Ο Στέφανος Εφραιμίδης και η Χρυσούλα Αντωνιάδου είναι δύο εκπαιδευτικοί με αναπηρία, οι οποίοι καθημερινά καλούνται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες τόσο εντός του σχολείου όσο και εκτός και να προσαρμοστούν σε ένα σύστημα που δεν είναι σχεδιασμένο για αυτούς. Οι ελλείψεις σε ράμπες και ασανσέρ, τα μικρά μπάνια στα οποία με το ζόρι χωράει αναπηρικό αμαξίδιο και οι συνεχείς μετακινήσεις με αποσπάσεις και τοποθετήσεις σε νησιά και μικρές πόλεις της χώρας, μακριά από συγγενείς και φίλους που συχνά τους βοηθούν στην καθημερινότητά τους, είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που συναντούν οι εκπαιδευτικοί με αναπηρία στην Ελλάδα.
Διαβάστε: Θεσσαλονίκη: Μαθήτρια ΑμεΑ κινδυνεύει να μην πάει σχολείο λόγω απουσίας αναβατόριου σκάλας
Η Χρυσούλα Αντωνιάδου είναι αναπληρώτρια εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής σε δημοτικό σχολείο της Θεσσαλονίκης και έχει κινητική αναπηρία, με αποτέλεσμα να μετακινείται με αμαξίδιο. Όπως εξηγεί η ίδια στη Voria.gr, το να είσαι εκπαιδευτικός με αναπηρία στην Ελλάδα θέλει υπομονή και επιμονή, καθώς τα περισσότερα σχολεία δεν είναι προσβάσιμα. Υπάρχουν ακόμα σχολικές δομές που δεν έχουν τα βασικά, όπως ασανσέρ, ράμπες και τουαλέτες για ΑμεΑ, ενώ ακόμα και αυτά που έχουν, μπορεί να είναι δυσλειτουργικά και μικρά. Όταν δεν υπάρχει τρόπος να μετακινηθεί ένας εκπαιδευτικός με αναπηρία μέσα στο σχολείο, τότε η λύση που δίνεται είναι να «εγκλωβιστεί» στο ισόγειο, ασχέτως αν οι συνελεύσεις των εκπαιδευτικών γίνονται σε άλλους ορόφους. Ακόμα και οι αίθουσες διδασκαλίας, αναφέρει η Χρυσούλα Αντωνιάδου, είναι μικρές, σχεδιασμένες ιδανικά για άτομα που μπορούν να περπατήσουν ανάμεσα στις σειρές των θρανίων, όχι όμως για τα άτομα σε αναπηρικά αμαξίδια.
«Σίγουρα πρέπει να υπάρξει ένα μάθημα όχι μόνο για την αναπηρία αλλά και για τη διαφορετικότητα. Όσο προχωράει η κοινωνία και εξελίσσεται ο κόσμος, όλο και περισσότερα άτομα βγαίνουν στον χώρο της εργασίας. Δεν γίνεται να πηγαίνει ένας δάσκαλος στο σχολείο και να τον κοιτάζουν παράξενα, σαν να μην είναι άνθρωπος», τονίζει η Χρυσούλα και προσθέτει ότι πολλές φορές γνωρίζει παιδιά, που δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή με κάποιο άλλο άτομο με αναπηρία και αυτά είναι γεμάτα απορίες. «Πιστεύω ότι η επαφή από μικρή ηλικία με άτομα με αναπηρία, και ιδίως στο διδακτικό προσωπικό του σχολείου, αφήνει τα παιδιά με μία πιο ανοιχτή σκέψη για το μέλλον και το πώς μπορεί να είναι η κοινωνία μας τα επόμενα χρόνια».
Ο Στέφανος Εφραιμίδης έχει ολική τύφλωση από την ηλικία των 18 ετών. Αυτό δεν τον απέτρεψε να γίνει εκπαιδευτικός, ούτε να παίζει μουσική και ποδόσφαιρο. Από πέρυσι διδάσκει μόνιμα στο Μουσικό Σχολείο Καβάλας, ωστόσο φέτος επέλεξε να μην μείνει στην πόλη. Μαζί με άλλους δύο συναδέλφους του, θα πηγαινοέρχεται καθημερινά από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Καβάλα, γιατί όσο ωραία πόλη και αν είναι, παραμένει σε μεγάλο βαθμό δύσκολα προσβάσιμη. Επιπλέον δεν θέλει να βρίσκεται μακριά από τους φίλους και την οικογένειά του, οι οποίοι μπορούν να το βοηθήσουν, όποτε υπάρξει ανάγκη. Αυτή είναι άλλωστε άλλη μία παθογένεια που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί με αναπηρία. Αν και οι μεταθέσεις είναι συχνά αναπόσπαστο κομμάτι του να είσαι εκπαιδευτικός, αποτελούν μεγάλο εμπόδιο για όσους έχουν αναπηρία και καλούνται να φύγουν από τις μεγάλες και ως εκ τούτου πιο εξυπηρετικές πόλεις, για μικρά χωριά και νησιά, όπου δεν γνωρίζουν κανέναν. Το πιο εντυπωσιακό είναι ίσως το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί δεν γνωρίζουν καν αν τα σχολεία στα οποία παίρνουν μετάθεση είναι προσβάσιμα, αν υπάρχουν δηλαδή οι βασικές εκείνες παροχές που θα τους επιτρέψουν να ασκήσουν το έργο τους.
Ο Στέφανος Εφραιμίδης επιλέγει να αντιμετωπίσει αυτές τις δυσκολίες μετωπικά και συνήθως προσαρμόζεται στο νέο περιβάλλον, όπως έκανε όταν δίδασκε στο Διδυμότειχο και την Ικαρία, σε σχολεία γενικής παιδείας. Οι μαθητές του, αν και συνήθως δεν είχαν έρθει ποτέ σε επαφή με τυφλό άτομο, ήταν γεμάτοι απορίες, αλλά και ενθουσιασμό. «Τους απαντούσα σε όλες τις ερωτήσεις...τους έδινα και το μπαστούνι για να κάνουν βόλτες. Τους άρεσε πάρα πολύ, το έβρισκαν πολύ ενδιαφέρον. Στο τέλος μάλωναν για το ποιος θα με συνοδεύει, ήταν μία πάρα πολύ όμορφη εμπειρία», αναφέρει στη Voria.gr ο εκπαιδευτικός. Οι συνάδελφοί του, ωστόσο, δεν ήταν όλοι τόσο ανοιχτοί και υπήρξαν μερικοί που αμφισβητούσαν αν θα μπορούσε να φέρει εις πέρας τη δουλειά του. Κάποιοι, μάλιστα, δεν δίστασαν να του το εκφράσουν ευθέως. «Είχα μια διευθύντρια στη Θεσσαλονίκη που με είχε ρωτήσει: "δηλαδή αν σε βάλω σε τάξη θα μπορείς να δουλέψεις;".
Και οι δύο εκπαιδευτικοί με αναπηρία αναγνωρίζουν τη σημασία και τη διαφορά που έχει η καθημερινή και πρόσωπο με πρόσωπο επαφή των παιδιών με εκπαιδευτικούς και μαθητές με αναπηρία για την κατανόηση και αποδοχή του διαφορετικού. Παράλληλα και οι δύο καταλήγουν στο συμπέρασμα πως αν και η πολιτεία υπόσχεται προσβασιμότητα, στην πραγματικότητα ελάχιστα βήματα έχουν γίνει για τη δημιουργία ενός συστήματος, το οποίο θα κατανοεί θα δίνει λύση τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία στα σχολεία της Θεσσαλονίκης, όπως και της υπόλοιπης χώρας.
«Υπάρχει ένας κόσμος μέσα στην εκπαίδευση που θα κάνει τα πάντα για σε απογοητεύσει, αυτή είναι όμως η μάχη της ζωής», καταλήγει η Χρυσούλα Αντωνιάδου.