Η Ελλάδα είναι εδώ και δεκαετίες ένα πολύ δυνατό brand name στην διεθνή τουριστική αγορά. Τόσο δυνατό, που σε ορισμένες περιπτώσεις παλαιότερα –όπως για παράδειγμα σε εκθέσεις στη μακρινή Ιαπωνία- η Κύπρος εμφανιζόταν στο ελληνικό περίπτερο. Παρ’ όλα αυτά σήμερα ορισμένοι ελληνικοί προορισμοί έχουν αποκτήσει τέτοια εμβέλεια που πλασάρονται στην παγκόσμια αγορά με το όνομα τους. Η Κρήτη, η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Κέρκυρα, η Ρόδος και κάποιες ακόμη περιπτώσεις εμφανίζονται στην αγορά λιγότερο ως Ελλάδα και περισσότερο ως αυτόνομες τουριστικές οντότητες. Ο Άγγλος που πηγαίνει στην Κρήτη, ο Κινέζος που παντρεύεται στη Σαντορίνη, ο Άραβας σεΐχης που επιλέγει τη Μύκονο για να επιδείξει τον πλούτο του και ο Γερμανός που πετάει απευθείας από το Ντίσελντορφ στη Ρόδο και από τη Φραγκφούρτη στην Κέρκυρα είναι πιθανό να γνωρίζουν ότι κάνουν διακοπές στην επικράτεια του ελληνικού κράτους, αλλά σίγουρα σε ορισμένες περιπτώσεις κάτι τέτοιο δεν τους νοιάζει και πολύ. Όπως δεν τους απασχόλησε και η Ελλάδα όταν έκλειναν τη διαμονή στον αγαπημένο τους προορισμό.
Με αυτά τα δεδομένα η τραγελαφική εικόνα που καταγράφηκε τις προηγούμενες ημέρες στη διεθνή έκθεση τουρισμού του Βερολίνου –μια από τις πιο καθοριστικές και επιδραστικές παγκοσμίως- με τις τρεις ελληνικές Μακεδονίες και μία τέταρτη προς Βορράν, που αρχικά εμφανίστηκε ως σκέτη Μακεδονία και στη συνέχεια –μετά από ελληνική διπλωματική (sic) παρέμβαση- πρόσθεσε στο όνομα του τουριστικού της οργανισμού τον προσδιορισμό Βόρεια, έχει σχετική εμπορική αξία. Προφανώς το θέμα έχει πολιτικές, ιστορικές και πολιτισμικές διαστάσεις, αλλά και μεγάλη σημασία στον προσδιορισμό της ταυτότητας διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων (κρασί κ.λπ.), αλλά στο τουριστικό πεδίο το όνομα Μακεδονία δε συγκινεί.
Ακόμη και το γεγονός ότι στο ελληνικό περίπτερο φιλοξενούνται οι συμμετοχές τριών ελληνικών περιφερειών, της Δυτικής Μακεδονίας, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, οφείλεται περισσότερο σε γραφειοκρατικό τρόπο σκέψης της διοίκησης στην Ελλάδα, παρά σε στρατηγική στόχευση για την προώθηση του τουριστικού προϊόντος της περιοχής. Διότι εάν τα πράγματα ήταν διαφορετικά η ελληνική Μακεδονία, που σαφώς ενδιαφέρει και ελκύει τους ξένους επισκέπτες κυρίως για ιστορικούς λόγους, θα προβάλλονταν ως μία. Η Μακεδονία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Φιλίππου και του Αριστοτέλη. Ποιον ξένο ενδιαφέρει η ελληνική διοικητική διαίρεση; Οι τρεις Μακεδονίες στο ελληνικό περίπτερο οφείλονται στο ότι υπάρχουν τρεις οργανισμοί τουριστικής προβολής, στις έδρες των τριών ελληνικών περιφερειών, στις οποίες υπάγονται τμήματα της ελληνικής Μακεδονίας. Τρεις Περιφέρειες που διαθέτουν κονδύλια και έχουν ανθρώπους, αιρετούς πολιτικούς προϊσταμένους, διευθυντές και εργαζομένους. Όλοι αυτοί οφείλουν να αποδείξουν τη χρησιμότητά τους και τη διαχειριστική τους ικανότητα. Ή έτσι νομίζουν. Υπό την ανοχή του υπουργείου Τουρισμού, το οποίο έχει επιλέξει να διαφημίζει τη χώρα γενικώς και στα επιμέρους να αφήνει όλα τα λουλούδια να ανθίσουν. Ως αποτέλεσμα υψώνονται εσωτερικά τείχη, που στην πράξη υπονομεύουν το στόχο, αφού κανείς υποψήφιος πελάτης δεν καταλαβαίνει τις διαφορές, που είναι η ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος σε ολόκληρη τη Β. Ελλάδα.
Η Ελλάδα που έχει τον τουρισμό ως την πρώτη πηγή πλούτου και μια υπουργό Τουρισμού παγκόσμιας αναγνώρισης, που τα τελευταία χρόνια επιμένει να γυαλίσει το όνομα της χώρας στην ταμπέλα, ώστε να προσελκύσει πελατεία, εξακολουθεί να βασίζεται στον ήλιο, τη θάλασσα και την κληρονομιά των αρχαίων προγόνων. Δηλαδή σε όλα όσα δεν μπορεί επί της ουσίας να παρέμβει, αφού δουλεύουν από μόνα τους. Αντίθετα η επίσημη τουριστική πολιτική της χώρας αδιαφορεί σχεδόν πλήρως για όσα το υπουργείο Τουρισμού οφείλει να συντονίσει. Σημειώστε:
Πρώτον, για την εσωτερική συνοχή του τουριστικού προϊόντος της χώρας. Για παράδειγμα να διασφαλίσει την προβολή στους ξένους της μίας και μοναδικής Μακεδονίας, ανεξαρτήτως της επιθυμίας κάθε Περιφερειάρχη που μπορεί να αισθάνεται κάτι σαν… μικρός πρωθυπουργός.
Δεύτερον, για την ενίσχυση των υποδομών (ύδρευση, αποχέτευση, συλλογή απορριμμάτων κ.λπ.), που είναι προβληματικές και σε πολλές περιπτώσεις δυσφημούν τη χώρα στους επισκέπτες.
Τρίτον, για την προώθηση σοβαρών επενδύσεων, οι οποίες θα αναβαθμίσουν την κατηγορία και το επίπεδο του ελληνικού τουρισμού, που όπως όλοι αναγνωρίζουν ποσοτικά έχει φτάσει στα όρια του –σε ορισμένες περιοχές τα έχει ξεπεράσει κιόλας.
Τέταρτον, για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους εγχώριους και ξένους επισκέπτες, που σε πολλές περιπτώσεις δεν απέχουν και πολύ από τη δεκαετία του 1980, καθώς υπακούουν στην προχειρότητα και τους νόμους της αρπαχτής του διμήνου Ιούλιος – Αύγουστος.
Όσο για τους τουριστικούς προορισμούς της Βορείου Ελλάδος μπορούν κάλλιστα να «πουλήσουν» τα τοπωνύμια τους, δίπλα στο όνομα πρωτίστως της Ελλάδας. Και δευτερευόντως της Μακεδονίας, που για την τουριστική αγορά στην οποία κατά βάση απευθύνονται (καλοκαιρινές διακοπές και τα σχετικά) δε σημαίνει κάτι ιδιαίτερο. Η Πιερία με τα παραθαλάσσια μέρη της και τον Όλυμπο, η Χαλκιδική με τις θάλασσες της, η Θάσος, η Λήμνος και η Σαμοθράκη ως πανέμορφα νησιά διαθέτουν τις προϋποθέσεις να αποκτήσουν αυτόνομη επωνυμία. Ασφαλώς όχι από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε από τον ένα χρόνο στον άλλο. Κάποτε, όμως, πρέπει να αρχίσει η προσπάθεια, ώστε –επίσης κάποτε, αλλά όχι ποτέ- να φτάσει σε αποτέλεσμα. Με αυτό τον τρόπο, άλλωστε ξεπερνάει την όποια σύγχυση δημιουργείται από τη χρήση του ονόματος Μακεδονία και των παραγώγων του από τους Βόρειος γείτονες, οι οποίοι ούτε διαθέτουν, ούτε έχουν προϋποθέσεις για να αποκτήσουν ισχυρά τουριστικά τοπωνύμια.