Το κυκλοφοριακό της Θεσσαλονίκης μπορεί να αντιμετωπιστεί. Μιλώντας με συγκοινωνιολόγους, που έχουν μελετήσει την πόλη και έχουν γνώση και των υπολοίπων μελετών που έχουν γίνει όχι από τους ίδιους, αλλά από εταιρίες, φορείς κτλ., η διαπίστωση είναι κοινή: Για να δοθεί λύση με αντίκτυπο στην καθημερινότητά μας πρέπει να ολοκληρωθεί μια συνολική παρέμβαση. Μέχρι τότε τα αποσπασματικά μέτρα θα αποδίδουν στο ελάχιστο δυνατό και κανείς δε θα αισθάνεται ότι κάτι έχει γίνει για τη βελτίωση της κατάστασης.
Σάββατο χτες δέκα μέρες πριν τα Χριστούγεννα και το κέντρο της πόλης είχε απίστευτα πολύ κόσμο. Αν και ο καιρός δεν ήταν και ο καλύτερος δυνατός, η αγορά δούλεψε καλά, ο κόσμος «κατέβηκε» στο κέντρο και τα προβλήματα ήταν περιορισμένα. Σκέφτηκα ότι το επόμενο Σαββατοκύριακο θα είναι αδύνατο κάποιος να κάνει με την ίδια «άνεση» μια επίσκεψη στον ίδιο χώρο.
Όλοι γνωρίζουν πια ότι η μεγαλύτερη προσέλευση στο κέντρο της πόλης γίνεται το Σαββατοκύριακο των Χριστουγέννων. Το κέντρο βουλιάζει και όσοι μετακινούνται με ΙΧ υφίστανται απίστευτη ταλαιπωρία. Είναι αποφασισμένοι να την υποστούν κι ας γκρινιάζουν.
Χτες όμως τα πράγματα δεν ήταν τόσο τραγικά, παρά τον πολύ κόσμο. Σκέφτηκα ότι κάτι γίνεται, κάτι αρχίζει να αποδίδει και δειλά δειλά ίσως να βελτιώνεται η κατάσταση. Μέχρι που μπήκα στην Ερμού και απογοητεύτηκα, μέχρι που διέσχισα στην Ίωνος Δραγούμη και εκνευρίστηκα, μέχρι που είδα το χάλι της Πολυτεχνείου και μου γύρισαν τα μυαλά.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις των σχεδόν απροσπέλαστων δρόμων το εμπόδιο ήταν παντού η κακή συμπεριφορά των πολιτών. Σεβασμός του ενός προς τον άλλο δεν υπάρχει. Και λυπάμαι που το λέω, δε νομίζω ότι θα υπάρξει εάν δεν ολοκληρωθεί μια συνολική παρέμβαση στην πόλη, μια σοβαρή διευθέτηση των κυκλοφοριακών συνθηκών και ζητημάτων. Έτσι ώστε μια μέρα να είναι δακτυλοδεικτούμενοι οι παραβάτες της λογικής και της συνείδησης και να μην μπορούν καν να κάνουν την ασέβειά τους προς όλους τους άλλους.
Να σημειώσω ότι η αστυνόμευση ήταν σχεδόν ανύπαρκτη και το επισημαίνω αφού παρέμεινα στους δρόμους του κέντρου για περίπου έξι ώρες (από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 6 το απόγευμα). Δεν είδα ούτε δημοτικό αστυνομικό, ούτε τροχονόμο. Ίσως να έτυχε...
Σκέφτομαι όμως πως για τη φαινομενική έστω βελτίωση στις μετακινήσεις ένα μερίδιο πρέπει να πιστωθεί στα μέτρα που έχουν ληφθεί. Κι αυτά είναι πολύ συγκεκριμένα. Το πρώτο είναι οι οδοί ήπιας κυκλοφορίας και ακολουθούν η ελεγχόμενη στάθμευση και τα πασσαλάκια (τα κυριότερα).
Οι ειδικοί λένε ότι όντως αυτά τα μέτρα λειτουργούν και κάτι αποδίδουν, όμως επισημαίνουν ότι αν δε συνοδευτούν κι από σειρά άλλων παρεμβάσεων δεν πρόκειται να έχουμε εμφανή βελτίωση της κατάστασης. Είναι δεδομένο ότι χωρίς την εφαρμογή, την ταυτόχρονη ισχύ σειράς μέτρων, στο πλαίσιο ενός συνολικού σχεδιασμού αντιμετώπισης του κυκλοφοριακού προβλήματος, δεν μπορεί να υπάρξει αξιομνημόνευτη αλλαγή.
Γι' αυτό και επιμένω, όπως και σε άλλα κείμενά μου, ότι είναι αναγκαία μια γενική κυκλοφοριακή μελέτη, με επικαιροποιημένα δεδομένα, προκειμένου να μας δείξει ποια άλλα μέτρα είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν, ώστε να έχουμε μια καλύτερη καθημερινότητα και πολύ καλύτερα Σαββατοκύριακα, όχι μόνο στο κέντρο, αλλά σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα.
Διότι σε μεγάλες οδικές αρτηρίες που δεν είναι στο κέντρο της πόλης συνεχίζει να γίνεται ο κακός χαμός. Στη Γρ. Λαμπράκη για παράδειγμα, στη Β. Όλγας και στη Λ. Στρατού (που τροφοδοτούν ή εκτονώνουν την κίνηση του κέντρου) τα πράγματα και χτες δεν είχαν καμιά βελτίωση. Η ταλαιπωρία μπορεί να μην επιδεινώθηκε, αλλά δεν υπήρξε και κάποια αλλαγή προς το καλύτερο.
Περιμένω να ολοκληρωθεί, να παρουσιαστεί και να αρχίσει η εφαρμογή έστω των μέτρων που θα προτείνει η κυκλοφοριακή μελέτη την οποία εκπονεί ο δήμος Θεσσαλονίκης. Κι αυτή εξετάζοντας συνολικά το πρόβλημα, μια αποσπασματική ή τμηματική αν θέλετε πρωτοβουλία είναι. Ωστόσο, είναι κάτι και είναι κάτι σημαντικό μπροστά στο τίποτα, στην ακινησία και στη μοιρολατρική αποδοχή της κατάστασης. Κάτι θα συνεισφέρει. Πολύ ή λίγο θα το κρίνουμε στην πορεία. Είναι όμως σημαντικό να ολοκληρωθεί το συντομότερο και χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.
Ακολούθως θα χρειαστεί η γενική μελέτη και όλα αυτά για καμιά διετία, διότι μετά τα δεδομένα αλλάζουν με την είσοδο του μετρό στην καθημερινότητά μας. Εκεί θα απαιτηθούν πολλά περισσότερα να γίνουν ώστε να προσαρμοστεί η πόλη και οι πολίτες στη νέα κατάσταση, στις νέες συνήθειες.
Αν χτες μεγάλο μέρος του προβλήματος το δημιουργούσαν οι κακές συνήθειες των πολιτών και η αντικοινωνική συμπεριφορά τους, υπάρχει και η αστυνόμευση, μέσα από την οποία και μόνο μπορούν να περιοριστούν οι ασχήμιες που λίγο ως πολύ όλοι συνηθίζουμε να κάνουμε για να μη χαλάσουμε τη βόλεψή μας. Όμως η αστυνόμευση δεν μπορεί να υπάρχει μόνο στο μυαλό μας, μόνο ως ευχολόγιο ή μόνο στα λόγια. Ούτε μπορεί να υποτάσσεται στο χαζοσυμφέρον ορισμένων, που θεωρούν πως ο τροχονόμος ή ο δημοτικός αστυνομικός διώχνει κόσμο από την επιχείρησή του. Το αντίθετο συμβαίνει, αλλά ορισμένοι ούτε που να το ακούσουν. Αφού δεν παρατάνε μαγαζιά και ταμειακές για να διώχνουν τους αστυνομικούς από τα παρανόμως σταθμευμένα οχήματα των πελατών τους ή δεν κάνουν τους τσιλιαδόρους, πάλι καλά να λέμε...
Θεωρώ ότι οι συγκοινωνιολόγοι έχουν απόλυτο δίκιο ότι το κυκλοφοριακό βελτιώνεται και ίσως κάποια στιγμή λύνεται κιόλας. Το αποδεικνύει η επιτυχία των λιγοστών μέτρων που έχουν ήδη εφαρμοστεί, έστω και με λάθος τρόπο σε κάποιες περιπτώσεις. Οι επόμενες δημοτικές αρχές έχουν χρέος –και ευκαιρία- να τελειώσουν επιτέλους με αυτό το βάσανο που υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής στην πόλη. Αρκεί προεκλογικά να συμφωνήσουν στα αυτονόητα και μετεκλογικά να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι για να υλοποιήσουν τις απαιτούμενες μελέτες και τα μέτρα που αυτές θα προβλέπουν.
*Μην κρίνετε την κατάσταση του κυκλοφοριακού το επόμενο Σαββατοκύριακο. Το μποτιλιάρισμα τα Χριστούγεννα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι κάτι σαν το φημισμένο κουλούρι της.