Κατά την τελευταία συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις 23 Σεπτεμβρίου σε ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ φέρεται να είπε στον Πρόεδρο της Κύπρου ότι εξελίξεις στο Κυπριακό πρέπει να αναμένονται μετά το Brexit (!) και τις ευρωεκλογές. Με την σειρά του ο Ν. Αναστασιάδης του υπενθύμισε και τις εκλογές στην Τουρκία, την ερχόμενη Άνοιξη.
Αυτή η προοπτική ανατρέπει το χρονοδιάγραμμα 90 ημερών που έθεσε η εκπρόσωπος του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, για να ξεκαθαρίσουν οι "όροι αναφοράς". ‘Όμως, όπως έγραψε ο "Φιλελεύθερος" Λευκωσίας, ο καθορισμός των "όρων αναφοράς" δεν είναι εύκολο εγχείρημα.
Όπως πληροφορείται, η Λευκωσία θέλει ένα εκτεταμένο κείμενο στο οποίο να περιλαμβάνονται οι συγκλίσεις, οι διαφωνίες, το πλαίσιο Γκουτέρες, η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί (διακοινοτικός διάλογος, πενταμερής διάσκεψη) όπως και το κεφάλαιο της εφαρμογής της λύσης.
Συμφώνως προς τα ανωτέρω, είναι προφανές πως τα Ηνωμένα Έθνη έχουν στείλει μήνυμα πως εάν δεν ξεκαθαρίσει το πλαίσιο στη βάση του οποίου θα διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις δεν πρόκειται να ξεκινήσει νέα διαδικασία. Και με δεδομένο ότι οι 90 μέρες τελειώνουν, μάλλον οι διαπραγματεύσεις θα αργήσουν.
Θα πρέπει πάντως να λάβουμε υπόψη ότι η Τουρκία, μπορεί να κάνει λόγο για Brexit και ευρωεκλογές, αλλά κοινή διαπίστωση είναι πως μάλλον αναμένει τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων της ExxonMobil, ώστε αναλόγως του μεγέθους των κοιτασμάτων που θα εντοπιστούν, να κινηθεί ανάλογα. Αλλά και η Λευκωσία, θεωρεί πως στην περίπτωση κατά την οποία από τη γεώτρηση θα προκύψουν σημαντικά αποτελέσματα, τότε θα αξιοποιήσει αυτό το εργαλείο και σε διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, όταν και όποτε αυτές αρχίσουν.
Σημειώνεται πως στην περίπτωση κατά την οποία εντοπιστούν μεγάλες ποσότητες υδρογονανθράκων, όπως αυτές του αιγυπτιακού κοιτάσματος, η αμερικανική εταιρεία έχει ήδη αναφέρει πως θα επενδύσει στην κατασκευή σταθμού υγροποίησης στην Κύπρο. Τούτο θα σημαίνει πως τα αμερικανικά συμφέροντα εκτός της θαλάσσης θα επεκταθούν και στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί, η διχογνωμία που επικρατεί μεταξύ της Άγκυρας και των Κατεχομένων. Προφανώς και θα ισχύσει η άποψη της Άγκυρας, αλλά καλό είναι να το αναφέρω. Οι Τούρκοι αξιωματούχοι, στις όποιες επαφές τους πραγματοποιούν, αναφέρονται ανοικτά στο μοντέλο συνομοσπονδίας, δύο κρατών, με τον ισχυρισμό ότι οι όποιες συζητήσεις διεξάγονταν στο παρελθόν έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους στο Κραν Μοντάνα.
Απεναντίας, από πλευράς Τουρκοκυπρίων, υπάρχει άρνηση στο μοντέλο συνομοσπονδίας, με τον Ακιντζί να απειλεί και με παραίτηση, επειδή όπως είπε, στις προεκλογικές του ομιλίες αναφερόταν σε Ομοσπονδία, και για Ομοσπονδία ψηφίστηκε.
Ολοκληρωτική αντίθεση υπάρχει και μεταξύ Άγκυρας και Λευκωσίας, ως προς την τύχη των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντανά. Οι Τούρκοι, όπως ανέφερα, θεωρούν ότι ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους, επειδή εκεί αποκαλύφθηκαν οι προθέσεις τους, ενώ η Κύπρος θέλει οι διαπραγματεύσεις να συνεχιστούν από εκεί όπου έμειναν.
Ο Ερντογάν απειλεί με πραγματοποίηση γεωτρήσεων εντός της κυπριακής ΑΟΖ, κατηγορώντας την ελληνική πλευρά ότι τα έσοδα από το φυσικό αέριο θέλει να τα παρακρατήσει μόνον για τους Έλληνες. Αυτό βεβαίως δεν ισχύει, αφού σε κάθε περίπτωση η Λευκωσία τονίζει πως το Κυπριακό κράτος φροντίζει για όλους τους πολίτες.
Υπάρχει άλλωστε και ειδικό Ταμείο, που θα παρακρατούνται τα ποσοστά των Τ/κ για να αποδοθούν όταν υπάρξει λύση του Κυπριακού. Δεν μπορεί να συμβεί αλλιώς, όσο είναι παράνομο το "τουρκοκυπριακό κράτος" με το οποίο φυσικά δεν μπορεί να συνδιαλλαγεί η Κυπριακή Δημοκρατία.
Το φυσικό αέριο λοιπόν, κατέστη στα τελευταία χρόνια, ο ρυθμιστικός παράγοντας για την όποια λύση του ζητήματος.