Skip to main content

Είμαστε στο τέλος μιας εποχής ή στην αρχή μιας άλλης;

Η θεωρούμενη θετική -από την κυβέρνηση- απαλλαγή από το Μνημόνιο, με κανένα τρόπο δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως λύση των προβλημάτων.

Κάποιος θα έλεγε ότι συμβαίνουν και τα δύο. Πράγματι, όμως σημασία έχει πώς τελειώνει μια εποχή και ποια κληρονομιά δίνει στην επόμενη. Ακόμη, είναι λάθος να θεωρηθεί ότι κάθε τέλος, ακόμη και όταν έχει ευτυχή κατάληξη, προσφέρει ικανά εφόδια ώστε η επόμενη εποχή να πραγματοποιήσει καλή αρχή.

Έχω πάντα κατά νου, προκειμένου να μετριάζω την αισιοδοξία ότι το καλό τέλος ευνοεί και καλή αρχή ανυπερθέτως, έναν στίχο του Σεφέρη, που ολίγον παράφρασα: «Μας είπαν να νικήσουμε. Νικήσαμε και βρήκαμε τη στάχτη». Δεν εννοεί ότι η νίκη μας είναι Πύρρειος, ότι επιτεύχθηκε δηλαδή με άπειρες θυσίες, ώστε νικητής και ηττημένος να μη έχουν μεταξύ τους σοβαρές διαφορές σε οφέλη και ζημίες.

Εννοεί στην ουσία, και στα καθ’ ημάς, ότι στην πολιτική φερ’ ειπείν, η θεωρούμενη θετική -από την κυβέρνηση- απαλλαγή από το Μνημόνιο, με κανένα τρόπο δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως λύση των προβλημάτων. Απεναντίας, τώρα αρχίζουν.

Οριστική νίκη, δεν υπάρχει ποτέ. Μακροχρόνιες θετικές επιπτώσεις, ναι. Αλλά κάθε νίκη είναι απλώς ένας σταθμός. Επωφελής μεν, αλλά σταθμός για πρόσκαιρη ανάπαυλα, αφού επακολουθεί καινούργια προσπάθεια. Αφενός για διατήρηση των κεκτημένων, αφετέρου για την έναρξη ενός άλλου αγώνα. Του οποίου το τέλος, είναι και η αρχή του επόμενου.

Εδώ και οκτώ χρόνια, όλες οι κυβερνητικές προσπάθειες κατατείνουν στο να εξευρεθούν οικονομικά μέτρα τα οποία θα ικανοποιήσουν τους εκπροσώπους των δανειστών μας. Όταν συμβαίνει αυτό, αλίμονο αν πιστέψει κάποιος ότι το θέμα λύθηκε, με τον τρόπο φυσικά που θεωρεί επιτυχή η κυβερνητική πλευρά. Θα πρόκειται μεν για "νίκη", η οποία όμως ταυτόχρονα δεν θα είναι τίποτε άλλο, παρά η "στάχτη" πάνω στην οποία πρέπει να οικοδομηθούν τα μέτρα που αποφασίστηκαν.

Υποθέτω, ότι ο Σεφέρης χρησιμοποίησε τον όρο «στάχτη» εμπνεόμενος από τον γνωστό μύθο του Φοίνικα που αναγεννάται από την στάχτη του. Όχι μισοκαμένος, ώστε να γίνουν επιδιορθώσεις, αλλά εκκίνηση εξ αρχής. Αλίμονο, αν η νέα αρχή δεν απαλλαχτεί από τα δυσάρεστα του παρελθόντος. Αλίμονο, αν ξανακτίσει στα ίδια σαθρά θεμέλια. Αλίμονο, αν συνεχίσει να περιποιείται επί χρόνια ένα δέντρο που δεν καρποφορεί, και δεν το ξεριζώσει να φυτέψει άλλο. Αυτή πρέπει να είναι η νέα αρχή, πάνω στις στάχτες της προηγούμενης επιζήμιας κατάστασης.

Και νομίζω πως όλοι συνειδητοποιούμε, πως τα δύσκολα μεν μπορεί να τελειώσουν αλλά αρχίζουν τα δυσκολότερα. Και τούτο διότι, οι αποφάσεις μετά πολλών κόπων θα υλοποιηθούν εφόσον δεν έχουν και την αποδοχή της κοινωνίας.

Και δεν έχουν την αποδοχή της κοινωνίας, όχι μόνον επειδή οδηγούν με δραματικό τρόπο στην αλλαγή της ζωής των πολιτών, αλλά και επειδή οι ίδιοι οι πολιτικοί που τις έλαβαν και θα επιχειρήσουν να τις εφαρμόσουν, κατά τα διαστήματα τις κατέκριναν ως ανεδαφικές. Μάλιστα δε, δεν μπορεί να διαψευσθεί και κατηγορηματικά ότι δεν θα ληφθούν άλλα μέτρα, αφού αλλοδαποί και ιθαγενείς οικονομολόγοι κύρους διαβεβαιώνουν ότι το χρέος μας δεν είναι εξυπηρετήσιμο.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει όχι μόνον τη δίκαιη αγανάκτηση πολιτών, αλλά και τους ισχυρούς συνδικαλιστικούς κύκλους, οι οποίοι εδώ και δεκαετίες συγκυβερνούν την χώρα. Και οι οποίοι θα έχουν την υποστήριξη πολιτικών φορέων, που ανοίγεται μπροστά τους ευρύ πεδίο προς αύξηση της δυναμικής τους.

Αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Επί χρόνια, τα υπουργεία και εν γένει οι κρατικές υπηρεσίες λειτουργούν αποκλειστικά και μόνον προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους που θέτει η Τρόικα, ή οι Θεσμοί. Δεν είδαμε κάποια άλλη σημαντική δραστηριότητα. Ούτε καν προετοιμασία για την πολυδιαφημισμένη έναρξη της αναπτυξιακής τροχιάς. Λόγια πολλά βέβαια, αλλά από έργο νομίζω πως δεν έχουν πολλά να παρουσιάσουν οι αρμόδιοι.

Η κυβέρνηση, μπορεί να προχωρήσει από εδώ κι εμπρός; Έχει δυο σημαντικά προβλήματα να λύσει. Αφενός να θέσει σε κίνηση την κρατική μηχανή -πώς θα γίνει αυτό, άραγε;- για να παραγάγει αναπτυξιακό έργο, αφετέρου να περιορίσει την δράση φανερών αλλά κυρίως σκοτεινών κύκλων που θέλουν την κοινωνική αναταραχή, για δικό τους όφελος.

Ο χειμώνας θα είναι σίγουρα θερμός, χωρίς να μας χρειασθούν καύσιμα.