Το σαββατοκύριακο των εγκαινίων της Διεθνούς Εκθέσεως αποτελεί, παραδοσιακά, μια στιγμή δοκιμασίας στις σχέσεις της εκάστοτε κυβέρνησης με τη Θεσσαλονίκη. Από το βήμα της Έκθεσης ο εκάστοτε πρωθυπουργός λογοδοτεί για τα πεπραγμένα της χρονιάς που πέρασε, όσον αφορά τα φλέγοντα ζητήματα της πόλης, εκθέτει τα έργα της κυβέρνησής του, απολογείται -αν και σπάνιο- για τα λάθη και τις καθυστερήσεις και αναλαμβάνει νέες δεσμεύσεις για τον χρόνο έως την επόμενη παρουσία του στο ίδιο βήμα. Από αυτό το... πεπρωμένο, δεν μπορεί να ξεφύγει ούτε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το περίγραμμα του απολογισμού των πεπραγμένων της κυβέρνησης αναφορικά με τη Θεσσαλονίκη έδωσαν ήδη τις τελευταίες ημέρες ορισμένοι υπουργοί. Τόσο ο Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, με το χθεσινό άρθρο του στη Voria.gr, όσο και άλλοι συνάδελφοί του οι οποίοι βρίσκονται στην πόλη από προχθές Πέμπτη. Εν αναμονή και του σημερινού πρωθυπουργικού απολογισμού, αλλά και όσων θα πει στην αυριανή συνέντευξη Τύπου ο κ. Μητσοτάκης, ας δούμε πώς έχει διαμορφωθεί στο μεταξύ η “ατζέντα της Θεσσαλονίκης” μετά δυο χρόνια γαλάζιας διακυβέρνησης.
Το βασικότερο πρόβλημα της πόλης, το οποίο κλήθηκε να διαχειριστεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη προ διετίας, ήταν οι δημόσιες συγκοινωνίες· δηλαδή η ανάταξη του ΟΑΣΘ και η λύση του γόρδιου δεσμού του σταθμού Βενιζέλου, του μετρό. Και στα δύο αυτά ζητήματα έχει να επιδείξει έργο. Στο θέμα του ΟΑΣΘ υπερδιπλασίασε τον αριθμό των διαθέσιμων λεωφορείων μέσω της μίσθωσης 260 μεταχειρισμένων οχημάτων, συν τα 49 της Λειψίας τα οποία παραχώρησε ο δήμος Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, ξεφορτώθηκε όλες τις λεωφορειακές γραμμές εκτός πολεοδομικού συγκροτήματος, που ισοδυναμούν με το 1/3 του συγκοινωνιακού έργου, εκχωρώντας τες στα ΚΤΕΛ τα οποία διέθεσαν άλλα 125 λεωφορεία. Εάν σε αυτά προστεθούν και τα περίπου 130 με 140 διαθέσιμα οχήματα του ΟΑΣΘ, ο στόλος υπερβαίνει τα 500.
Δύο εκκρεμότητες για τις συγκοινωνίες
Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα σοβαρά ανοιχτά ζητήματα. Το πρώτο και σημαντικότερο είναι τι σκοπεύει να πράξει η κυβέρνηση με τον ΟΑΣΘ. Εάν δηλαδή θα διατηρήσει τον δημόσιο χαρακτήρα του, εάν θα εκχωρήσει οριστικά μέρος του συγκοινωνιακού έργου του ή ακόμη και εάν σκοπεύει να παραχωρήσει σε ιδιώτες το σύνολο των λεωφορειακών γραμμών. Ο ΟΑΣΘ τελεί σήμερα σε καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία το οποίο λήγει στο τέλος του 2022. Άρα έως την άνοιξη του επόμενου έτους θα πρέπει να έχουν ληφθεί αυτές οι αποφάσεις εκτός και εάν υπάρχει σκέψη να παραταθεί για άλλον έναν χρόνο, έως το τέλος του 2023, το σημερινό καθεστώς.
Η δεύτερη εκκρεμότητα αφορά την πλήρη απαξίωση του στόλου του ΟΑΣΘ καθώς από τα 622 λεωφορεία τα οποία διέθετε ο Οργανισμός αξιοποιήσιμα είναι μόλις το 1/4. Ήδη 232 έχουν αποσυρθεί και άλλα 200 ακολουθούν τον ίδιο δρόμο. Στην πορεία αναμένεται βεβαίως η προμήθεια περίπου 260 καινούργιων λεωφορείων, από τον διαγωνισμό ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται να βγει στον αέρα μέσα στις επόμενες εβδομάδες, με την προμήθεια των πρώτων λεωφορείων να μην αναμένεται πριν από το τέλος του 2023. Άλλη μεγάλη εκκρεμότητα αποτελεί η υλοποίηση του έργου για τον περαιτέρω τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του ΟΑΣΘ. Η σύμβαση του συγκεκριμένου, πολυσυζητημένου έργου, προϋπολογισμού κοντά 39 εκατ. ευρώ, έχει υπογραφεί πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, αλλά η υλοποίησή του δεν έχει ξεκινήσει ακόμη. Τέλος, καθυστέρηση υπάρχει όσον αφορά τις διαδικασίες για τον επανασχεδιασμό του συγκοινωνιακού χάρτη της Θεσσαλονίκης.
Μετρό
Στο θέμα του μετρό ξεμπλόκαρε, μετά σχεδόν ενάμιση χρόνο, λόγω των δικαστικών προσφυγών, η υπόθεση της κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου. Ήδη, εδώ και αρκετές εβδομάδες έχει ξεκινήσει η διαδικασία απόσπασης των αρχαιοτήτων η οποία ενδέχεται βεβαίως να διακοπεί εκ νέου, στην περίπτωση που γίνουν δεκτές οι νέες δικαστικές προσφυγές τις οποίες κατέθεσαν όσοι αντιδρούν σε αυτήν τη λύση. Σημαντική πρόοδος υπάρχει και στο υπόλοιπο κομμάτι του έργου με τη σταδιακή απελευθέρωση των εργοταξίων, την έναρξη των δοκιμαστικών δρομολογίων κ.ο.κ. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο στόχος της παράδοσης του έργου τον Απρίλιο του 2023 έχει ήδη εγκαταλειφθεί και μετατίθεται για το τέλος του ίδιου χρόνου ή και για τις αρχές του επόμενου.
Σε εκκρεμότητα παραμένει ο διαγωνισμός για την επιλογή του φορέα ο οποίος θα λειτουργήσει το μετρό. Επίσης, με πολύ βραδείς ρυθμούς κινούνται οι διαδικασίες όσον αφορά τις επεκτάσεις δυτικά και ανατολικά.
Τα άλλα έργα
Στο λιμάνι, υπήρξε πρόοδος (ανακηρύχθηκε ανάδοχος) στο έργο σύνδεσης του λιμανιού με την Εγνατία και την ΠΑΘΕ και αναμένουμε να δούμε πόσο γρήγορα θα τρέξουν τα άλλα δύο έργα, η σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο και η κατασκευή του έκτου προβλήτα, καθώς και η υλοποίηση των έργων αναβάθμισής του, όπως περιγράφονται στη σύμβαση παραχώρησης.
Το έργο της αναβάθμισης της περιφερειακής οδού (flyover) βρίσκεται εντός χρονοδιαγράμματος, ώς το τέλος του 2021 αναμένεται να υπάρξει ανάδοχος. Το ίδιο ισχύει και για τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανάπλαση του Εκθεσιακού Κέντρου ο οποίος είναι επίσης εντός χρονοδιαγράμματος. Αντιθέτως, παρατηρούνται καθυστερήσεις σε άλλα έργα ΣΔΙΤ, όπως για παράδειγμα η αναβάθμιση του οδικού άξονα 80 χλμ. Θεσσαλονίκη-Έδεσσα και η κατασκευή των 17 σχολικών μονάδων στην Κεντρική Μακεδονία.
Στα θέματα του πάρκου καινοτομίας THESS-INTEC, καθώς και της κατασκευής του νέου γηπέδου του ΠΑΟΚ αναμένονται κάποια χειροπιαστά αποτελέσματα, καθώς έως τώρα κινούνται σε πεδία καθαρά διαδικαστικά - γραφειοκρατικά, όπως και η μετατροπή της ΑΒΖ Καλοχωρίου και του Στρατοπέδου Γκόνου σε Επιχειρηματικό Πάρκο. Αντιθέτως, μέσα στον επόμενο μήνα, πρόκειται να ξεκινήσει η πρώτη φάση των έργων για τη δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου Παύλου Μελά. Κανένα σημαντικό βήμα, όμως, δεν έχει γίνει ως προς την τύχη των υπολοίπων ανενεργών στρατοπέδων (π.χ. Καρατάσιου). Παράλληλα, αδήριτη είναι η ανάγκη για νέες επενδύσεις στον τομέα της Υγείας. Επ' αυτού αναμένονται οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού σχετικά με το νέο ογκολογικό νοσοκομείο.
Σημαντική εκκρεμότητα αποτελεί η τύχη της μαρίνας της Αρετσούς η οποία βρίσκεται σε διαδικασία παραχώρησης, με την τοπική κοινωνία της Καλαμαριάς να εγείρει σοβαρές αντιρρήσεις.
Σε ό,τι αφορά το φιλόδοξο πλην σύνθετο έργο ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης από το Καλοχώρι έως το Αγγελοχώρι, αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, ώστε στο πρώτο τρίμηνο του 2022 να εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα. Το έργο το τρέχει μεν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αλλά δεν πρόκειται ποτέ να υλοποιηθεί εάν δεν χρηματοδοτηθεί από δημόσιους ή κοινοτικούς πόρους. Στο πλαίσιο αυτό, ένα από τα ερωτήματα το οποίο ζητά απάντηση είναι πόσα κονδύλια πρόκειται να διατεθούν για τη Θεσσαλονίκη από το περίφημο Ταμείο Ανάκαμψης.