Skip to main content

Είμαστε τα πειραματόζωα για να μάθουν την πολιτική

Η ασαφής κατάρτιση των πολιτικών, το έλλειμμα στην «εφαρμοσμένη» πολιτική επιστήμη και οι αποφάσεις που καθορίζουν το μέλλον γενεών.

Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις, ως εκ τούτου πολιτικός θεωρείται αυτός που θα δηλώσει ότι είναι. Κανείς δεν θα ζητήσει δίπλωμα, κανείς δεν θα ρωτήσει σε ποια σχολή φοίτησε, επειδή απλούστατα δεν υπάρχουν σχολές επ’ αυτού του αντικειμένου.

Στη χώρα μας υπάρχουν σχολές για οποιοδήποτε επάγγελμα. Υπάρχουν ακόμη και σχολές Αστρολογίας. Σε παλαιότερο σημείωμα είχα αναφερθεί στην έλλειψη σχολών γονέων. Στο παρόν σημείωμα μας ενδιαφέρουν οι πολιτικοί. Πού αποκτούν τις γνώσεις για να κυβερνήσουν σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο;

Όχι προφανώς στις σχολές πολιτικών επιστημών, διότι εκεί η κατάρτιση είναι θεωρητική, πλην του ότι ελάχιστους πολιτικούς γνωρίζω που να έχουν και αυτή τη στοιχειώδη κατάρτιση. Με γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς απαρτίζεται ο πολιτικός κόσμος, διότι είναι επαγγέλματα που τους δίνουν εφόδια για πολιτική καριέρα.

Πού διδάσκεται λοιπόν, ο πολιτικός την τέχνη του διοικείν, όχι μια μικρή επιχείρηση, αλλά έναν ολόκληρο λαό; Όταν μάλιστα, κατεβαίνει συνεχώς το ηλικιακό επίπεδο ενασχόλησης των πολιτικών; Το επιχείρημα, ότι εκπαιδεύονται οι καινούργιοι πολιτικοί στα πολιτικά ή κομματικά γραφεία, είναι έωλο. Αφενός, δεν είναι ταυτόσημες οι γνώσεις που αποκτούνται σε κάθε τέτοιο γραφείο, διότι εξαρτώνται από την προσωπικότητα του πολιτικού προϊσταμένου.

Αφετέρου, τι είδους γνώσεις αποκτούν εκεί; Πώς να διεκπεραιώνουν υποθέσεις των πελατών-ψηφοφόρων ή πώς να γράφουν επερωτήσεις και λόγους, με πολλές λέξεις αλλά καθόλου ουσία. Διότι αυτοί οι νεφελώδεις λόγοι δεν επιτρέπουν αντιπαραθέσεις, αφού ο καθένας τους ερμηνεύει κατά το δοκούν. Οι συγκεκριμένοι και ουσιώδεις δημιουργούν αντιπαραθέσεις, γι’ αυτό και αποφεύγονται.

Είχε ερωτηθεί ο Σωκράτης, πώς θα γίνει αντιληπτό ποιος πολίτης είναι κατάλληλος για να του ανατεθεί η διοίκηση. Η απάντηση ήταν απλή, διότι απλή είναι και η σοφία. Θα πρέπει είπε, να ελεγχθεί στην προσωπική του ζωή. Αν διοικεί σωστά την οικογένειά του, αν ανατρέφει σωστά τα παιδιά του, αν είναι επιτυχημένος στο επάγγελμά του, αν είναι ευγενικός στις κοινωνικές του συναναστροφές, αν ενδιαφέρεται για το συνάνθρωπό του, και πάνω απ’ όλα αν είναι έντιμος. Με λίγα λόγια, ο σοφός δάσκαλος μας είπε, ότι εκείνος που θα αποδείξει, στον μικρόκοσμο που ζει, ότι έχει τα προσόντα του σωστού πολίτη, τότε είναι κατάλληλος για υψηλό δημόσιο λειτούργημα.

Ακριβώς, δηλαδή, τα αντίθετα απ’ όσα εφαρμόζονται στη χώρα μας. Πού δοκιμάστηκαν πολλά από τα κυβερνητικά στελέχη, που αποφασίζουν για το δικό μου μέλλον;

Και αφού δεν έτυχε να διδαχθούν οι πολιτικοί την "εφαρμοσμένη" πολιτική επιστήμη [σε άλλες χώρες, υπάρχουν σχολές Διοικήσεως], την διδάσκονται πάνω στα πειραματόζωα, που είμαστε εμείς, χωρίς και να σημαίνει ότι την κατανοούν. Λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων στην πολιτική, υπάρχουν συνεχείς "επιδιορθώσεις" των μόλις ληφθεισών αποφάσεων, υπάρχουν νόμοι επί νόμων, υπαναχωρήσεις, ανεφάρμοστες αποφάσεις και χίλιες δυο άλλες καταστάσεις που οδηγούν σε δυσλειτουργία το σύστημα.

Γι’ αυτό και δεν έχουμε κράτος. Και ούτε θα αποκτήσουμε, όσο ακόμη δεν παρατηρούμε αντικειμενικά τα γεγονότα, αλλά εξακολουθούμε να φοράμε τα κομματικά γυαλιά ή να δραστηριοποιούμαστε σύμφωνα με το προσωπικό μόνον συμφέρον μας, εναντιούμενοι στην κοινωνία, στην οποία όμως ανήκουμε. Ίσως, η νέα γενιά απαλλάξει τον τόπο από τη δύσμορφη κατάσταση. Ας κρατήσουμε, τουλάχιστον, την ελπίδα, αν και αμυδρή.

Ως προς το επιχείρημα του Καρανίκα, ότι μελέτησε πλήθος πολιτικών συγγραμμάτων, μέρος των οποίων τίτλων μας παρέθεσε, προφανώς δεν αντελήφθη ότι είναι ημιμαθής. Επειδή μελέτησε, μόνον μαρξιστές συγγραφείς. Μάλλον αγνοεί, ότι πολιτικός χωρίς εμβριθή μελέτη τουλάχιστον του Θουκυδίδη και Αριστοτέλη, πολιτικός δεν νοείσαι, στη σύγχρονη κοινωνία. Στη Βόρεια Κορέα, ίσως.