του Γιάννη Μαγκριώτη*
Στα εθνικά συμφέροντα είμαστε όλοι μαζί, χρειάζεται όμως να είμαστε και ειλικρινείς.
Βασικός πυλώνας της εξωτερικής μας πολιτικής είναι οι συμμαχίες, τόσο οι ευρατλαντικές όσο και οι περιφερειακές.
Με κενά κατά καιρούς, το σύνολο σχεδόν των κομμάτων και των πολιτών επικροτούν αυτήν την πολιτική και αυτό είναι καλό.
Την τελευταία όμως περίοδο έχουμε όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων με ευθύνη της Άγκυρας.
Προβάλλεται, κυρίως από την κυβέρνηση και μεγάλο μέρος των ΜΜΕ, ότι εμείς έχουμε ισχυρή υποστήριξη στις θέσεις μας, ενώ η Τουρκία είναι απομονωμένη.
Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι διαφορετική, ανεξάρτητα από τη διπλωματική κινητικότητα της κυβέρνησης το τελευταίο διάστημα.
Η Τουρκία ενοχλεί πολλές χώρες της περιοχής, επειδή διεκδικεί τη διεύρυνση της επιρροής και των συμφερόντων της, με ή χωρίς αναθεώρηση των συνθηκών, συνήθως παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο, και αυτό βοηθάει την προσέγγιση της χώρας μας με αυτές.
Όμως η Τουρκία δημιουργεί τετελεσμένα στην περιοχή με την ανακήρυξη της ΑΟΖ Νοτιοανατολικά της Κρήτης και στην ζώνη ανάμεσα σε αυτήν και την Λιβύη, και οι δυο χώρες υπέγραψαν μνημόνιο οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ τους. Το περιεχόμενο των αποφάσεών τους παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, όμως είναι η πρώτη φορά που το κάνει η Τουρκία, χωρίς συνέπειες;
Αυτή η παραβατική Τουρκία όμως, είναι η μόνη χώρα της Ανατολικής Μεσογείου που συμμετέχει στις διεθνείς διασκέψεις, όπου συζητιούνται και θα ληφθούν πολύ πιθανόν και οι αποφάσεις για τη νέα κατανομή των επιρροών, στην ευρύτερη περιοχή.
- Η Τουρκία, μαζί με τη Ρωσία και το Ιράν, συμμετέχουν στην «Πρωτοβουλία της Αστάνα», που συζητεί το μέλλον της Συρίας.
- Η Τουρκία συμμετέχει στην «Πρωτοβουλία του Βερολίνου», όπου θα συζητηθεί στα τέλη Ιανουαρίου η προοπτική της Λιβύης.
Να προσθέσω και τρείς δηλώσεις των τελευταίων ημερών, που επιβεβαιώνουν την εκτίμηση αυτή:
1.Τραμπ σε Μητσοτάκη: Η Τουρκία βοηθάει πολύ στην υπόθεση της Συρίας-και απόλυτη σιωπή για τη Λιβύη, όταν ο Πρωθυπουργός του έθεσε τα προβλήματα, που δημιουργεί η Άγκυρα.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός πήγε με τρεις στόχους στην Ουάσιγκτον: Την υποστήριξη του Τραμπ απέναντι στον επιθετικό αναθεωρητισμό της Τουρκίας, την προσέλκυση αμερικανικών επενδύσεων στην χώρα μας και την υποστήριξη των ομογενών, με βασικό επιχείρημα τον νόμο για την συμμετοχή τους στις εθνικές εκλογές. Στο πρώτο δεν είχαμε αποτέλεσμα, στο δεύτερο, πέρα από μια κουβέντα για τα «καλά στατιστικά της ελληνικής οικονομίας», τίποτα άλλο και είναι λογικό και στο τρίτο, φαντάζομαι ότι ως ΝΔ κάτι θα κέρδισε, μόνο που δεν κατάλαβα γιατί με κάθε τρόπο προέτρεπε τους ομογενείς να ψηφίσουν Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του Νοέμβρη. Μάλιστα η δεξίωση των ομογενών, όπου μίλησε μαζί με τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ και τον Υπουργό Εξωτερικών, για τον σκοπό αυτό ουσιαστικά έγινε. Και η απογοήτευση από το Πρωθυπουργικό ταξίδι δεν έχει τέλος, αφού το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, διέψευσε τις πληροφορίες που διακίνησε η Ελληνική κυβέρνηση μετά το τέλος του ταξιδιού, ότι η Ουάσιγκτον θα έπαιρνε «πρωτοβουλία εκτόνωσης της έντασης», παρόλο, που ποτέ δεν καταλάβαμε τι θα έκανε φυσικά.
- Πούτιν, στην κοινή συνέντευξη με Ερντογάν, στα εγκαίνια του Turkish stream: Μαζί με την Τουρκία δουλεύουμε για τη σταθερότητα στην περιοχή και στη Λιβύη.
- Μέρκελ στη Μόσχα, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Πούτιν: Ελπίζω να έχει αποτελέσματα η κοινή προσπάθεια Ρωσίας-Τουρκίας για την κατάπαυση του πυρός στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης και την πολιτική επίλυση του προβλήματος.
Μια από αυτές τις δηλώσεις είναι πιο ισχυρή στη διεθνή πολιτική από τις τελευταίες διπλωματικές πρωτοβουλίες της Ελλάδας – δυστυχώς.
Φαντάζομαι το καταλαβαίνουν αυτό στην κυβέρνηση, ανεξαρτήτως όσων λένε δημόσια και μερικά πρέπει να τα λένε.
Είναι βέβαιο ότι πρέπει κάτι να αλλάξουμε, για να μη βρεθούμε μπροστά σε αδιέξοδα, που σύντομα θα είναι ορατά, αφού οι εξελίξεις επιταχύνονται.
Η χώρα μας ορθώς επιλέγει τους ειρηνικούς δρόμους επίλυσης των διαφορών. Μόνο που είτε είναι οι διμερείς διαβουλεύσεις που άρχισαν, είτε είναι η προσφυγή στην Χάγη, ή και οι δυο ταυτόχρονα, θα βρεθούμε μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις, αν δεν κατοχυρώσουμε πιο μπροστά τα δικά μας κυριαρχικά δικαιώματα.
Πριν από κάθε βήμα η χώρα μας πρέπει να ανακηρύξει την δική της ΑΟΖ, σύμφωνα με το δίκαιο της Θάλασσας, τουλάχιστον στην περιοχή που το έκανε η Τουρκία και να προχωρήσει στην συνέχεια στον καθορισμό των ορίων με την Κύπρο και την Αίγυπτο, για να ακυρώσει και να υπερβεί τις ενέργειες της Άγκυρας.
Η Κύπρος το έχει προτείνει εδώ και χρόνια χωρίς να το δημοσιοποιεί, για ευνόητους λόγους, και η Αίγυπτος δεν πρόκειται να προχωρήσει στον καθορισμό των ορίων με την Ελλάδα, εάν εμείς δεν υπογράψουμε πρώτα με την Κύπρο, όσες διμερείς συναντήσεις και αν κάνουμε.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση πρέπει να ξεπεράσουν τις φοβίες τους και να συμφωνήσουν στα βήματα αυτά, διαφορετικά θα έχουν ευθύνες για τα εθνικά και όχι μόνο αδιέξοδα, που είναι ορατά μπροστά μας.
*Ο Γιάννης Μαγκριώτης είναι πρώην υφυπουργός του ΠΑΣΟΚ