Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε οριακό σημείο και τα οξυμένα χρόνια προβλήματά της δεν επιδέχονται άλλο ευκαιριακή αντιμετώπιση ή αναβολή, επισημαίνει στην τριμηνιαία έκθεση του το ΙΟΒΕ.
Γενικευμένη στάση επιφυλακτικότητας και δυσπιστίας απέναντι στην ελληνική οικονομία έχει δημιουργηθεί από τις πρόσφατες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου.
Αυτό τονίζει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών και προβλέπει κλιμάκωση των πιέσεων στην αγορά εργασίας.
Το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, και το χρέος παρουσίασαν ραγδαία αύξηση, υπερβαίνοντας τους στόχους που είχαν τεθεί.
Σε αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη για την ελληνική οικονομία συγκυρία, η πτώση του εγχώριου προϊόντος εκτιμάται ότι θα κλιμακωθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2009, εντείνοντας την ύφεση και στο σύνολο του έτους, στην περιοχή του 1,5%. Αλλά και οι προοπτικές για το 2010 προεξοφλούν τη στιγμή αυτή και νέα μείωση του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο, αν και σημαντικά ηπιότερη της φετινής. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ακόμα και αν επιτευχθεί ο στόχος του Προϋπολογισμού, το πρωτογενές έλλειμμα παραμένει υψηλό (περίπου 4% του ΑΕΠ). Έτσι, η σταθεροποίηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ τα επόμενα δύο έτη απαιτεί σημαντικά έσοδα από αποκρατικοποιήσεις και αξιοποίηση της περιουσίας του δημοσίου που ξεπερνούν το 2% του ΑΕΠ ετησίως.
Τέρμα στην ευκαιριακή αντιμετώπιση
Η παρούσα κρίση κατέστησε πλέον σαφές ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε οριακό σημείο και τα οξυμένα χρόνια προβλήματα δεν επιδέχονται άλλο ευκαιριακή αντιμετώπιση ή αναβολή, επισημαίνει το ΙΟΒΕ. Η ελληνική οικονομία, παράλληλα με τα μέτρα άμεσης εφαρμογής, χρειάζεται ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο ανάταξης με συγκεκριμένους στόχους, μέσα πολιτικής και πηγές δυνητικής ανάπτυξης, όπου οι δημοσιονομικοί στόχοι θα συμπλέκονται με τους στόχους προσαρμογής του φθίνοντος σήμερα αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής οικονομίας.
Το πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να τεθεί σε σοβαρό και στοχευμένο δημόσιο διάλογο, για να εξασφαλισθούν αφενός η μέγιστη δυνατή κοινωνική αποδοχή και αφετέρου η συνέχεια και η συνέπεια σε βάθος χρόνου, ανεξάρτητα από τις κυβερνητικές εναλλαγές. Η ανάγκη ενός τέτοιου προγράμματος είναι πλέον αδήριτη, καθώς η ελληνική οικονομία έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια ανάπτυξης που επέτρεπε το υφιστάμενο πρότυπο. Πρέπει τώρα να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι απ’ όλες τις πλευρές αν δεν υπάρξει ριζικός αναπροσανατολισμός σε νέες κατευθύνσεις, οι συνέπειες για το εισόδημα, την απασχόληση και το βιοτικό επίπεδο της χώρας θα είναι αρνητικές και η Ελλάδα μετά από μια περίοδο σύγκλισης με τους μέσους όρους της Ε.Ε. θα βρεθεί σε μια πορεία ταχείας απόκλισης.
Φιλόδοξος αλλά όχι ανέφικτος ο στόχος για το έλλειμμα
Ένα τέτοιο σχέδιο πρέπει να θέσει φιλόδοξους, αλλά επιτεύξιμους στόχους και να τους επιδιώξει με παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις στους κρίσιμους τομείς: Δημοσιονομική προσαρμογή, ασφαλιστική μεταρρύθμιση, αξιοποίηση της περιουσίας του δημοσίου, αποτελεσματικότερη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, βελτίωση των όρων ανταγωνισμού στις αγορές, θεσμικές προσαρμογές στο Κράτος.
Στην παρούσα έκθεση, όπως και σε προηγούμενες εκθέσεις του ΙΟΒΕ, αναφέρονται ενδεικτικά μέτρα άμεσης αλλά και μεσοπρόθεσμης απόδοσης που θα μπορούσαν να προωθήσουν τις μεταρρυθμίσεις στους κρίσιμους αυτούς τομείς.
Σχολιάζοντας την πορεία του δείκτη οικονομικού κλίματος που καταρτίζει, το ΙΟΒΕ αναφέρει πως κατά τη φετινή χρονιά ο ελληνικός δείκτης κινήθηκε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, καθώς διαμορφώθηκε στις 56 μονάδες, 36 μονάδες χαμηλότερα από το επίπεδο της αντίστοιχης περιόδου του 2008.
Σε σχέση με το στόχο του προϋπολογισμού για μείωση του ελλείμματος κάτω από περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες το Ίδρυμα τονίζει ότι είναι φιλόδοξος, αλλά όχι ανέφικτος.
Αυτό τονίζει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών και προβλέπει κλιμάκωση των πιέσεων στην αγορά εργασίας.
Το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, και το χρέος παρουσίασαν ραγδαία αύξηση, υπερβαίνοντας τους στόχους που είχαν τεθεί.
Σε αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη για την ελληνική οικονομία συγκυρία, η πτώση του εγχώριου προϊόντος εκτιμάται ότι θα κλιμακωθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2009, εντείνοντας την ύφεση και στο σύνολο του έτους, στην περιοχή του 1,5%. Αλλά και οι προοπτικές για το 2010 προεξοφλούν τη στιγμή αυτή και νέα μείωση του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο, αν και σημαντικά ηπιότερη της φετινής. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ακόμα και αν επιτευχθεί ο στόχος του Προϋπολογισμού, το πρωτογενές έλλειμμα παραμένει υψηλό (περίπου 4% του ΑΕΠ). Έτσι, η σταθεροποίηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ τα επόμενα δύο έτη απαιτεί σημαντικά έσοδα από αποκρατικοποιήσεις και αξιοποίηση της περιουσίας του δημοσίου που ξεπερνούν το 2% του ΑΕΠ ετησίως.
Τέρμα στην ευκαιριακή αντιμετώπιση
Η παρούσα κρίση κατέστησε πλέον σαφές ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε οριακό σημείο και τα οξυμένα χρόνια προβλήματα δεν επιδέχονται άλλο ευκαιριακή αντιμετώπιση ή αναβολή, επισημαίνει το ΙΟΒΕ. Η ελληνική οικονομία, παράλληλα με τα μέτρα άμεσης εφαρμογής, χρειάζεται ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο ανάταξης με συγκεκριμένους στόχους, μέσα πολιτικής και πηγές δυνητικής ανάπτυξης, όπου οι δημοσιονομικοί στόχοι θα συμπλέκονται με τους στόχους προσαρμογής του φθίνοντος σήμερα αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής οικονομίας.
Το πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να τεθεί σε σοβαρό και στοχευμένο δημόσιο διάλογο, για να εξασφαλισθούν αφενός η μέγιστη δυνατή κοινωνική αποδοχή και αφετέρου η συνέχεια και η συνέπεια σε βάθος χρόνου, ανεξάρτητα από τις κυβερνητικές εναλλαγές. Η ανάγκη ενός τέτοιου προγράμματος είναι πλέον αδήριτη, καθώς η ελληνική οικονομία έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια ανάπτυξης που επέτρεπε το υφιστάμενο πρότυπο. Πρέπει τώρα να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι απ’ όλες τις πλευρές αν δεν υπάρξει ριζικός αναπροσανατολισμός σε νέες κατευθύνσεις, οι συνέπειες για το εισόδημα, την απασχόληση και το βιοτικό επίπεδο της χώρας θα είναι αρνητικές και η Ελλάδα μετά από μια περίοδο σύγκλισης με τους μέσους όρους της Ε.Ε. θα βρεθεί σε μια πορεία ταχείας απόκλισης.
Φιλόδοξος αλλά όχι ανέφικτος ο στόχος για το έλλειμμα
Ένα τέτοιο σχέδιο πρέπει να θέσει φιλόδοξους, αλλά επιτεύξιμους στόχους και να τους επιδιώξει με παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις στους κρίσιμους τομείς: Δημοσιονομική προσαρμογή, ασφαλιστική μεταρρύθμιση, αξιοποίηση της περιουσίας του δημοσίου, αποτελεσματικότερη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, βελτίωση των όρων ανταγωνισμού στις αγορές, θεσμικές προσαρμογές στο Κράτος.
Στην παρούσα έκθεση, όπως και σε προηγούμενες εκθέσεις του ΙΟΒΕ, αναφέρονται ενδεικτικά μέτρα άμεσης αλλά και μεσοπρόθεσμης απόδοσης που θα μπορούσαν να προωθήσουν τις μεταρρυθμίσεις στους κρίσιμους αυτούς τομείς.
Σχολιάζοντας την πορεία του δείκτη οικονομικού κλίματος που καταρτίζει, το ΙΟΒΕ αναφέρει πως κατά τη φετινή χρονιά ο ελληνικός δείκτης κινήθηκε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, καθώς διαμορφώθηκε στις 56 μονάδες, 36 μονάδες χαμηλότερα από το επίπεδο της αντίστοιχης περιόδου του 2008.
Σε σχέση με το στόχο του προϋπολογισμού για μείωση του ελλείμματος κάτω από περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες το Ίδρυμα τονίζει ότι είναι φιλόδοξος, αλλά όχι ανέφικτος.