Αν πιστέψεις την κυβέρνηση, η επιτυχής διαχείριση του πρώτου κύματος της πανδημίας οφείλεται στη δική της έγκαιρη αντίδραση, ενώ για την έξαρση των τελευταίων εβδομάδων φταίει η δική μας ανευθυνότητα.
Αν, πάλι, υιοθετήσεις την οπτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η επιτυχής διαχείριση της περιόδου Μαρτίου – Μαΐου οφείλεται στην υπευθυνότητα των πολιτών και μόνον, ενώ για την επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων της τελευταίας περιόδου υπεύθυνη είναι αποκλειστικά η κυβέρνηση. Η αλήθεια, όπως συμβαίνει συνήθως βρίσκεται κάπου στη μέση. Διότι, δεν είναι δυνατόν οι χθεσινοί υπεύθυνοι πολίτες, να έγιναν ξαφνικά παντελώς ανεύθυνοι ούτε η κυβέρνηση να μετέπεσε αίφνης σε απόλυτη ανικανότητα.
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Όλοι ξέραμε, μετά τις 4 Μαΐου όταν άρχισε η σταδιακή άρση της καραντίνας ότι μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά όσον αφορά την εξέλιξη της πανδημίας. Το ρίσκο κατέστη απείρως μεγαλύτερο, μετά το άνοιγμα των συνόρων και την έλευση των τουριστών. Ωστόσο, κανείς τότε, δεν βγήκε να δηλώσει αντίθετος. Απεναντίας, ήταν πολλοί εκείνοι οι οποίοι πίεζαν για πιο τολμηρά βήματα, άρα και για μεγαλύτερο ρίσκο.
Την περίοδο Μαρτίου – Μαΐου τα πράγματα ήταν σχετικά απλά. Από τη στιγμή που δόθηκε προτεραιότητα στη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και την προστασία του Εθνικού Συστήματος Υγείας και αποφασίστηκε η καθολική καραντίνα, η εφαρμογή της ήταν σχετικά απλή. Απείρως ευκολότερη από τη μετέπειτα διαχείριση της σταδιακής αποκατάστασης της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Τα ζόρια ξεκίνησαν από τη στιγμή που άρχισαν να αλλάζουν οι προτεραιότητες. Από τη στιγμή που έπρεπε να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ της δημόσιας υγείας, αλλά και της επαναλειτουργίας της οικονομίας και δη της λεγόμενης βαριάς βιομηχανίας του τουρισμού.
Τέσσερις είναι οι κύριες αιτίες της κατακόρυφης αύξησης των κρουσμάτων.
1. Το άνοιγμα στον εξωτερικό τουρισμό ο οποίος, παρά τους ελέγχους και τους αλγόριθμους, έφερε εκατοντάδες ασυμπτωματικούς ή και προσυμπτωματικούς.
2. Οι ξένοι εργάτες γης από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες που εμφάνιζαν βαρύτατα επιδημιολογικά δεδομένα, οι οποίοι για αρκετό καιρό μάλιστα, εισέρχονταν ανεξέλεγκτα στη Βόρεια Ελλάδα. Επιπλέον, πολλοί απ' αυτούς, για λόγους που όλοι γνωρίζουμε, δεν έχουν εύκολη και έγκαιρη πρόσβαση στο υγειονομικό σύστημα.
3. Ο εγχώριος τουρισμός ο οποίος αύξησε την κινητικότητα, άρα πολλαπλασίασε και τις εστίες διασποράς του ιού.
4. Η απόλυτη χαλάρωση στην τήρηση των μέτρων με αποτέλεσμα γάμοι, μπιτς μπαρ και μέσα μαζικής μεταφοράς να μετατραπούν σε εστίες υπερμετάδοσης.
Ευθύνες γι' αυτή τη δυσμενή εξέλιξη ασφαλώς και υπάρχουν. Βαρύνουν περισσότερο την πολιτεία και δευτερευόντως τους πολίτες. Η κυβέρνηση έγειρε περισσότερο απ' όσο έπρεπε προς την πλευρά της οικονομίας, σε βάρος της προστασίας της δημόσιας υγείας. Θα έπρεπε πολλά από τα μέτρα τα οποία ανακοίνωσε σταδιακά, με πιο πρόσφατα τα χθεσινά, να τα λάβει νωρίτερα.
Να μην επιτρέψει, για παράδειγμα, είσοδο στη χώρα χωρίς αρνητικό τεστ, να βάλει φραγή στο ανεξέλεγκτο πηγαινέλα στις βαλκανικές χώρες, να θεσπίσει όριο στον αριθμό συμμετοχής ατόμων στις διάφορες εκδηλώσεις, να ασκήσει αυστηρότερο και πιο αποτελεσματικό έλεγχο στα μπιτς μπαρ, οργανωμένα ή και αυτοσχέδια, σε βίλες.
Όμως ούτε εμείς είμαστε άμοιροι ευθυνών. Η κόπωση από την σχεδόν δίμηνη καραντίνα δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία. Η συμπεριφορά μας αποδεικνύει ότι εν τέλει, σημαντικός παράγοντας της “υπευθυνότητας” την οποία επιδείξαμε την περίοδο Μαρτίου – Μαΐου ήταν ο φόβος του προστίμου. Μόλις αυτός εξέλειπε, δείξαμε το πραγματικό μας πρόσωπο. Ο ωχαδερφισμός μάς γυρίζει μπούμερανγκ.
Κάπως έτσι φτάσαμε πλέον στο κατώφλι του δεύτερου επιδημιολογικού κύματος. Η κυβέρνηση, με σημαντική καθυστέρηση, επιβάλλει νέους περιορισμούς. Εάν θα αποδειχθούν ικανοί να περιορίσουν την έξαρση των κρουσμάτων θα φανεί ως το τέλος του μήνα. Η έως τώρα εξέλιξη απέδειξε πάντως ότι η διστακτικότητα και η χαλαρότητα οδηγούν στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Η συνταγή είναι απλή και δοκιμασμένη. Η κυβέρνηση θα πρέπει και πάλι να ακούσει με περισσότερη προσήλωση τους ειδικούς επιστήμονες και να υιοθετεί εγκαίρως τις εισηγήσεις τους. Εάν δεν το πράξει, το τίμημα θα είναι βαρύ, και αυτή τη φορά δεν θα αφορά μόνον την οικονομία, θα αγγίξει και τη δημόσια υγεία.