Με ένα σύνθημα, την αυτοπεποίθηση, και με μια ιδιαιτέρως περιεκτική ομιλία, που ήταν χωρισμένη θεματικά σε τρία πεδία και δεν περιλάμβανε «επαναλήψεις Θεσσαλονίκης» ή σωστότερα δεν περιλάμβανε καν Θεσσαλονίκη, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επιχείρησε να στείλει σαφή μηνύματα για το δύσκολο φθινόπωρο και χειμώνα και το σχέδιό του για την έναρξη ανάκαμψης της χώρας από το 2021.
Ο πρωθυπουργός με λίγα λόγια συνέστησε υπομονή και αισιοδοξία και επιχείρησε να καταστήσει σαφές πως οι στιγμές είναι κρίσιμες.
Με περισσότερα λόγια:
Ο κ. Μητσοτάκης κράτησε χαμηλούς τόνους στην ομιλία του. Προσπάθησε να εμπνεύσει ηρεμία, με σταθερό τόνο φωνής, δίχως χρωματισμούς και απουσία κραυγών και πολλών συνθημάτων.
Τα μηνύματά του ήταν συγκρατημένα, σε μια προσπάθεια να μείνει ως τελική γεύση εκείνη της εθνικής αυτοπεποίθησης.
Ο πρωθυπουργός, σχεδόν ανέκφραστος και με λίγες κινήσεις, ήταν σοβαρός και η δομή της ομιλίας του θύμιζε τις αρχές του παλιού ρεπορτάζ στις εφημερίδες, όπου ελλείψει χώρου έπρεπε να περιορίζεις τα πάντα και να είσαι λακωνικός.
Η ομιλία του, που ήταν εξαιρετικά σύντομη είχε τρία επίκεντρα: τα εθνικά – αμυντικά θέματα, τις βραχυπρόθεσμες οικονομικές παροχές και τις μεταρρυθμίσεις. Ήταν δομημένη με «1, 2, 3...» και bullets, προκειμένου να είναι εύληπτη.
Έδειξε αποφασιστικότητα και οι μετρήσιμοι στόχοι που έθεσε του προσέδωσαν αξιοπιστία. Απέφυγε οραματικές αναφορές, στην προσπάθειά του να καταδείξει την κρισιμότητα της περιόδου και των στιγμών.
Προσπάθησε να τονώσει το εθνικό φρόνημα, αποφεύγοντας παράλληλα τις διχαστικές κορώνες, τις άγονες συγκρίσεις με το παρελθόν και την προηγούμενη κυβέρνηση και ήταν «συγκρουσιακός» μόνον όταν αναφέρθηκε στα ελληνοτουρκικά.
Αποφασιστικός, χωρίς «σάλτσες», χαρακτηρισμούς και επίθετα, με πατριωτικούς αλλά όχι εθνικιστικούς ή λαϊκιστικούς τόνους κέρδισε σε σοβαρότητα, ενώ με τη χρήση της συγκρατημένης αισιοδοξίας και των ενωτικών αναφορών επιχείρησε να πει στους πολίτες κουράγιο και δύναμη και πως όπως τα έχουμε καταφέρει ως έθνος σε δύσκολες συγκυρίες στο παρελθόν, έτσι θα τα καταφέρουμε και τώρα.
Εξαιρετικά έξυπνη ήταν η αποφυγή πολλών αναφορών στις επιτυχίες της κυβέρνησής του. Ευλόγησε τα γένια του ελάχιστα συγκριτικά με όσα ακούγαμε σε ανάλογες ομιλίες στο παρελθόν.
Με την ομιλία του στο Thessaloniki Helexpo Forum ο κ. Μητσοτάκης πολιτικά δήλωσε κυρίαρχος και ασφαλής. Η αντιπολίτευση δεν βρήκε χώρο στο 35λεπτο – 40λεπτο που διήρκεσε η τοποθέτησή του. Και ίσως αυτός να ήταν μονόδρομος πολιτικά, διότι για να εμπνεύσεις αυτοπεποίθηση και να θέλεις το κύριο σύνθημά σου να έχει ανταπόκριση από τον κόσμο, πρέπει πρώτα εσύ ο ίδιος να αισθάνεσαι και να δείχνεις σίγουρος και με αυτοπεποίθηση. Κι αυτό προσπάθησε να βγάλει ως τελική εικόνα ο πρωθυπουργός.
Θα μείνω κυρίως στις ανακοινώσεις των μεταρρυθμίσεων, που είναι μια σταθερά του πολιτικού προσώπου, Κυριάκος Μητσοτάκης, μια «εμμονή» αν προτιμάτε, μια επιλογή που ευαγγελίζεται και δεν έχει εγκαταλείψει από τότε που μπήκε στην πολιτική από θέση ευθύνης.
Τα αμυντικά, εθνικά και εξοπλιστικά ζητήματα τα γνωρίζαμε εκ των προτέρων. Είχαν αξία να αναφερθούν και να είναι πρώτα στην κεντρική ομιλία του πρωθυπουργού στη σημερινή συγκυρία.
Το ίδιο και τα οικονομικά ζητήματα. Καθιερωμένη... υποχρέωση του εκάστοτε πρωθυπουργού όταν βρίσκεται Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη. Αυτή τη φορά η διαφοροποίηση ήταν ότι ο πρωθυπουργός απέφυγε τις μακροπρόθεσμες (ακόμη και τις μεσοπρόθεσμες) οικονομικές δεσμεύσεις και εξαγγελίες. Κατέστησε σαφές ότι είμαστε δύσκολα στα οικονομικά, δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε σε βάθος χρόνου μεγάλες τομές, η ευημερία θα καθυστερήσει και υπάρχουν επείγουσες ανάγκες οι οποίες αποτέλεσαν το επίκεντρο των αναφορών του. Μέτρα ανακούφισης, περιορισμένης εμβέλειας, εντός των οικονομικών δυνατοτήτων και τίποτα εντυπωσιακό. Είναι ενδεικτικό ότι υπήρξαν ελάχιστες αναφορές στις προσδοκίες από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα τρέξουν παράλληλα. Προφανώς όχι τυχαία, διότι η καλλιέργεια κλίματος υπεραισιοδοξίας συνήθως οδηγεί σε απότομες πτώσεις... Όπως δεν είναι τυχαίο που ο πρωθυπουργός απέφυγε να αναφερθεί αναλυτικά στον προϋπολογισμό για το 2021.
Μένω κυρίως στις έκτακτες ενισχύσεις κοντά στα 7 δισ. ευρώ, που αφορούν σε πολλούς πληγέντες από την κρίση που βιώνουμε. Είχε μπράβο για τους δημοσίους υπαλλήλους, χωρίς όμως κάποιες παροχές προς αυτούς. Και οι ανακοινώσεις στήριξης των επιχειρήσεων ήταν συγκρατημένες, χωρίς επαρκές αναπτυξιακό πρόσημο. Το αναφέρω έτσι, παρότι εξαγγέλθηκαν πολύ συγκεκριμένα μέτρα, διότι ο ιδιωτικός τομέας και η αγορά υπέστησαν βαρύτατο πλήγμα και πιθανώς οι προσδοκίες να ήταν μεγαλύτερες. Τόσα μπορούμε, είπε με λίγα λόγια ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Μητσοτάκης όμως επέμεινε στη σταθερή πολιτική επιλογή του, αυτή των μεταρρυθμίσεων.
Το «δωδεκάμηνο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων» περιλαμβάνει δύσκολες επιλογές, οι οποίες δεν θα περάσουν εύκολα σε διάφορες επαγγελματικές ομάδες. Όπως για παράδειγμα οι παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στην επικουρική ασφάλιση και η αξιολόγηση.
Η ρύθμιση χρεών με τη δεύτερη ευκαιρία μπορεί να δώσει ανάσες, η όποια προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς επίσης. Πόσο εύκολα μπορεί να γίνει αποδεκτή όμως η «πιλοτική δίκη»; Το νέο χωροταξικό είναι «επαναστατική τομή», αλλά πρέπει και να εφαρμοστεί... Το ίδιο και το νέο πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων, που αλλάζει τον νόμο 4412, υπεύθυνο για τις μεγάλες καθυστερήσεις στα έργα υποδομής.
Η ενίσχυση του ΕΣΥ, η αναδιάρθρωση του ΑΣΕΠ, οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες και το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων ανάμεσα στα πολλά επίπεδα διοίκησης είναι ζητούμενα επί πολλά χρόνια, αλλά επί τόσα χρόνια απλώς δεν γίνονται...
Δεν ξέρω αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν κουρασμένος, ξέρω πάντως ότι δεν κούρασε και ήταν πολύ συγκεκριμένος και πολύ συγκρατημένος. Η απουσία αναφορών στα έργα της Θεσσαλονίκης ενοχλεί. Υποτίθεται ότι θα έκανε συγκεκριμένες αναφορές για την πόλη και τα έργα της σε άλλη ομιλία, την αναβληθείσα της Παρασκευής, στην οποία τον αντικατέστησαν και τα είπαν οι Κ. Καραμανλής και Α. Γεωργιάδης. Τα κενά που έμειναν από την απουσία αναφορών στα της πόλης και της περιοχής επιρροής της πιθανώς να καλυφθούν στη συνέντευξη τύπου από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Διότι έχει κι αυτό την αξία του...