Με τη χθεσινή της απόφαση περί καθολικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας η κυβέρνηση εξάντλησε σχεδόν όλα τα περιοριστικά μέτρα προς αποφυγή της μαζικής διασποράς του covid-19 στην κοινότητα. Το μόνο που της απομένει πλέον, σε αυτόν τον τομέα είναι η περαιτέρω περιστολή της όποιας οικονομικής δραστηριότητας συνεχίζει να υφίσταται, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν, έως μηδενισμού, οι μετακινήσεις.
Με βάση την έως τώρα διεθνή εμπειρία σχετικά με τη διαχείριση αυτής της αιφνίδιας και πρωτόγνωρης κρίσης, η απόφαση της κυβέρνησης να λάβει σχετικά εμπροσθοβαρώς αυτά τα περιοριστικά μέτρα, φαίνεται μάλλον ορθή. Ίσως μάλιστα, καθυστέρησε σε ορισμένες περιπτώσεις. Για παράδειγμα η χθεσινοβραδινή απόφαση περί καθολικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας θα έπρεπε να ληφθεί ήδη από την Παρασκευή ώστε να αποτραπεί η έξοδος του σαββατοκύριακου, όπως επίσης, η απόφαση για το κλείσιμο των εκκλησιών έπρεπε να ληφθεί νωρίτερα. Όμως, το ερώτημα πλέον είναι, εάν όλοι αυτοί οι ακραίοι περιορισμοί είναι ικανοί να μας προφυλάξουν από έναν εφιάλτη σαν κι αυτόν που ζει η γειτονική Ιταλία, αλλά και η Ισπανία.
Απ' ότι φαίνεται, το παιχνίδι θα κριθεί στις αντοχές του Εθνικού Συστήματος Υγείας το οποίο έπειτα από την υπερδεκαετή συνεχή υποβάθμισή του και τις αλλεπάλληλες μνημονιακές περικοπές, βρίσκεται σχεδόν σε οριακή κατάσταση. Με σημαντικές ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, λιγοστές και γηρασμένες εγκαταστάσεις, τεράστια κενά σε υλικά και εξοπλισμό. Αχίλλειος πτέρνα του ΕΣΥ και συνάμα, κρίσιμος παράγοντας για τη διαχείριση της κρίσης, είναι ο αριθμός των διαθέσιμων κλινών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Επ' αυτού υπάρχει θολή εικόνα. Άλλος μιλά για 180 κλίνες, άλλος διαβεβαιώνει ότι είναι περίπου 600. Ακόμη και τόσες να 'ναι όμως, είναι πολύ λίγες για να διαχειριστούν τον όγκο των ασθενών που θα τις χρειαστούν στο εξής. Στελέχη του χώρου της Υγείας εκτιμούν πως οι κλίνες στις ΜΕΘ θα έπρεπε να είναι κατ' ελάχιστον 2.000 προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα Ιταλίας. Μπορούν να υπάρξουν; Έγινε κάποια προσπάθεια να αυξηθούν, έστω στο “και πέντε”;
Στη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, υπάρχουν κτίρια κουφάρια, τα οποία έως και πριν από λίγα χρόνια λειτουργούσαν ως νοσοκομεία. Το Λοιμωδών, το Παναγία, το παλιό 424. Μήπως θα 'πρεπε με διαδικασίες εξπρές να μετατραπούν σε ιδρύματα νοσηλείας αποκλειστικά και μόνον για ασθενείς με covid-19; Εντάξει, δεν είμαστε σε θέση, όπως οι κινέζοι, να κατασκευάσουμε νοσοκομεία εκ του μηδενός, σε χρόνο ρεκόρ, αλλά να επαναλειτουργήσουμε κάποια λιγοστά πρώην νοσοκομεία θα μπορούσαμε να το καταφέρουμε.
Στην Γερμανία μέχρι προχθές είχαν καταγραφεί περισσότερα από 12.000 κρούσματα, ωστόσο οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές ήταν μόλις 28, δηλαδή ποσοστό θνησιμότητας γύρω στο 0,24%, πολύ μικρότερο από εκείνο στην Ιταλία (8,3%), στην Κίνα (4%), στη Βρετανία (3,9%), στη Γαλλία (2,9%) και στην Ελλάδα (2,4%). Η απάντηση σε αυτό το... παράδοξο είναι ότι στην Γερμανία διαθέτουν περί τις 27.000 κλίνες ΜΕΘ και ετοιμάζουν, στο μεταξύ, τουλάχιστον άλλες τόσες.
Παράλληλα, σκοπεύουν να μετατρέψουν ακόμη και ξενοδοχεία και άλλους μεγάλους κλειστούς χώρους, όπως γήπεδα, σε αυτοσχέδια νοσοκομεία, για ασθενείς με ήπια συμπτώματα, ώστε τα σοβαρότερα να αντιμετωπίζονται στα νοσοκομεία. Κι εμείς εδώ, πασχίζουμε ακόμη να ολοκληρώσουμε τις 2.000 έκτακτες προσλήψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό...
Πέραν αυτού, ένας άλλος λόγος που το ποσοστό θνησιμότητας είναι τόσο χαμηλό στη Γερμανία είναι πιθανότατα η έγκαιρη ανίχνευση των κρουσμάτων στην “κοινότητα”. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από ένα δίκτυο ανεξάρτητων εργαστηρίων, πολλά εκ των οποίων ξεκίνησαν τις εξετάσεις από τον Ιανουάριο, όταν ο αριθμός των κρουσμάτων ήταν ακόμη πολύ χαμηλός.
Αντιθέτως, στην Ελλάδα, λόγω των γνωστών ελλείψεων, σε αντιδραστήρια, εργαστήρια και προσωπικό, περιοριζόμαστε σε στατιστικές προσεγγίσεις των πιθανών κρουσμάτων. Δεν θα 'πρεπε να αξιοποιηθούν οι καλύτερες διεθνείς πρακτικές, να επιταχθούν ακόμη και ιδιωτικά εργαστήρια στη μάχη για την έγκαιρη διάγνωση και απομόνωση όσων ασθενούν;
Μετά, λοιπόν, τον κύκλο των απαγορεύσεων που πλέον εξαντλήθηκε, η κυβέρνηση καλείται μέσα στις επόμενες λίγες ημέρες που απέμειναν, ώσπου να φτάσει το τσουνάμι στην ακτή, να γυρίσει τον κόσμο ανάποδα, ώστε να θεραπεύσει αυτές τις δύο μεγάλες αδυναμίες: Να αυξήσει τις κλίνες στις ΜΕΘ καθώς και τους ελέγχους για την ανίχνευση των κρουσμάτων.