Τα αίτια που έχουν οδηγήσει σημαντική μερίδα των πολιτών να εμφανίζονται διστακτικοί απέναντι στον εμβολιασμό, αλλά και στη δημιουργία ενός σκληρού πυρήνα αντιεμβολιαστών, επιχείρησαν να αποκρυπτογραφήσουν επιστήμονες στη διαδικτυακή εκδήλωση που οργάνωσε ο Όμιλος Φίλων Θεσσαλονίκης του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς.
Οι ομιλητές επιχείρησαν να ερμηνεύσουν τους λόγους που οδήγησαν στη δημιουργία και την ενίσχυση του αντιεμβολιαστικού κινήματος, εξετάζοντας τόσο τις πολιτικές, όσο και τις επιστημονικές διαστάσεις του φαινομένου, όσο και τα ελλείμματα που καταγράφηκαν στη διαχείριση της πανδημίας.
Στην έλλειψη σοβαρής και συστηματικής ενημέρωσης απέδωσε κατά κύριο λόγο το πρόβλημα ο καθηγητής Αιματολογίας, διευθυντής του iNSERM, του πανεπιστημίου της Σορβόννης, Γρηγόρης Γεροτζιάφας, ο οποίος επισήμανε ότι πέρα από αυτούς που καθοδηγούνται «από σκοταδιστικά κέντρα με τραμπικά χαρακτηριστικά», υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βάσιμες αμφιβολίες και φοβίες. Όπως είπε, οι οι πολίτες δεν είναι ενημερωμένοι όχι μόνο για τα εμβόλια, αλλά για την ίδια τη βαρύτητα και τη σοβαρότητα της Covid-19.
«Το ότι έκλεισε η χώρα χωρίς να έχει τις τραυματικές εμπειρίες που παρήγαγε το πρώτο κύμα, όπως σε άλλες χώρες, είναι ένα στοιχείο το οποίο στη βαθιά συνείδηση των ανθρώπων ταυτίζει την Covid με τη γρίπη. Συν όλη τη θεωρία που αναπτύχθηκε εξαρχής από τους αρνητές της πανδημίας με πολύ -πάλι- στοχευμένο τρόπο εναντίον των lockdown και των φυσικών μέτρων αντιμετώπισης της διασποράς του ιού. Άρα χρειάζεται συστηματική ενημέρωση για να καταλάβει ο κόσμος ότι ο covid είναι θανατηφόρα νόσος. Είναι μία νόσος αγγειακή και αιματολογική και όπου μπλέκονται αιματολόγοι δεν είναι μακριά ο θάνατος. Από τη στιγμή που δεν έχει γίνει μία διαπαιδαγωγική διαδικασία είτε από τα πανεπιστήμια, τις ιατρικές σχολές, τους ιατρικούς συλλόγους, είτε από τους γιατρούς και τις υγειονομικές περιφέρειες για να καταλάβει ο κόσμος τι σημαίνει Covid, γιατί πρέπει να δίνουμε νωρίς τα συμπτώματα, γιατί πρέπει να παρεμβαίνουμε ιατρικά νωρίς, άρα πρωτοβάθμια περίθαλψη που κάποια κράτη στην Ευρώπη αρνούνται ακόμα να φτιάξουν, έχεις ένα πλήθος ανθρώπων που καταλαβαίνουν ότι κάτι γίνεται στον παγκόσμιο χάρτη, αλλά νομίζουν ότι είναι μακριά», ανέφερε ο καθηγητής.
Στο ερώτημα που τίθεται από πολλούς γιατί η επιστήμη ασχολήθηκε με τα εμβόλια και όχι με τη θεραπεία, ο κ. Γεροτζιάφας σημείωσε ότι όσοι ξέρουν από φαρμακολογία και από θεραπευτική των λοιμωδών νοσημάτων γνωρίζουν σήμερα ότι δεν έχουμε στοχευμένες αποτελεσματικές θεραπείες για τους ιούς παρά ελάχιστες, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι δεν υπάρχουν ούτε για τον ιό της γρίπης ή τον ιό του AIDS. «Οι ιοί δεν είναι μικρόβια, είναι μεταβολικά δύσκολο να τους χειριστεί κανείς. Αυτό όμως δεν το έχει πει κανένας στον κόσμο», τόνισε, προσθέτοντας ότι η τεχνολογία παραγωγής των εμβολίων είναι από το 1950 και έχει εξελιχθεί. Για τα δε μονοκλωνικά αντισώματα είναι μία από τις θεραπείες που έχει στη διάθεσή της η επιστημονική κοινότητα, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί υπό συγκεκριμένες συνθήκες που μάλιστα αλλάζουν ανάλογα και με τις μεταλλάξεις.
Ο καθηγητής αναφέρθηκε και στο πρόβλημα της διχογνωμίας μεταξύ των επιστημόνων. «Αυτό που ζήσαμε από την αρχή της πανδημίας είναι ότι βρεθήκαμε σε μία εντελώς καινούργια κατάσταση χωρίς να έχουμε απολύτως καμία γνώση. Όταν ξεκινάς έτσι και δεν έχεις κανένα δεδομένο συνολικά στην παγκόσμια κοινότητα για το τι είναι αυτό που σκοτώνει τον κόσμο, θα πέσεις σε αντιφάσεις, θα πέσεις σε υπερβολές, καθώς ταυτόχρονα έχουμε την ανάγκη να απαντήσουμε γρήγορα. Άρα ο καθένας από εμάς που μιλάει μπορεί να έχει και αντιφατικό λόγο. Βλέπει δηλαδή λαός μπροστά του τις αυθεντίες να καταρρέουν», υπογράμμισε. Πρόσθεσε δε ότι η εντύπωση που διαμορφώθηκε στον κόσμο είναι ότι «οι γιατροί έχουν γίνει σαν τους σεισμολόγους και τους οικονομολόγους και διαφωνούν μεταξύ τους δημόσια».
Για «ελιτισμό της επιστήμης και «αίσθηση αποκλεισμού από τη διαμόρφωση της γνώσης» που οδήγησαν σε θεωρίες συνωμοσίας έκανε λόγο ο καθηγητής Ιστορίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, Μανώλης Πατηνιώτης. Από την πλευρά της, η επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, επισκέπτρια καθηγήτρια στο ΜΙΤ Media Lab, Δήμητρα Δημητρακοπούλου, τόνισε πως «αν οι αρχές δεν ικανοποιήσουν την ανάγκη ενημέρωσης, το κενό θα το καλύψουν άλλες πηγές».
Στη συζήτηση, την οποία συντόνισε η Ελένη Μπέλα, δρ. Ιατρικής, ιατρός πεδίου στο προσφυγικό, συμμετείχε και ο δημοσιογράφος και σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, Άρης Χατζηστεφάνου, ο οποίος αναφέρθηκε στον ρόλο των μέσων ενημέρωσης, αλλά και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.