Τις δυνατότητες χωροθέτησης αιολικών εγκαταστάσεων και φωτοβολταϊκών συστημάτων σε δυο περιφέρειες της βόρειας Ελλάδας, τη Δυτική Μακεδονία και τη Θράκη, διερεύνησαν οι επιστήμονες, φτάνοντας σε πολύ αισιόδοξα συμπεράσματα, σχετικά με τα οφέλη που προκύπτουν στον τομέα της ενέργειας, από την αξιοποίηση του δυναμικού σε ήλιο και αέρα των δυο περιοχών.
Σε δυο έρευνες που παρουσιάστηκαν στο 6ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας, και τις οποίες έχουν εκπονήσει ο συντονιστής του συνεδρίου, Κώστας Νικολάου, σε συνεργασία με τους κ.κ. Π. Μπέσα (για τη Δυτική Μακεδονία) και Ν. Γεωργουλάκη (για τη Θράκη), προκύπτουν ενθαρρυντικά στοιχεία για την εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που εν πολλοίς ακόμη και σήμερα παραμένουν αναξιοποίητες, παρά τα μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα περιοχών της πατρίδας μας και ειδικά της βόρειας Ελλάδας.
«Για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ο τομέας της ενέργειας αποτελεί διαχρονικά έναν τομέα στρατηγικής σημασίας. Είναι πρόδηλη η ανάγκη σχεδιασμού και υλοποίησης ενός περιφερειακού ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Η χωροθέτηση αιολικών και ηλιακών συστημάτων εξαρτάται όχι μόνο από την ύπαρξη των φυσικών διαθεσίμων (άνεμος, ήλιος) αλλά και από κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνιστώσες. Προκειμένου να διερευνηθούν οι δυνατότητες αξιοποίησης της αιολικής και ηλιακής ενέργειας στην Περιφέρεια Δ. Μακεδονίας, λαμβάνονται υπόψη τόσο οι διαθέσιμοι φυσικοί πόροι όσο και τα κριτήρια και οι κανόνες χωροθέτησης εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης αιολικής και ηλιακής ενέργειας, όπως αυτά παρουσιάζονται στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ)», τονίζουν οι επιστήμονες.
Η περίπτωση άλλωστε της Δυτικής Μακεδονίας, με την ύπαρξη της ΔΕΗ δεν μπορεί παρά να είναι ιδιαίτερη, καθώς εκτός των άλλων ένα μεγάλο μέρος της τοπικής οικονομίας στηρίζεται στην παραγωγή της ΔΕΗ και στην αξιοποίηση του λιγνίτη, με τις γνωστές συνέπειες στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
«Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας αν και παράγει περίπου το 50% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, κυρίως από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, όσον αφορά στη χωρική διάσταση της ανάπτυξης των ΑΠΕ, βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις με εγκατεστημένη αιολική ισχύ 52,9 MW και φωτοβολταϊκήισχύ 98.202,674 kW.
13 φορές πάνω από τις ανάγκες της Δ. Μακεδονίας
Η εργασία των εισηγητών είχε ως αντικείμενο την εκτίμηση της δυνατότητας κάλυψης των αναγκών της Δυτικής Μακεδονίας σε ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ. Από την έρευνα που έγινε προέκυψαν οι περιοχές, που είναι κατάλληλες για εγκατάσταση ΑΠΕ.
Όπως τονίζουν οι εισηγητές για τη Δυτική Μακεδονία, «το σύνολο της ετήσιας παραγόμενης ενέργειας από εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας, μπορεί να φτάσει τις 140.876,67 MWH/έτος, καλύπτοντας το 14,7 % της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας των νομών της Περιφέρειας».
Σε ό,τι αφορά στα φωτοβολταϊκά συστήματα, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι «για να καλυφθούν οι ενεργειακές απαιτήσεις των νομών Γρεβενών, Καστοριάς, Κοζάνης και Φλώρινας, απαιτείται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων συνολικής ονομαστικής ισχύος 833,68 MWp. Η συνολική έκταση που απαιτείται για την εγκατάστασή τους ανέρχεται στα 16.673,6 στρέμματα».
Επίσης εξηγούν ότι «οι προτάσεις χωροθέτησης φωτοβολταϊκών και αιολικών εγκαταστάσεων δεν συμπίπτουν, με αποτέλεσμα να μην επηρεάζει η μία χωροθέτηση την άλλη. Το σύνολο της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από την εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων ισούται με 12.503.377 MWh/έτος (140.876,67 +12.362.500). Η παραγόμενη αυτή ενέργεια θα μπορούσε να καλύψει περίπου 13 φορές επιπλέον, τη συνολική ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στους νομούς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, για το έτος 2012 και ισούται περίπου με το 1/4 της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας σε επίπεδο συνόλου της χώρας (51.168.377 MWh/έτος) σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ για το έτος 2012».
Το αιολικό δυναμικό στη μεγαλύτερη έκταση της δυτικής Μακεδονίας είναι χαμηλό, λένε οι ειδικοί, όμως υπάρχουν περιοχές, ιδιαίτερα στους νομούς Καστοριάς και Φλώρινας με τοπικά χαρακτηριστικά υψηλού δυναμικού και έχουν προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον όπως φαίνεται και από τον αριθμό των αδειών παραγωγής που έχουν εκδοθεί. Σύμφωνα με στοιχεία του ΛΑΓΗΕ, έως τον Δεκέμβριο του 2016, είχαν εγκατασταθεί 52,9 MW αιολικής ισχύος στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Από την άλλη «το υπάρχον ηλιακό δυναμικό είναι αρκετά υψηλό για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και έχει προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον όπως φαίνεται και από τον αριθμό των αδειών παραγωγής που έχουν εκδοθεί. Σύμφωνα με στοιχεία του ΛΑΓΗΕ, έως τον Δεκέμβριο του 2016, είχαν εγκατασταθεί 98 MW ηλιακής ισχύος στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας».
Το συμπέρασμά τους είναι ότι «η αξιοποίηση του αιολικού και ηλιακού δυναμικού της περιοχής μπορεί να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην τροφοδοσία του συστήματος ηλεκτροδότησης και στην κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και της χώρας γενικότερα».
Η Θράκη υπερκαλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες όλης της Περιφέρειας
Όσον αφορά την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, για το επίπεδο διείσδυσης της ανανεώσιμης ενέργειας, με εξαίρεση τον νομό Έβρου και τους δήμους που βρίσκονται στα ανατολικά του νομού Ροδόπης, δηλαδή για τις περιοχές οι οποίες χαρακτηρίζονται ως Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας, η εγκατεστημένη ισχύς κυρίως των αιολικών αλλά και των φωτοβολταϊκών συστημάτων είναι μικρή, παρατηρούν οι επιστήμονες.
Μελετώντας τις δυνατότητες των τριών νομών της Θράκης, οι εισηγητές αναφέρουν ότι «το σύνολο της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από την εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων ισούται με 4.553.280 + 11.773.332 = 16.326.612 MWh/έτος, οι οποίες μπορούν να καλύψουν περίπου 11,5 φορές επιπλέον τη συνολική ετήσια κατανάλωση της ενέργειας των νομών στην περιοχή μελέτης, για το έτος 2012. Το σύνολο δε αυτό, είναι κατά λίγο πάνω από την συνολική ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας όλης της Βορείου Ελλάδας (15.276.053 MWh/έτος) και ισούται περίπου με το 1/3 της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας σε επίπεδο συνόλου της χώρας (51.168.377 MWh/έτος) για το έτος 2012. Εν κατακλείδι, η εφαρμογή του μοντέλου χωροθέτησης έργων ΑΠΕ στους νομούς της Θράκης (Ξάνθη, Ροδόπη, Έβρος), έδειξε ότι η αξιοποίηση του αιολικού και ηλιακού δυναμικού της περιοχής μπορεί να συμβάλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην τροφοδοσία του συστήματος ηλεκτροδότησης και στην κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων, όχι μόνο στην εν λόγω περιοχή αλλά πολύ ευρύτερα σε επίπεδο Περιφέρειας (Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης). Η επιτυχής ανάπτυξη των έργων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, και ιδιαίτερα οι αιολικές εγκαταστάσεις και τα φωτοβολταϊκά συστήματα τόσο στην περιοχή μελέτης, αλλά και γενικότερα στην Ελλάδα, σε περιοχές κατάλληλες από χωροταξικής απόψεως, θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της περιοχής και της χώρας μας μέσω της ορθολογικής εκμετάλλευσης όλων των ενεργειακών πόρων της περιοχής. Η ανάπτυξη αυτή, θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της περιοχής, θα συμβάλλει στη μείωση της ρυπογόνου ενέργειας, θα δημιουργήσει απασχόληση σε νέες τεχνολογίες αιχμής, θα συνδράμει στην ενεργειακή απεξάρτηση της χώρας και θα βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της Ελλάδας για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας».