Καρφίτσα δεν έπεφτε στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης όπου ο σημαντικός ιστορικός και πρώην πρύτανης του Πανεπιστηµίου της Σορβόννης, Μισέλ Καπλάν εξηγούσε στο κοινό του γιατί η βυζαντινή αυτοκρατορία κατάφερε να αντέξει για 11 ολόκληρους αιώνες.
Στη διάλεξή του, που έχει τον ίδιο τίτλο με το νέο του βιβλίο «Γιατί το Βυζάντιο;», ο διακεκριμένος καθηγητής και μαθητής της Γλύκατζη Αρβελέρ περιέγραψε με λόγο κατανοητό και γλαφυρό καθώς και με πολλές δόσεις χιούμορ και ειρωνείας τα στοιχεία αυτά που ανέδειξαν το Βυζάντιο σε μια απο τις μακροβιότερες αυτοκρατορίες.
Ο Μισέλ Κάπλαν στάθηκε ιδιαίτερα στη φορολογική πολιτική της αυτοκρατορίας την οποία χαρακτήρισε πολύ δίκαιη και αποτελεσματική σε αντίθεση με αντίστοιχες πολιτικές σύγχρονων κρατών.
Όπως σημείωσε, όταν οι φόροι είναι δίκαιοι, ο πολίτης τους πληρώνει με μεγαλύτερη προθυμία. Στην περίπτωση του Βυζαντίου όμως δεν ήταν μόνο αυτός ο λόγος για τον οποίον οι κάτοικοι πλήρωναν τους φόρους τους.
Ο κ. Καπλάν εξήγησε πως όταν ο Κωνσταντίνος ασπάστηκε τον χριστιανισμό έκανε κάτι μεγαλοφυές: έπεισε ακόμα και τους χωρικούς της αυτοκρατορίας πως ήταν ο απεσταλμένος του Θεού στη γη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όλοι οι κάτοικοι να είναι πολύ πιο πρόθυμοι να δώσουν φόρους στους κρατικούς λειτουργούς του ανθρώπου που επιλέχθηκε από τον ίδιο το Θεό να κυβερνά.
Ο ιστορικός επέμεινε αρκετά στην απόφαση του Κωσταντίνου να γίνει χριστιανός λέγοντας πως ήταν μια πανέξυπνη πολιτική απόφαση που τον βοήθησε και στην περίπτωση των αγροτικού πληθυσμού της αυτοκρατορίας αλλά και της αριστοκρατίας μεγάλο μέρος της οποίας ήταν χριστιανοί.
Ο κ. Καπλάν μίλησε ακόμα για τους κρατικούς λειτουργούς του Βυζαντίου ενώ αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στον οδηγό που είχαν για να μετρούν τις εκτάσεις κάθε αγροτεμαχίου και ανάλογα να υπολογίζουν το φόρο που του αντιστοιχεί. «Η επινοητικότητα των κρατικών λειτουργών του Βυζαντίου ήταν μεγαλύτερη από αυτή των λειτουργών που δουλεύουν στις Βρυξέλλες για την ΕΕ», είπε αστειευόμενος.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε ακόμα και στην νομισματική πολιτική της βυζαντινής αυτοκρατορίας η οποία είχε σταθερό νόμισμα το οποίο δεν δέχτηκε καμιά υποτίμηση από τον 4ο μέχρι τον 11ο αιώνα. «Δύσκολο να το καταλάβουν αυτό κάποιοι τραπεζίτες», σημείωσε.
Για να εξηγήσει μάλιστα στο κοινό του τη μεγάλη δύναμη και σημασία της βυζαντινής αυτοκρατορίας ανέφερε πως ακόμα και όταν τα εδάφη της είχαν συρρικνωθεί σημαντικά δεν έχει σταματήσει να είναι ένας πολύ σημαντικός πνευματικός πόλος. «Αυτό είναι ένα στοιχείο μεγαλείου», τόνισε.
Μετά την ομιλία του κ. Καπλάν, έγινε παρουσίαση και ανάλυση σημείων του νέου του βιβλίου.