξη του οικονομικού, πολιτιστικού, επιστημονικού δυναμικού της στην Αθήνα ή το εξωτερικό για καλύτερη τύχη
-με ελλείψεις σε αποκεντρωμένους θεσμούς για άμεσες λύσεις
-με βασικές ελλείψεις στο κυκλοφοριακό και την καθημερινότητα
-με συνεχή μείωση της μεταποιητικής της δραστηριότητας και με συνεχή αύξηση του δείκτη ανεργίας
-με μια καθημερινότητα για τους πολίτες της που τείνει στο συντηρητισμό και τον επαρχιωτισμό
-με αδυναμία της πόλης να καταφέρνει από μόνη της πια να επιβιώσει αλλά και να εξελιχθεί
στον απόηχο των οραματικών εξαγγελιών περί Μητρόπολης των Βαλκανίων, Κέντρου της ΝΑ Ευρώπης κλπ
-με ανεξάντλητη ανοχή για την υλοποίηση των ίδιων στόχων και που χρόνο με το χρόνο μειώνεται η χρησιμότητά τους από την αύξηση των αναγκών της
-με την απουσία ενός συγκροτημένου κέντρου αποφάσεων ικανού να δώσει λύσεις και να τη βγάλει από μια ακόμη δύσκολη περίοδο της μακραίωνης, πολυπολιτισμικής και πλούσιας ιστορίας της
Τα παραπάνω μας έγιναν πια καθημερινή και παθολογική συνήθεια και μια κατά συρροή θλιβερή μοιρολατρία και μεμψιμοιρία κατά παντός λίγο ή πολύ υπεύθυνου.
Η πόλη έχασε πια την ταυτότητά της. Σήμερα και εμείς οι ίδιοι αντιμετωπίζουμε και δυστυχώς αποδεχόμαστε τον ρόλο της σαν πρωτεύουσα της Ελληνικής Επαρχίας. Ακόμη και αυτά τα ίδια τα χαρακτηριστικά της, τη φιλοξενίας της, την χαμογελαστή της διάθεση, την φυσική ομορφιάς της, τα αφήσαμε, να τα ξεπεράσουν τα σύνδρομα όλων αυτών που τόσα χρόνια μας κατατρέχουν στην λογική του μαύρου και άσπρου και σε σκοταδιστικές και σεχταριστικές πρακτικές. Χαιρόμαστε να μας χαρίζουν έργα, σχέδια ανάπτυξης και να μας κατευθύνουν σε ένα «καλύτερο» αύριο, όταν για δεκαετίες περιμένουμε το μετρό, την υποθαλάσσια, το ορφανό χιλιόμετρο στην Ποτίδαια, την σύνδεση του λιμανιού με την ΠΑΘΕ, την σύνδεση του περιφερειακού με το κέντρο της πόλης, την θαλάσσια συγκοινωνία και τόσα άλλα.
Σήμερα η Θεσσαλονίκη για να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί πραγματικά χρειάζεται καινοτόμες πρωτοβουλίες, ανοιχτούς ορίζοντες, ευρύ και διαρκώς διευρυμένο περιβάλλον, άμεση σύνδεση μ’ αυτό και σχέδιο για το ρόλο που θα διαδραματίσει σ’ αυτό.
Τέλος, χρειάζεται ανθρώπους στην κοινωνία της, που θα μπουν μπροστάρηδες και μαζί με την πολιτική θα παντρέψουν την υπάρχουσα κατάσταση με τον προσδιορισμό στόχων, προτεραιοτήτων, νέων θεσμικών εργαλείων και νέας και ικανής διοίκησης. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση επιτέλους πρέπει να παίξει σοβαρό ρόλο στον σχεδιασμό και στην ιεράρχηση στόχων. Να αποκτήσει την δύναμη και την αυτοτέλεια για να ξεπεράσει να σύνδρομα με τις πλακοστρώσεις και τις εκδηλώσεις. Κι αυτό για να γίνει πράξη χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας.
Η λύση δεν είναι κανένα μαγικό ραβδάκι ούτε κανένας θα μας χαρίσει τίποτε στην ανάμνηση ότι πέρασε καλά στην «ερωτική» πόλη. Χρειάζεται δουλειά και προσπάθεια. Χρειάζεται τον πολίτη σαν μονάδα που σκέπτεται, αποφασίζει και δρα στα γεγονότα, συμμετέχοντας επιτέλους σ’ αυτά και όχι σαν μέλος μιας απαξιωμένης μάζας κομπάρσων και χειροκροτητών ιθαγενών. Δεν χρειάζεται να μας επισκέπτονται μάγοι με δώρα κάθε Σεπτέμβρη. Πρέπει να τα σχεδιάζουμε και να τα φτιάχνουμε μόνοι μας. Και γι’ αυτό πρέπει να οργανωθούμε και επιτέλους κάποια στιγμή να σταματήσουμε να αντιπολιτευόμαστε τον εαυτό μας. Μόνο δυνατοί θα ζήσουμε σε μια διαφορετική, αναβαθμισμένη πόλη του 21ου αιώνα.
*Ο Σάκης Τζακόπουλος είναι δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης