Skip to main content

Τεράστια πληγή τα μπάζα-Χιλιάδες τόνοι σε ρέματα και δάση της Ελλάδας

Τρίτη από το... τέλος η χώρα μας στην κυκλική οικονομία - Έχει πληρώσει σχεδόν 100 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα για το περιβάλλον

του Νίκου Αβουκάτου

Στον... πάτο της λίστας των χωρών της ΕΕ, σε ό,τι αφορά την εφαρμογή πρακτικών με βάση της αρχές της κυκλικής οικονομίας, βρίσκεται η Ελλάδα: η χώρα μας «αναπαύεται» στην 26η θέση, μπροστά μόλις από τη Μάλτα, που ρίχνει ακόμα σε χωματερές των 92% των σκουπιδιών της, και την Κύπρο.

Αυτό τόνισε ο διευθυντής επι τιμή της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπεύθυνος για θέματα κυκλικής οικονομίας της ΕΕ Γιώργος Κρεμλής, στην ημερίδα που διοργάνωσε η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ και το ΤΕΕ/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, με θέμα «Εναλλακτική Διαχείριση Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών & Κατεδαφίσεων: ποιος, πώς, πού, γιατί. Υποχρεώσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, θεσμικές και τεχνολογικές εξελίξεις».

Στην ημερίδα τονίστηκε η ανάγκη για συνεχή ενημέρωση αλλά και ευαισθητοποίηση πολιτών και των φορέων σε θέματα γύρω από την κυκλική οικονομία και ιδίως την ανακύκλωση αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), ένα ουσιαστικό και επίκαιρο θέμα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, όπου υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για την καλύτερη διαχείρισή τους.

Τα ΑΕΚΚ ή κοινώς τα μπάζα αποτελούν μία τεράστια και ανεπούλωτη περιβαλλοντική πληγή: χιλιάδες τόνοι αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων καταλήγουν σε ρέματα, δάση και δημόσιους χώρους στην Ελλάδα, μετά από κάποια οικοδομική εργασία, ενώ θα μπορούσαν να ανακτηθούν και, στην κυριολεξία, να ανοικοδομήσουν τη χώρα μας.

Η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ αποτελεί ένα από τα πρώτα εγκεκριμένα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών & Κατεδαφίσεων της Θεσσαλονίκης, με μετόχους τεχνικές κατασκευαστικές εταιρείες. Με τη δραστηριότητα της, έχει συμβάλει καθοριστικά στη διαχείριση των ΑΕΚΚ. Το 2017 διαχειρίστηκε περίπου 300.000 τόνους, από τους οποίους ανακτήθηκαν περισσότεροι από τους μισούς (157.000 τόνοι) που μετατράπηκαν σε υλικό π.χ. για εργασίες οδοποιίας.

Όπως είπε ο κ. Κρεμλής, η κυκλική οικονομία αποτελεί προτεραιότητα της ΕΕ και για τον λόγο αυτόν, στη νέα προγραμματική περίοδο, θα υποστηριχθούν περισσότερο οι χώρες του Νότου, που στον συγκεκριμένο τομέα χωλαίνουν. Σύμφωνα με τον ίδιο, αποφασίστηκε μια διετής μεταβατική περίοδος για την εφαρμογή των οδηγιών και την έναρξη της κυκλικής οικονομίας.

Σχεδόν 100 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα για το περιβάλλον

«Δυστυχώς στη χώρα μας είμαστε πολύ χαμηλά, μόλις στο 17% της ανακύκλωσης, αν και ο στόχος είναι το 70% έως το 2020. Για αυτό έχουμε λάβει πενταετή μεταβατική περίοδο. Σε ό,τι αφορά τα ΑΕΚΚ, θα υπάρξουν ειδικότεροι στόχοι π.χ. για γυαλί, πορσελάνες κ.ά.», είπε ο ίδιος.

Για την επιβολή προστίμων στη χώρα μας ο κ. Κρεμλής ανέφερε ότι «αυτήν τη στιγμή, παρά της ευρω-καταδίκες σε βάρος μας, λειτουργούν 64 χωματερές (ΧΑΔΑ) για τις οποίες πληρώνουμε πρόστιμα 40.000 ευρώ μηνιαίως. Συνολικά μέχρι σήμερα έχουμε καταβάλει 97 εκατ. ευρώ σε περιβαλλοντικά πρόστιμα, συμπεριλαμβανομένων και των προστίμων για τους ΧΑΔΑ».

Αναγκαίο το πρασίνισμα των διαγωνισμών

Ο κ. Κρεμλής έκανε λόγο για ανάγκη «πρασινίσματος» των διαγωνισμών εκτέλεσης έργων ώστε να υλοποιηθούν οι στόχοι για την κυκλική οικονομία, όπως, για παράδειγμα, να χρησιμοποιούνται στην εκτέλεση έργων ανακυκλώσιμα υλικά από ΑΕΚΚ. «Με την αξιοποίησή τους, μπορούν να αποτελούν τις πρώτες ύλες για την παραγωγή νέων υλικών», είπε.

Παράλληλα, ο ίδιος τόνισε ότι για τη βελτίωση των ποσοστών ανακύκλωσης και της ποιότητας των ανακυκλώσιμων υλικών έχει σημασία να στηριχθούν μέσω του αναπτυξιακού νόμου οι επιχειρήσεις που απασχολούνται με την κυκλική οικονομία. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, η Ελλάδα δεν διαθέτει μονάδα ανακύκλωσης γυαλιού, τη στιγμή που η γείτονας Βουλγαρία έχει τέσσερις.

Ακόμη, τάχθηκε υπέρ της ενεργειακής αξιοποίησης υπολείμματος ανακυκλώσιμων υλικών ποσοστού από 15 έως και 20%.

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος δεν κατέστη εφικτό να παραυρεθεί στην εκδήλωση καθώς την τελευταία κρίθηκε αναγκαία η παρουσία του στην Αθήνα για την άσκηση κοινοβουλευτικού έργου. Ωστόσο, ενημέρωσε τους διοργανωτές για τις πρωτοβουλίες του υπουργείου που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως η διαβούλευση για τη σύνταξη της Εθνικής Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία, καθώς και για το νέο νομοθετικό πλαίσιο που ψηφίστηκε το 2017 για την ανακύκλωση και τη διαχείριση των αποβλήτων, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τα ΑΕΚΚ.

Το «παρών» έδωσε ο βουλευτής της ΝΔ και πρώην αναπληρωτής ΥΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης. Ο κ. Καλαφάτης αναφέρθηκε στις σημαντικές προκλήσεις της κυκλικής οικονομίας και τόνισε την ανάγκη ελέγχου της παραγωγής των ΑΕΚΚ με ηλεκτρονικό τρόπο, αλλά και την προώθηση καινοτόμων λύσεων μέσα από την ανακύκλωση και την επανάκτησή τους.

Ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης έκανε αναφορά στα έργα που αφορούν την εκτέλεση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων και επισήμανε την ανάγκη αλλαγής στάσης όλων των εμπλεκόμενων στη διαχείριση των απορριμμάτων. «Τα ΑΕΚΚ είναι μεγάλο κομμάτι της κυκλικής οικονομίας και θα πρέπει να προχωρήσουμε στην αξιοποίησή τους», είπε.

Ο Ηλίας Δημητριάδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΑΝΑΚΕΜ, έκανε μια αναλυτική παρουσίαση για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ, πώς αυτή άλλαξε και βελτιώθηκε, ενώ αναφέρθηκε και στο σχέδιο διαχείρισης. Δεν παρέλειψε, όμως, να αναφερθεί στην ανάγκη βελτίωσης της νομοθεσίας με σκοπό να δοθούν λύσεις μέσα από την εμπειρία εκτέλεση των μεθόδων διαχείρισης των αποβλήτων αυτών.

Ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης Κώστας Γιουτίκας ανέφερε ότι πρόκειται για ένα μεγάλο πρόβλημα το οποίο έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. «Η Περιφέρεια προωθεί αυτές τις ημερίδες για την διαχείριση των ΑΕΚΚ. Έχει εξασφαλίσει 300.000 ευρώ για τον καθαρισμό χώρων που έχουν απορριφθεί μπάζα, άλλα και για δράσεις ενίσχυσης των τρόπων διαχείρισής τους από τους δήμους», είπε.