Skip to main content

Κυβερνείο: Επιχειρηματικό ενδιαφέρον για αξιοποίηση του κτηρίου (φωτο)

Κινητικότητα για την προοπτική αξιοποίησης του Κυβερνείου - Η διαφωνία του δήμου - Εικόνα πλήρους εγκατάλειψης μέσα και έξω - Η ιστορία του κτηρίου

Το Κυβερνείο, γνωστό σε πολλούς και ως «παλατάκι», συμπληρώνει ήδη, σχεδόν 15 χρόνια πλήρους εγκατάλειψης. Στο διάστημα αυτό, κυβερνήσεις και υπουργοί ήλθαν και παρήλθαν χωρίς κανείς να καταφέρει να βρει μια λύση για την αξιοποίηση αυτού του εμβληματικού κτηρίου της Θεσσαλονίκης. Προσπάθειες, σκέψεις και προτάσεις, υπήρξαν αρκετές, ωστόσο καμία δεν τελεσφόρησε, με αποτέλεσμα ένα πανέμορφο οικοδόμημα, δείγμα ανακτορικής νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, να παραμένει κουφάρι, παραδομένο στην αδυσώπητη φθορά του χρόνου.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Voria.gr, τον τελευταίο καιρό παρατηρείται κάποια κινητικότητα, σχετικά με την προοπτική αξιοποίησης του Κυβερνείου. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, αρκετοί επιχειρηματίες ή και όμιλοι επιχειρηματιών, έχουν εκδηλώσει προς την πολιτεία τον ενδιαφέρον τους για το κτήριο. Παράλληλα, υπάρχει και το αίτημα του δήμου Καλαμαριάς, εντός των διοικητικών ορίων του οποίου βρίσκεται το «παλατάκι», για παραχώρηση του κτηρίου.

Υπάρχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον

Την ύπαρξη επιχειρηματικού ενδιαφέροντος επιβεβαίωσε στη Voria.gr ο υφυπουργός Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας Θράκης) Θόδωρος Καράογλου. «Πράγματι, τους τελευταίους μήνες διάφοροι επιχειρηματίες της Θεσσαλονίκης έχουν ενδιαφερθεί και εμφανίζονται πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν τις εργασίες επισκευής του κτηρίου προκειμένου να το αξιοποιήσουν στη συνέχεια για κάποια χρόνια. Βεβαίως, ξέρετε, το Κυβερνείο δεν ανήκει στο ΥΜΑΘ, όπως νομίζουν πολλοί. Ανήκει στην ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου) και το ΥΜΑΘ απλώς έχει τα κλειδιά προκειμένου να εξυπηρετεί κάποιες καταστάσεις, να το παραχωρεί στον δήμο Καλαμαριάς ή σε συλλόγους για ορισμένες εκδηλώσεις».

Ο κ. Καράογλου γνωρίζει πολύ καλά την ιστορία του Κυβερνείου. Επί προηγούμενης θητείας του στο ΥΜΑΘ, το 2012, είχε γίνει εκτενής απογραφή της κινητής περιουσίας που υπήρχε στο εσωτερικό του κτηρίου, μεγάλο μέρος της οποίας μεταφέρθηκε και φυλάσσεται στα υπόγεια του υπουργείου. «Το 2019 ξανάκανα απογραφή καθώς διαπιστώθηκε κάποια διάρρηξη στο Κυβερνείο, αλλά προέκυψε ότι δεν υπήρξε η παραμικρή απώλεια», διαβεβαιώνει ο κ. Καράογλου. Προσθέτει, επίσης, ότι στις 5 Ιουνίου έγινε καθαρισμός του αύλειου χώρου, με τη βοήθεια εθελοντών.

Ο υφυπουργός σημειώνει ότι είναι λάθος να συνεχιστεί η κατάσταση εγκατάλειψης του Κυβερνείου. Δεν είναι αρνητικός στην προοπτική αξιοποίησης του κτηρίου μέσω κάποιου ΣΔΙΤ. «Μπορεί να γίνει μια συζήτηση με τους ενδιαφερόμενους. Για την αποκατάσταση του κτηρίου θα απαιτηθούν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Τα χρήματα αυτά μπορεί να τα βάλει ο ιδιώτης στον οποίο θα παραχωρηθεί το κτήριο για κάποια χρόνια, αλλά για συγκεκριμένες χρήσεις οι οποίες θα ορίζονται με σαφήνεια. Για παράδειγμα, για τη λειτουργία κάποιου ξενοδοχείου, καθώς και εστιατορίου. Παράλληλα, θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση για παραχώρηση του αύλειου χώρου στον δήμο Καλαμαριάς, χωρίς αντάλλαγμα, προκειμένου να κάνει εκεί κάποιες από τις μεγάλες εκδηλώσεις του, όπως για παράδειγμα το 'Παρά θιν' αλός'».

Ο κ. Καράογλου σημειώνει πως έχει συνεννοηθεί με τον δήμαρχο Καλαμαριάς να παραστεί σε κάποια επόμενη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου προκειμένου να συζητηθεί το θέμα του Κυβερνείου. Συγχρόνως, υπενθυμίζει, ότι ιδιοκτήτης του κτηρίου είναι η ΕΤΑΔ. «Αυτή έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο, εμείς εξυπηρέτηση κάνουμε κρατώντας τα κλειδιά και φροντίζοντας για τη φύλαξη και την υποτυπώδη συντήρηση του αύλειου χώρου του Κυβερνείου».

 

Εικόνα απόλυτης εγκατάλειψης στο εσωτερικό του κτηρίου.



Το θέλει ο δήμος και η Μητρόπολη

Διαφωνεί με την προοπτική παραχώρησης του κτηρίου σε ιδιώτη ο δήμαρχος Καλαμαριάς. Ο Γιάννης Δαρδαμανέλης δήλωσε στη Voria.gr ότι έχει απευθυνθεί προς την ΕΤΑΔ όπως και προς το ΥΜΑΘ για την τύχη του Κυβερνείου. «Η εντύπωση που έχω από αυτές τις επαφές είναι ότι η πολιτεία μπορεί να χρηματοδοτήσει την επισκευή του κτηρίου. Εμείς ως δήμος ζητάμε να μας παραχωρηθεί η χρήση του ακινήτου προκειμένου να το αξιοποιήσουμε για πολιτιστικές χρήσεις. Για παράδειγμα να δημιουργήσουμε εκεί Πινακοθήκη, να διοργανώνουμε πολιτιστικές εκδηλώσεις κ.ο.κ. Μπορούμε να το διαχειριστούμε με βιώσιμο τρόπο, έχοντας δηλαδή έσοδα από κάποιο αναψυκτήριο που θα λειτουργεί εκεί».

Ερωτηθείς για το εάν θα τον έβρισκε σύμφωνο η προοπτική παραχώρησης του κτηρίου σε ιδιώτη ο κ. Δαρδαμανέλης δήλωσε αντίθετος, προσθέτοντας ότι δεν διαπίστωσε, από τις συζητήσεις που είχε, να υπάρχει τέτοια πρόθεση από την πολιτεία.

Στο μεταξύ, αίτημα να της παραχωρείται ο χώρος έχει υποβάλει ατύπως και η Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς η οποία θέλει να αξιοποιήσει το ακίνητο για τέλεση γάμων αλλά και κάποιων άλλων εκδηλώσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ανάλογα αιτήματα έχουν υποβληθεί κατά καιρούς και από ιδιώτες. Αφορμή αποτέλεσε η παραχώρηση του αύλειου χώρου του Κυβερνείου στην οικογένεια του Ιβάν Σαββίδη για τη δεξίωση του γάμου του γιου του, τον Ιούνιο του 2016.   

Εικόνα πλήρους εγκατάλειψης

Η εικόνα την οποία παρουσιάζει το εσωτερικό του κτηρίου είναι σοκαριστική. Η εσωτερική τοιχοποιία σε αρκετά σημεία της έχει παραδοθεί στη μούχλα και στην υγρασία. Το ίδιο και οι οροφές απ’ όπου κρέμονται μπογιές και σοβάδες. Τα ξύλινα πατώματα καταστρέφονται κι αυτά από τα τρίμματα τα οποία πέφτουν από τους τοίχους και τις οροφές, ενώ σημαντικές ζημίες υπάρχουν και στο εξωτερικό μέρος του κτηρίου, στους εξώστες και στις βεράντες.

Κατεστραμμένες είναι οι υδραυλικές και οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, τα δίκτυα αποχέτευσης παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα, τα κουφώματα έχουν παραδοθεί στη σκουριά. Σύμφωνα, μάλιστα, με παλαιότερη μελέτη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το Κυβερνείο αντιμετωπίζει και προβλήματα καθίζησης του εδάφους εξ’ αιτίας της διάβρωσης από την πλευρά της θάλασσας.

 

Η υγρασία έχει διαβρώσει την εσωτερική τοιχοποιία φτάνοντας ως και στο αποχετευτικό δίκτυο.



Η κινητή περιουσία του

Πέρα από τη φυσιολογική φθορά την οποία υφίσταται ένα εγκαταλελειμμένο κτήριο το Κυβερνείο υπέστη κατά το παρελθόν και ένα ιδιότυπο πλιάτσικο καθώς πολλά από τα κινητά αντικείμενα τα οποία υπήρχαν εκεί κατά τις προηγούμενες δεκαετίες είτε χάθηκαν είτε εντοπίστηκαν σε διάφορα άλλα μέρη. Για παράδειγμα ένα σπάνιας ομορφιάς ψηφιδωτό βρέθηκε, περιέργως πώς, στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ. Επίσης 64 πίνακες ζωγραφικής εντοπίστηκαν στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

 

Έπιπλα αμπαλαρισμένα για να προστατευτούν από τις μπογιές και τους σοβάδες που πέφτουν από τις οροφές καταστρέφοντας τα ξύλινα δάπεδα.

 

Από το Κυβερνείο είχαν εξαφανιστεί και 48 πανάκριβα χαλιά τα οποία κοσμούσαν την κεντρική σάλα καθώς και τα δώματα του ορόφου. Αυτά εντοπίστηκαν τελικά σε αποθήκη μιας εταιρείας καθαρισμού χαλιών στον Τρίλοφο και επιστράφηκαν αφού χρειάστηκε να παρέμβει ακόμη και η αστυνομία.

 

Υγρασία, μούχλα και σκουριά καταστρέφουν τοίχους και κουφώματα.



Η περισυλλογή όλης της κινητής περιουσίας του Κυβερνείου έγινε με τη φροντίδα του Dr. Παύλου Κανονίδη ο οποίος την κατέγραψε και μετέφερε όλα αυτά τα μεγάλης αξίας αντικείμενα και έργα τέχνης στο υπόγειο του Διοικητηρίου. Με εξαίρεση δύο μεγάλα πιάνα καθώς και έπιπλα τα οποία παραμένουν στο Παλατάκι, αμπαλαρισμένα προκειμένου να προστατευτούν από τη μούχλα και την υγρασία. Ο κ. Κανονίδης συνέταξε και τη μελέτη βάσει της οποίας το 2001 επί υπουργίας Γιώργου Πασχαλίδη το Κυβερνείο κηρύχθηκε διατηρητέο.

55 χρόνια ιστορίας

Τελευταίος ένοικος του Κυβερνείου υπήρξε την περίοδο 2004 – 2006 ο Κοζανίτης υπουργός Μακεδονίας Θράκης της κυβέρνησης Καραμανλή, Νίκος Τσιαρτσιώνης. Έκτοτε εγκαταλείφθηκε και παραδόθηκε στη φθορά του χρόνου.

Η ιστορία του επιβλητικού κτηρίου ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν άρχισε να κατασκευάζεται από το υπουργείο Δημοσίων Έργων σε έκταση περίπου 15 στρεμμάτων, στο ακρωτήρι του Μικρού Εμβόλου (Καραμπουρνάκι) στην Καλαμαριά. Το συνολικό εμβαδό του είναι 1.604 τ.μ. σε δύο επίπεδα και ένα υπόγειο εμβαδού 1.330 τ.μ. όπου υπήρχαν μαγειρεία, πλυσταριό και αποθήκες. Διαθέτει επίσης και 1.105 τ.μ. εξώστες.

Η ανέγερσή του έγινε βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Χριστόπουλου και θεωρείται ως χαρακτηριστικό δείγμα ανακτορικής νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, με προπύλαιο και περιστύλιο αποτελούμενο από ιωνικούς κίονες. Στο οικόπεδο υπάρχει επίσης εκκλησάκι, ελικοδρόμιο καθώς και πρόσβαση στη θάλασσα, όπου υπήρχε μικρή μαρίνα ελλιμενισμού.

Η θέα του είναι μοναδική καθώς από τις τεράστιες βεράντες του μπορεί να δει κανείς ολόκληρη την πόλη, από το λιμάνι και τον Λευκό Πύργο μέχρι τα Κάστρα, αλλά και να ατενίζει από τη μία τον Θερμαϊκό και από την άλλη δυτικά και νότια τις κορυφογραμμές των Πιερίων και του Ολύμπου.

 

Τα τελευταία χρόνια αξιοποιείται περιστασιακά μόνον ο αύλειος χώρος για τη διοργάνωση εκδηλώσεων, κυρίως του δήμου Καλαμαριάς


Μετά την αποπεράτωσή του το 1962 παραχωρήθηκε με νόμο για χρήση ως κατοικία του εκάστοτε υπουργού Βορείου Ελλάδος. Ωστόσο, έναν χρόνο μετά δόθηκε για χρήση στη βασιλική οικογένεια, η οποία όμως το χρησιμοποίησε μόνο για μία διανυκτέρευση, καθώς προτιμούσε το ξενοδοχείο «Μεντιτερανέ» στην παλιά παραλία. Το 1968 επιστράφηκε ξανά στο υπουργείο Βορείου Ελλάδος.

Μετά τη μεταπολίτευση χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία από διάφορους υπουργούς Μακεδονίας - Θράκης και από τον τότε πρωθυπουργό και μετέπειτα Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή κατά τη διάρκεια των επισκέψεων του στη Θεσσαλονίκη.

Επί σειρά ετών φιλοξένησε την επίσημη δεξίωση για τα εγκαίνια της ΔΕΘ, ενώ το 1997 έγινε εκεί η μεγάλη έκθεση έργων του Καραβάτζιο, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Θεσσαλονίκης, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.


*Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Dr. Παύλου Κανονίδη.