Skip to main content

Money Show: Η μετακινούμενη κτηνοτροφία στον δρόμο για την UNESCO

Ο όρος «μετακινούμενη κτηνοτροφία» δηλώνει την ετήσια μετακίνηση των κοπαδιών αιγοπροβάτων μεταξύ θερινών και χειμερινών βοσκοτόπων.

Του Νίκου Αβουκάτου

Υπάρχει η παράδοση, αλλά υπάρχει και η ουσία. Ο όρος «μετακινούμενη κτηνοτροφία» δηλώνει την ετήσια μετακίνηση των κοπαδιών αιγοπροβάτων μεταξύ θερινών και χειμερινών βοσκοτόπων. Κάτι που παλαιότερα ήταν κανόνας επί αιώνες για αρκετές περιοχές της Ελλάδας –κυρίως για τους ορεινούς οικισμούς της Δυτικής Μακεδονίας- τις τελευταίες δεκαετίες εξακολουθεί να υπάρχει, καθώς προσφέρει αποτέλεσμα. Γι’ αυτό εκτός από την Ελλάδα η «μετακινούμενη κτηνοτροφία» συντηρείται και σε ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες –για παράδειγμα στην Γαλλία και την Ισπανία-, αλλά και στα Βαλκάνια.

Το θέμα αυτό που αποτελεί πλούτο για τον πρωτογενή τομέα του ελληνικού Βορρά θα αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια του Money Show 2018, που θα πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο Hyatt στη Θεσσαλονίκη από τις 27 έως τις 29 Απριλίου. Πρόκειται για ένα θέμα που εμπλουτίζει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα ενός εξ ορισμού αναπτυξιακού πολυσυνεδρίου, το οποίο πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη για 29η χρονιά.  

Πέρα από την παραγωγική και οικονομική διάσταση η μετακινούμενη κτηνοτροφία συμβάλλει στην περιβαλλοντική προστασία, αλλά και τη διαχείριση της βιοποικιλότητας, κάτι εξαιρετικά σημαντικό στις μέρες μας. Κι αυτό διότι αφενός αξιοποιούνται οι ορεινοί βοσκότοποι και αφετέρου προστατεύεται η γενετική ποικιλότητα και ενισχύεται η διατήρηση αυτόχθονων φυλών.

Για την χώρα μας ως σημείο αναφοράς των μετακινούμενων κτηνοτρόφων είναι τα βλαχοχώρια της Πίνδου. Η Κοζάνη έχει ένα σεβαστό αριθμό κτηνοτρόφων που μετακινούνται στα ορεινά χωριά, Βλάστη, Αυγερινός κ.α. «Η μετακίνηση των κτηνοτρόφων στο πέρασμα του χρόνου είχε μια έννοια ουσιαστική» επισημαίνει ο κ. Θοδωρής Σδρούλιας, αντιπρόεδρος του δικτύου μετακινούμενων κτηνοτρόφων και υπεύθυνος επικοινωνίας για το «Αγροτόραμα», ο οποίος οργανώνει την εκδήλωση στο φετινό Money Show.

Όπως σημειώνει ακόμη και σήμερα κάποιοι κτηνοτρόφοι ακολουθούν την παλαιά μέθοδο, με τις οικογένειες να ακολουθούν τα κοπάδια, όπως τότε που δεν υπήρχαν ούτε δρόμοι, ούτε αυτοκίνητα.

Ειδικότερα, κάθε Οκτώβριο κοπάδια από τον ορεινό όγκο της Πίνδου μετακινούνται στον πεδινό χώρο της Θεσσαλίας. Μια περιοχή που είχε πολλούς κτηνοτρόφους οι οποίοι διασκορπίζονταν σε πολλές περιοχές της Θεσσαλίας, όπως η περιοχή του Ασπροποτάμου. Οι κτηνοτρόφοι από τον Τύρναβο, Λάρισα, Φάρσαλα, Δομοκό, Τρίκαλα, Φαρκαδόνα, και άλλες περιοχές είχαν κοινό προορισμό την ευρύτερη περιοχή του Ασπροποτάμου, στο Χαλίκι, τη Τζούρτζια, την Πολυθέα, τη Στεφάνη, την Κρανιά και άλλα χωριά.

Σύμφωνα με τον κ. Σδρούλια οι μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι είναι φορείς γνώσεων και πρακτικών, που σχετίζονται με τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων φυσικών πόρων για τα λιβάδια, τις υδάτινες πηγές και τα κλιματικά δεδομένα. Γι’ αυτό –όπως λέει- η μετακινούμενη κτηνοτροφία συνιστά μια σημαντική αγροτική κληρονομιά, καθώς υπάρχει ένα σύνολο στοιχείων (μουσική, χοροί, συνθήκες και έθιμα), που έχουν διαμορφώσει την πολιτιστική ταυτότητα ορεινών και πεδινών περιοχών. Ο ίδιος προτείνει να προωθήσει η Ελλάδα την ένταξη της μετακινούμενης κτηνοτροφίας, στην άυλη παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO. Για να γίνει αυτό –επισημαίνει ο ίδιος- θα πρέπει να λυθούν τα προβλήματα που υπάρχουν, όπως είναι ο προσδιορισμός χρήσεων γης και η αποσαφήνιση των ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ορεινών βοσκοτόπων.