Με αφορμή και το χτεσινό τροχαίο ατύχημα στην παλιά εθνική οδό Θεσσαλονίκης – Ιερισσού, θα ήθελα να επισημάνω μια παράμετρο, που τα επόμενα χρόνια πιστεύω ότι θα είναι καθοριστική για τις μετακινήσεις μας στην Κεντρική Μακεδονία. Η παράμετρος αυτή είναι οι παλιές εθνικές οδοί.
Είμαι σε θέση να γνωρίζω ένα εκτεταμένο πρόγραμμα συντηρήσεων και αποκαταστάσεων των φθορών, αλλά και αντικατάστασης του φωτισμού και αύξησης του επιπέδου ασφάλειας των μετακινήσεων στο παλιό εθνικό και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο.
Ήδη αυτές οι παρεμβάσεις σε διάφορους δρόμους, με αυξημένη κίνηση αποδίδουν. Όμως δεν αρκούν. Και είναι λογικό να μην αρκούν, αφού οι συγκεκριμένοι δρόμοι τα έφαγαν τα ψωμιά τους και δεν μπορούν πια να εξυπηρετήσουν τον αριθμό των μετακινήσεων που εξυπηρετούσαν τα προηγούμενα χρόνια, όταν ανήκαν στο κυρίως οδικό δίκτυο.
Από την άλλη, με την κρίση και με την αύξηση του πληθυσμού και των δραστηριοτήτων στην ελληνική περιφέρεια, οι παλιές εθνικές οδοί, αλλά και πολλοί μεγάλοι επαρχιακοί δρόμοι άρχισαν να έχουν αντίστοιχη κίνηση με εκείνη που είχαν στο παρελθόν, όταν δεν υπήρχε άλλη διέξοδος. Δείτε το παράδειγμα της παλιάς εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Καβάλας.
Έτσι, ανέκυψε ένα πρόβλημα, το οποίο είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμο. Υπάρχουν δρόμοι, οι οποίοι είναι επικίνδυνοι και ο βαθμός επικινδυνότητάς του, με τις όποιες επεμβάσεις απλώς μπορεί να περιοριστεί, όχι να εκλείψει.
Η Πολιτεία και οι τοπικοί φορείς τα προηγούμενα χρόνια έριξαν το βάρος στη δημιουργία νέων υποδομών. Και σωστά έπραξαν. Έχουμε έτσι πλέον μια Εγνατία οδό, που είναι ένας μεγάλος και κλειστός αυτοκινητόδρομος, με το επίπεδο ασφάλειας να είναι εξαιρετικό. Όμως ο δρόμος αυτός άρχισε να χρησιμοποιείται λιγότερο, εξαιτίας του αυξημένου κόστους που έχει για τους χρήστες του. Τα διόδια (ήδη είναι αρκετά και έρχονται περισσότερα) ακύρωσαν τη δυναμική του σε μεγάλο βαθμό. Και μην κρίνετε από το κόστος για το ΙΧ, για τον οικογενειάρχη, που χρησιμοποιεί το δρόμο μια στο τόσο. Κρίνετε από τους επαγγελματίες μεταφορείς Έλληνες και ξένους, που έχουν να πληρώσουν εξαιρετικά μεγάλα ποσά για μια απλή μετακίνηση. Ε δεν τα πληρώνουν. Προτιμούν το παλιό εθνικό οδικό δίκτυο, όπου χωρίς διόδια μπορεί να καθυστερούν λίγο περισσότερο και να κινδυνεύουν πολύ, αλλά το χρήμα είναι που μιλάει...
Η Κεντρική Μακεδονία απέκτησε επίσης νέες εθνικές οδούς, με χαρακτηριστικά σύγχρονων δρόμων. Υπενθυμίζω το δρόμο από τη Θεσσαλονίκη προς τη χερσόνησο της Κασσάνδρας, τις νέες εθνικές οδούς προς Κιλκίς, Ημαθία, Σέρρες, την αναβάθμιση του άξονα ΠΑΘΕ και μια σειρά από άλλες οδούς με επαρκή πρόσβαση σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα (εκτός από την περιοχή της Πέλλας, όπου εκκρεμεί η νέα εθνική οδός ή για την ακρίβεια ένα τμήμα, το πιο σημαντικό). Επίσης, είναι σε εξέλιξη μια σειρά από άλλα κρίσιμα έργα, που θα ολοκληρώσουν το πλέγμα των οδικών συνδέσεων.
Για να γίνουν αυτές οι υποδομές απαιτήθηκαν πολλά χρήματα. Και είναι κονδύλια τα οποία όχι μόνο δεν τα κλαίμε, αλλά αξιοποιήθηκαν με τον καλύτερο τρόπο. Αυτές οι υποδομές οδήγησαν στις αυξημένες σήμερα απαιτήσεις μας για ακόμη καλύτερες συνθήκες και στο παλιό οδικό δίκτυο.
Όμως το να αποκτήσει περίπου τα ίδια χαρακτηριστικά το παλιό οδικό δίκτυο δεν είναι κάτι εύκολο. Για την ακρίβεια το βλέπω σχεδόν αδύνατο. Σκέφτομαι πως αν μπορούσε να αναβαθμιστεί σε τέτοιο βαθμό το παλιό οδικό δίκτυο, δεν θα χρειαζόταν να κατασκευαστεί καινούργιο.
Με δεδομένη όμως την αυξημένη χρήση των παλιών δρόμων, εκείνο που πρέπει να διεκδικήσουμε είναι να βελτιωθούν οι συνθήκες των μετακινήσεων, όσο το δυνατόν περισσότερο. Να μην εγκαταλειφθούν αυτοί οι δρόμοι, διότι με το νέο δίκτυο όντως εξυπηρετούσαν για ένα διάστημα την τοπική και μόνο κίνηση, όμως τα πράγματα άλλαξαν και απαιτείται πλέον να κρατήσουμε «ζωντανούς» όλους αυτούς τους δρόμους.
Γι' αυτό θεωρώ ότι εκτός από όσους έχουν την ευθύνη σε νομικό επίπεδο και όντως κάνουν τις απαιτούμενες τακτικές συντηρήσεις και επεμβάσεις, πρέπει και η Πολιτεία να κάνει ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκατάστασης των κύριων προβλημάτων του παλιού εθνικού οδικού δικτύου και να συμβάλει ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα να έχουμε ένα πλέγμα οδικών αξόνων, ικανό να εξυπηρετήσει με σύγχρονους όρους ασφάλειας (πρώτο και ίσως μόνο αυτό και όχι άλλα θέματα όπως για παράδειγμα η ταχύτητα, διότι όποιος επιθυμεί να πάει γρήγορα θα πρέπει να επωμιστεί και το κόστος του νέου καλύτερου οδικού δικτύου) τους πολίτες, τους κατοίκους, τους επισκέπτες, τους μεταφορείς, τους τουρίστες...