Skip to main content

Κορωνοϊός: Τα λάθη στο δεύτερο κύμα και οι ουρές στην παραλία της Θεσσαλονίκης

Η θεσμική και η ατομική ευθύνη είναι παράμετροι συμπληρωματικές και όχι αντιτιθέμενες. Θα πρέπει να λειτουργήσουν στο μέγιστο δυνατόν, ταυτόχρονα.

Η συζήτηση περί της θεσμικής ευθύνης της πολιτείας και της ατομικής ευθύνης του καθενός απέναντι στην covid-19 κρατά μήνες τώρα, σχεδόν από την επομένη της διάγνωσης του πρώτου κρούσματος στη χώρα μας. Έχει δε, εργαλειοποιηθεί και αυτή η συζήτηση, ως μια ακόμη πτυχή της πολιτικής αντιπαράθεσης, με τους μεν φιλοκυβερνητικούς να δείχνουν προς την πλευρά των ανεύθυνων πολιτών, τους δε αντικυβερνητικούς να επιρρίπτουν την αποκλειστική ευθύνη στην κυβέρνηση.

Αδυνατούν οι παρωπιδοφόροι να αντιληφθούν, ή μάλλον, να παραδεχθούν δημοσίως, ότι η θεσμική και η ατομική ευθύνη είναι παράμετροι συμπληρωματικές και όχι αντιτιθέμενες. Ότι για να παραχθεί το ποθητό αποτέλεσμα θα πρέπει να λειτουργήσουν στο μέγιστο δυνατόν, ταυτόχρονα και οι δύο. Διότι, όσα μέτρα και εάν πάρει η πολιτεία, εάν δεν υιοθετηθούν από τους πολίτες δεν πρόκειται να αποδώσουν. Παράλληλα, όση υπευθυνότητα και εάν επιδείξουν οι πολίτες, εάν δεν υπάρχει σχέδιο διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης το αποτέλεσμα θα είναι απογοητευτικό.

Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι θεσμική και ατομική ευθύνη είναι ισοβαρείς. Η μεγαλύτερη ευθύνη ανήκει πάντοτε στην πολιτεία και ειδικότερα στην κυβέρνηση. Αυτή είναι που πρέπει να δίνει τον τόνο, να εκπονήσει το σχέδιο και να φροντίσει, αυτό να εφαρμοστεί, στο μέτρο του δυνατού.

Σε αυτό το δεύτερο κύμα της πανδημίας η κυβέρνηση υπέπεσε σε αρκετά σφάλματα. Μεγαλύτερο όλων είναι ότι δεν αξιοποίησε με τον πλέον παραγωγικό τρόπο το χρόνο που είχε στη διάθεσή της από τον περασμένο Ιούνιο ως και το τέλος Σεπτεμβρίου. Δεν ενίσχυσε το εθνικό σύστημα υγείας, δεν βρήκε λύσεις για την αποσυμφόρηση στα μέσα μαζικής μεταφοράς, δεν φρόντισε για καλύτερες συνθήκες λειτουργίας των σχολείων κ.ο.κ.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη να παραμείνει ανοιχτή η οικονομία από τη μια και στην αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας από την άλλη, δείχνοντας αυτή τη φορά μεγαλύτερη αναποφασιστικότητα στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων. Η κυβερνητική χαλαρότητα και αβελτηρία εξέπεμψε λάθος μήνυμα και προς τους πολίτες που με τη σειρά τους συμπεριφέρθηκαν με ανευθυνότητα. Όχι όλοι, ούτε οι περισσότεροι, αλλά μια κρίσιμη μάζα η οποία ήταν αρκετή για να μας οδηγήσει εδώ που βρισκόμαστε σήμερα.

Μία από τις πλέον κρίσιμες παραμέτρους για τη διαχείριση του δεύτερου κύματος της πανδημίας είναι το σύστημα εντοπισμού των κρουσμάτων, καθώς και η έγκαιρη και αποτελεσματική ιχνηλάτηση των στενών επαφών τους. Εδώ η κυβέρνηση παίρνει κάτω από τη βάση. Δεν φρόντισε να ενισχύσει τα κλιμάκια του ΕΟΔΥ, ενώ και ο σχεδιασμός όσον αφορά την οργάνωση των δειγματοληψιών απεδείχθη άστοχος.

Απόδειξη αυτής της ανοργανωσιάς οι χθεσινές εικόνες στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Χιλιάδες πολίτες περίμεναν σε ουρά πέραν του χιλιομέτρου, εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες (αλήθεια, τι θα γινόταν εάν έβρεχε;), προκειμένου να υποβληθούν σε δωρεάν rapid test. Η μεθοδολογία αυτή αφενός δεν διασφάλισε την απαιτούμενη αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος ως προς τη γεωγραφική και ηλικιακή κατανομή του, αφετέρου, υπέβαλε σε αναίτια ταλαιπωρία χιλιάδες πολίτες. Εναλλακτικά, τα κλιμάκια του ΕΟΔΥ θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε διαφορετικά σημεία του πολεοδομικού συγκροτήματος, σε συνεργασία με τους περιφερειακούς δήμους, ώστε να κάνουν τα τεστ υπό καλύτερες συνθήκες, αποκομίζοντας παράλληλα, καλύτερη εικόνα για τη διασπορά του ιού στην περιοχή.

Όμως, δεν θα έπρεπε καν να είχαμε φτάσει στα χθεσινά. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να μεριμνήσει ώστε, ήδη, από τις αρχές του καλοκαιριού, η διενέργεια των τεστ να γίνεται δωρεάν, σε εκατοντάδες σημεία ανά την επικράτεια. Αντ' αυτού, ο πρωτοβάθμιος τομέας υγείας επιστρατεύτηκε μόλις στις 10 Οκτωβρίου, μέσω της αξιοποίησης των Κέντρων Υγείας στα οποία, όμως, η παραγωγικότητα είναι εξαιρετικά χαμηλή καθώς δεν υπάρχει προσωπικό.

Πλέον βρισκόμαστε σε κατάσταση συναγερμού. Κάθε μέρα καθυστέρησης πολλαπλασιάζει τους περιορισμούς στην οικονομία, στην ψυχαγωγία, εν τέλει στη ζωή μας. Το lockdown, τοπικό ή και γενικό, είναι το τελευταίο καταφύγιο. Η κυβέρνηση καλείται να κάνει σε ελάχιστο χρόνο, όσα δεν έκανε τους χαλαρούς καλοκαιρινούς μήνες. Ο έγκαιρος εντοπισμός των κρουσμάτων και η ταχεία και αποτελεσματική ιχνηλάτηση των στενών επαφών τους είναι κρίσιμος παράγοντας. Το εθνικό σύστημα υγείας, έτσι όπως είναι, δεν μπορεί να ανταποκριθεί με πληρότητα σ' αυτήν την πρόκληση. Ας φροντίσει λοιπόν η κυβέρνηση να προχωρήσει σε άμεσες προσλήψεις, έστω συμβασιούχων, για ανάπτυξη πολύ περισσότερων κλιμακίων του ΕΟΔΥ και παράλληλα, να βάλει στο παιχνίδι και τον ιδιωτικό τομέα, αφού προηγουμένως φροντίσει ώστε τα απολύτως αναγκαία τεστ να συνταγογραφούνται, ώστε να γίνονται δωρεάν.