Skip to main content

Καλές πρακτικές στην εξ αποστάσεως υποστήριξη: Το παράδειγμα της ΑΓΣ

Καλές πρακτικές στην Εξ Αποστάσεως Εκπαιδευτική Υποστήριξη: Η περίπτωση του Δημοτικού Σχολείου της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής

Έχει περάσει ενάμισης μήνας από την ημέρα που με απόφαση του ΥΠΑΙΘ διακόπηκε η λειτουργία των εκπαιδευτικών δομών όλων των βαθμίδων στη χώρα. Με το κείμενο που ακολουθεί επιχειρούμε να μοιραστούμε την εμπειρία μας, συμβάλλοντας στον διάλογο που αναπτύσσεται περί καλών εκπαιδευτικών πρακτικών σε συνθήκες εξ αποστάσεως εκπαιδευτικής υποστήριξης και διδασκαλίας.

Από τις αρχές Φεβρουαρίου ξεκινήσαμε να συζητάμε το ενδεχόμενο ενός παρατεταμένου κλεισίματος των σχολείων. Καταλάβαμε πως μια τέτοια εξέλιξη δεν θα συνιστούσε ένα διάλειμμα από τις σχολικές υποχρεώσεις, αλλά θα διαμόρφωνε μια κατάσταση εξαιρετικά δύσκολη, στην οποία ως παιδαγωγοί θα έπρεπε να βάλουμε τη δική μας επιστημονική στίξη, μην αφήνοντας τους μαθητές, τις μαθήτριες και τις οικογένειές τους μόνους τους. Το ίδρυμα άλλωστε στο οποίο εργαζόμαστε, η Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης, διαθέτει, στη μακρόχρονη ιστορία της, πλούσια εμπειρία στο να κρατάει την εκπαιδευτική κοινότητα ζωντανή και ενωμένη σε περιόδους πολύ πιο δύσκολες από τη σημερινή.

Πεποίθηση μας είναι πως για να έχει μια τέτοια προσπάθεια τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, δεν υπάρχει καμία μαγική συνταγή. Αντίθετα είναι η εκπαιδευτική φιλοσοφία, οι στόχοι του σχολείου και το πνεύμα συνεργασίας που καθοδήγησαν, και συνεχίζουν να καθοδηγούν τα βήματά μας σε ένα αχαρτογράφητο εκπαιδευτικά περιβάλλον.

Στο σχολείο μας – το οποίο ακολουθεί τη βιωματική προσέγγιση - ως εκπαίδευση, εκτός από την έμφαση στις ακαδημαϊκές γνώσεις που είναι απολύτως απαραίτητες, εννοούμε και τη διαδικασία που καλλιεργεί στα παιδιά δεξιότητες χρήσιμες για το μέλλον τους, όπως η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη, η συνεργασία, η ικανότητα διερεύνησης και επίλυσης προβληματικών καταστάσεων, η ικανότητα να επικοινωνούν τις σκέψεις τους προφορικά και γραπτά, η ενσυναίσθηση, η συνείδηση του «ανήκειν» σε μία κοινότητα και άλλα πολλά που επιδιώκουμε καθημερινά να προσφέρουμε ως ευκαιρίες και εμπειρίες στους μαθητές και τις μαθήτριές μας.

Με βάση τη συγκεκριμένη παιδαγωγική αντίληψη αποφασίσαμε, συζητώντας στον σύλλογο διδασκόντων του σχολείου, πως η διαδικασία που θα ακολουθήσουμε δεν θα περιορίζεται σε μία απλή αποστολή ασκήσεων και φυλλαδίων αλλά θα αποτελεί μία προσπάθεια  για ταυτόχρονη επίτευξη υψηλών ακαδημαϊκών στόχων και καλλιέργεια των παραπάνω δεξιοτήτων στα παιδιά μας. Παράλληλα, ιεραρχήσαμε ως πολύ σημαντική τη διατήρηση της εκπαιδευτικής ρουτίνας και της σχέσης με το σχολείο, τόσο από τα παιδιά, όσο και από τις οικογένειές τους.

Στο πλαίσιο αυτό, τόσο το υλικό ασύγχρονης εκπαιδευτικής υποστήριξης, όσο και τα μαθήματα μέσω τηλεδιασκέψεων που προσφέρουμε στα παιδιά μας:

- Δεν περιορίζονται στην απλή επανάληψη της ύλης κάποιων «βασικών» μαθημάτων, αλλά συνιστούν ευκαιρίες για την εμβάθυνση και τον εμπλουτισμό της με νέες θεματικές.
Προσπαθούν να εμπλέξουν το σύνολο των εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων, καθώς και τους ειδικούς συνεργάτες της Α.Γ.Σ. (παιδοψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, προσωπικό της Βιβλιοθήκης, εκπαιδευτές STEM, διατροφολόγος κ.ά.), κάτω από έναν ενιαίο σχεδιασμό, στη βάση θεματικών ενοτήτων που αναδεικνύουν τις διεπιστημονικές συνδέσεις μεταξύ των διαφορετικών επιστημονικών αντικειμένων
- Ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών στη διαδικασία της μάθησης, καθώς οι τελευταίοι καλούνται να ερευνήσουν, να παρουσιάσουν και να εκθέσουν τις ιδέες τους με μια ποικιλία μέσων (από επιστολές και άρθρα μέχρι ταινίες μικρού μήκους και μακέτες)
- Προέρχονται μέσα από μια πορεία διαρκούς αλληλοτροφοδότησης και αναστοχασμού του συνόλου των εκπαιδευτικών, κάτι που δεν πρέπει να υποτιμάται στον σχεδιασμό και την υλοποίηση βιωματικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Δεν είναι τυχαίο πως αυτές τις εβδομάδες ο σύλλογος διδασκόντων συνεδρίαζε τακτικότατα μέσω τηλεδιασκέψεων, κάποιες φορές και καθημερινά.

Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, είναι ότι έγκαιρα αντιληφθήκαμε πως αυτό που κάνουμε δεν συνιστά «Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση», αλλά «εξ αποστάσεως εκπαιδευτική υποστήριξη και διδασκαλία». Ξέρουμε πως η πρώτη για να είναι επιτυχημένη, απαιτεί μακροχρόνιο σχεδιασμό, προετοιμασία και ένα ολοκληρωμένο και «στημένο» πληροφοριακό σύστημα να υποστηρίζει τη διαδικασία, ενώ η δεύτερη χρειάζεται ευελιξία και προσαρμοστικότητα.

Με βάση τα παραπάνω επιλέξαμε τα εργαλεία μας με κύριο κριτήριο το να είναι εύχρηστα και οικεία σε παιδιά και εκπαιδευτικούς. Προχωρήσαμε σε σταδιακή κλιμάκωση των δράσεων μας και σε βαθμιαία διεύρυνση της χρονικής διάρκειας των ψηφιακών μαθημάτων, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες ασφάλειας για το σύνολο της σχολικής κοινότητας (μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς).

Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα η ταχύτατη απορρόφηση εκπαιδευτικών και τεχνολογικών καινοτομιών από μεγάλο μέρος των εκπαιδευτικών της χώρας, όπως επίσης και η παραγωγή μεγάλου όγκου ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο, το οποίο θα πρέπει να επενδυθεί στο μέλλον και σε συνθήκες ομαλότητας, έχοντας πάντοτε υπόψη μας τους κινδύνους που μπορεί να ενέχονται σε τέτοιες διαδικασίες κατά τη μακρόχρονη υλοποίησή τους αλλά και το ότι δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την κυρίαρχη σχέση «δασκάλου - μαθητή» στο φυσικό περιβάλλον της τάξης.

Κρίσιμες στιγμές, σαν αυτή που βιώνουμε, οι οποίες απαιτούν ευελιξία και προσαρμοστικότητα, αναδεικνύουν την ανάγκη και στην Ελλάδα η σχολική μονάδα να αποκτήσει μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας και αυτονομίας στην άσκηση της δικής της εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής.

Τάσος Παπαναστασίου, Διευθυντής
Σωτηρία Οικονόμου, Υποδιευθύντρια
Δημήτρης Χατζηκώστας, Υποδιευθυντής.
Δημοτικό Σχολείο Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής (‘Ομιλος Σχολείων Βιωματικής Μάθησης Θεσσαλονίκης).