Skip to main content

Κορωνοϊός: Η αποτυχία στο τρίτο κύμα, η κόπωση της κοινωνίας και η επόμενη μέρα

Τα περιοριστικά μέτρα, στα οποία υποχρεώθηκε η κοινωνία επί μήνες, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα - Έστω και αργά οι αστοχίες πρέπει να διορθωθούν

Αν κάποιος προσπαθήσει να ερμηνεύσει τις κυβερνητικές επιλογές για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, θα πέσει σε ένα «αδιέξοδο». Σήμερα, που σχεδόν όλοι υποστηρίζουν την άμεση άρση των περιορισμών, σήμερα που βρίσκουν τρόπους για να λειτουργήσει η κοινωνική και οικονομική ζωή, καλό είναι να δούμε τις επιλογές και να ζητήσουμε εξηγήσεις. Κυρίως όμως να δούμε τις αστοχίες και να μην τις επαναλάβουμε...

Έτσι κι αλλιώς αυτό θα γίνει αργά ή γρήγορα, θέλοντας και μη. Οι εκτιμήσεις των αρμοδίων έπεσαν σε πολλά ζητήματα έξω. Έπεσαν έξω στη διάρκεια του τρίτου κύματος, έπεσαν έξω στα ποσοστά απόκτησης ανοσίας, έπεσαν έξω στη λειτουργία της κοινωνίας και στην επιστροφή στην κανονικότητα.

Οι διαρκείς παρατάσεις στο άνοιγμα των σχολείων, του λιανεμπορίου, της εστίασης, ακόμη και του τουρισμού, η παράταση στην άρση των διαδημοτικών και διανομαρχιακών μετακινήσεων και το «αμφίβολο» Πάσχα δείχνουν το δρόμο που διάλεξε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της πανδημίας σε αυτή τη φάση.

Η παρατεταμένη όμως δυσάρεστη κατάσταση είναι προφανές ότι δοκίμασε τα νεύρα και την επιβίωση των πολιτών, με αποτέλεσμα τα περιοριστικά μέτρα και να φτάσουν σε αδιέξοδο και να είναι τους τελευταίους μήνες αναποτελεσματικά.

Το γεγονός ότι τα φαινόμενα «απείθειας» στα μέτρα είναι γενικευμένα δεν χρειάζεται να μας το πει κανένας. Ούτε τα κορωνοπάρτι, ούτε το ποτάκι των νέων έξω από το μπαράκι της παλιάς παραλίας στη Θεσσαλονίκη, ούτε ο συνωστισμός στη νέα παραλία κάθε φορά που οι καιρικές συνθήκες το ευνοούν, είναι μεμονωμένα δείγματα. Αποτελούν τον κανόνα πια. Ο κόσμος το 'χει τούμπανο κι η κυβέρνηση κρυφό καμάρι...

Υπήρξαν –και λογικά- πολλές αποτυχημένες επιλογές μέτρων. Ο περιορισμός στις μετακινήσεις δεν λειτούργησε. Η κίνηση στους δρόμους, τα πεζοδρόμια, τα πάρκα, τους ελεύθερους χώρους της Θεσσαλονίκης ελάχιστα μειώθηκε. Η τηλεργασία είχε πολύ μικρή απήχηση, βάσει των επίσημων στοιχείων (άραγε όσοι παραβαίνουν το νόμο εισπράττουν κυρώσεις;). Στα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν τηρήθηκαν αυστηρά προστατευτικά μέτρα. Και ο κόσμος είναι προφανές ότι δεν πείθεται πως ευθύνεται για τη διασπορά του ιού, μόνο δια του στρεβλού παραδείγματος ή με το κούνημα του δαχτύλου.

Είναι λογικό κάποιος που δέχεται ένα πρόστιμο επειδή πήγε το παιδί του να παίξει στην παιδική χαρά ή επειδή επέλεξε να πάει σε άλλο δήμο για να ψωνίσει τρόφιμα ή είναι κάτοικος της Μενεμένης και πήγε Σάββατο στη νέα παραλία με τους φίλους του για να πιει στα όρθια έναν καφέ, να το θεωρεί παράλογο και να μην αποδέχεται την ευθύνη του. Αν η Πολιτεία φρόντιζε να τηρηθούν τα μέτρα που είναι προφανώς βασικά στη διασπορά του κορωνοϊού (τηλεργασία, αποφυγή συνωστισμού στα λεωφορεία κτλ.), τότε πιθανώς θα είχαν μεγαλύτερη αποδοχή και τα άλλα μέτρα. Ο φόβος επίσης έπαψε να λειτουργεί ως αποτρεπτικό μέσο.

Επίσης, αν η Πολιτεία έβρισκε μια ισορροπία ανάμεσα στις εισηγήσεις των επιστημόνων και στις κοινωνικές ανάγκες, η δυσαρέσκεια στον κόσμο θα ήταν πιο περιορισμένη και οι πολίτες θα πειθαρχούσαν στα μέτρα, επειδή θα τα πίστευαν. Οι επιστήμονες συνηθίζουν να ζουν σε «γυάλα» κι ας μην το δέχονται. Όταν τους δίνεις να λύσουν ένα πρόβλημα είναι προσηλωμένοι (και καλά κάνουν) στο στόχο τους και είναι δεσμευμένοι να λάβουν οποιοδήποτε αναγκαίο μέτρο για να λύσουν το πρόβλημα. Ασχέτως παράπλευρων επιπτώσεων.

Αυτό όμως δε σημαίνει ότι το μίγμα αντιμετώπισης του προβλήματος που προτείνουν είναι το σωστό. Άλλωστε, όπως πολλάκις έχει δηλώσει η κυβέρνηση, αυτή είναι που λαμβάνει τις αποφάσεις και αποδέχεται ή απορρίπτει τις εισηγήσεις των ειδικών.

Με την παρατεταμένη καραντίνα, ο κόσμος κουράστηκε, βαρέθηκε, επιβαρύνθηκε οικονομικά και ψυχικά και στο τέλος απαξίωσε τα μέτρα. Το αδιέξοδο έχει δημιουργηθεί εδώ και πολύ καιρό πλέον. Προφανώς και η κυβέρνηση είχε να διαχειριστεί ένα εξαιρετικά δύσκολο ζήτημα. Μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Όμως απέκτησε εμπειρία τόσο από το πρώτο, όσο κι από το δεύτερο κύμα της πανδημίας. «Αστοχίες» όπως αυτές που έγιναν στο τρίτο κύμα μπορούσαν να αποφευχθούν.

Η «ομολογία της αποτυχίας» γίνεται εμμέσως αυτή την περίοδο. Τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι ανάλογα του δεύτερου κύματος. Κι αντί να αυστηροποιούνται οι περιορισμοί, η κυβέρνηση άρχισε να... ακούει την αγανάκτηση της κοινωνίας και να βλέπει πως μπορεί να ανοίξει τα σχολεία, μπορεί να ανοίξει το λιανεμπόριο, μπορεί να ανοίξει τις διαδημοτικές μετακινήσεις, μπορεί να χαλαρώσει τα μέτρα, μπορεί ακόμη και να μας δώσει την ευκαιρία να γιορτάσουμε το Πάσχα με κάποια μορφή κανονικότητας, ακόμη και να επιτρέψει στη χώρα να δεχτεί τουρίστες... Ας δούμε το παράδειγμα της Λάρισας, όπου το λιανεμπόριο έστω και με click in shop και click away, λειτούργησε και λειτουργεί μήνες τώρα και αποδεδειγμένα πλέον δεν επιβάρυνε θεαματικά τα τοπικά επιδημιολογικά δεδομένα... Ούτε self test, ούτε τίποτα. Λειτουργία της αγοράς με κανόνες. Γιατί η Λάρισα λοιπόν δεν είναι το καλό παράδειγμα; Γιατί οι οργανωμένοι χώροι των καταστημάτων εστίασης, όπου μπορούν να τηρηθούν μέτρα προστασίας, δεν μπορούν να λειτουργήσουν, ενώ έξω από τα καφέ και τα μπαρ της Θεσσαλονίκης μπορούν να μαζεύονται στα παγκάκια οι παρέες;

Είναι λογικό συνεπώς ο πολίτης να διερωτάται εάν αυτά μπορούσαν να έχουν γίνει και πιο πριν. Πόσω μάλλον όταν ήταν τα επιδημιολογικά δεδομένα καλύτερα. Γιατί δεν επενδύσαμε νωρίτερα δηλαδή στα self test ή σε περισσότερα τεστ από αυτά που ήδη γίνονται; Γιατί τώρα όλο και περισσότεροι επιστήμονες βλέπουν ότι τα σχολεία κακώς παρέμειναν κλειστά; Γιατί στερήθηκαν χιλιάδες πολίτες τους δικούς τους ανθρώπους επί πολλούς μήνες, λόγω απαγόρευσης στις μετακινήσεις; Γιατί οι εμβολιασμοί πήγαν τόσο πίσω; Φτάσαμε στο σημείο να ενοχοποιήσουμε την οικογένεια για τη διασπορά της πανδημίας...

Είναι ερωτήματα που βάζουν αμφιβολίες στην κοινωνία, γι' αυτό και η κριτική θα γίνει ακόμη πιο έντονη το επόμενο διάστημα. Όσο μάλιστα παρατείνονται οι απαγορεύσεις...

Δεν ακούω καν λαϊκισμούς του τύπου «θα είχαμε εκατόμβες νεκρών». Αυτό που αποδείχτηκε είναι αυτό που έβλεπαν οι περισσότεροι ότι η κυβέρνηση με την τακτική διαχείρισης που ακολούθησε επένδυσε όχι στην αποτελεσματικότητα των περιοριστικών μέτρων, αλλά στην πορεία των εμβολιασμών και στον καιρό, που πλέον θα αρχίσει να καλυτερεύει και δεν θα ευνοεί τη διασπορά του κορωνοϊού.

Η τακτική αυτή όμως είχε επιπτώσεις. Αφενός στην ψυχολογία του κόσμου, που ουσιαστικά υποχρεώνει την κυβέρνηση να κάνει στροφή στην αντιμετώπιση της πανδημίας, αφετέρου στην οικονομία, τόσο της χώρας, όσο και πολλών επιχειρήσεων και εργαζομένων.

Έχουμε καιρό να τα δούμε όλα αυτά μπροστά μας, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουμε την υγεία μας. Διότι με την πανδημία ούτε ξεμπερέψαμε, ούτε φαίνεται να ξεμπερδεύουμε σύντομα. Εάν οι εκτιμήσεις που δείχνουν οι εμβολιασμοί να έχουν καλύψει στην καλύτερη των περιπτώσεων το 30% του πληθυσμού μέχρι και τον Ιούνιο, το πολυπόθητο 70% ανοσίας είναι ζήτημα αν θα επιτευχθεί μέχρι το επόμενο φθινόπωρο, όταν και πάλι λόγω καιρού ο ιός πιθανώς να φέρει το απευκταίο τέταρτο κύμα... Ελπίζουμε τουλάχιστον μέχρι τότε να έχουμε πάρει το μάθημα από τις επιλογές μας. Όλοι.