Στην ψήφιση της «Χάρτας για την Προστασία των Μνημείων Βυζαντινής Κληρονομιάς», γνωστή και ως «Χάρτα της Θεσσαλονίκης», που ψηφίστηκε ομόφωνα την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου από τουλάχιστον 20 κράτη και ύστερα από τριήμερη διαβούλευση, αναφέρθηκε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης σε μήνυμά του στο Twitter.
«Μετά από μεγάλη προσπάθεια ψηφίστηκε στην πόλη μας από περισσότερες από 20 χώρες η "Χάρτα της Θεσσαλονίκης". Έπειτα από μια μακρόχρονη διαδικασία αποφασίστηκαν από κοινού οι βασικές αρχές των δράσεων προστασίας και ανάδειξης των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων» έγραψε ο κ. Μπουτάρης και τόνισε:
«Έχει ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι η "Χάρτα" εκπονήθηκε το 2018, που είναι το Eυρωπαϊκό Eτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
Υπενθυμίζεται ότι στη «Χάρτα της Θεσσαλονίκης» οι επίσημοι αξιωματούχοι συναποφάσισαν τους όρους προστασίας, διαχείρισης, ανάδειξης και ένταξης στο σύγχρονο πολιτιστικό γίγνεσθαι μνημείων, κτισμένα σε εδάφη της πρώην βυζαντινής αυτοκρατορίας που εκτίνεται χρονικά σε 11 αιώνες και γεωγραφικά σε τρεις ηπείρους, ενώ σήμερα βρίσκονται σε εδάφη με διαφορετικές κουλτούρες, γλώσσες και θρησκείες.
Η ψήφιση της Χάρτας ήρθε ως επισφράγισμα πολυετούς διαδικασίας τεσσάρων συνολικά διεθνών συνδιασκέψεων που πραγματοποιήθηκαν απο το 2001 στη Θεσσαλονίκη (2001, 2003, 2006 και σήμερα) με διοργανωτή και συντονιστή το Ευρωπαικό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (ΕΚΒΜΜ).
Πρόκειται ουσιαστικά για ενα μακροσκελές κείμενο αρχών που στόχο έχει να καταστεί εύχρηστο επιστημονικό εργαλείο για τα εμπλεκόμενα κράτη, που έχουν στα εδάφη τους βυζαντινά μνημεία (μεμονωμένα μνημεία, κτήρια, τόπους, αρχιτεκτονικά σύνολα, μοναστηριακά συγκροτήματα, οικιστικά σύνολα, οχυρωματικά έργα και έργα υποδομής, αρχαιολογικούς και ιερούς τόπους). Οι Αρχές ουσιαστικά παραινούν (μπορούν να επηρεάσουν ή να ενσωματωθούν) τις εθνικές νομοθεσίες για την προστασία, εντοπισμό, έρευνα, καταγραφή και ένταξη στη ζωή των σύγχρονων κοινωνιών, όπου θα «διηγούνται» τη μακραίωνη ιστορία τους στους πολίτες των χωρών στις οποίες ανήκουν και στους επισκέπτες τους.
Στη διεθνή συνδιάσκεψη της Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιήθηκε απο το πρωί της Παρασκευής μέχρι σήμερα στο αμφιθέατρο «Στέφανος Δραγούμης» του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, μετείχαν εκπρόσωποι από Ελλάδα, Αίγυπτο, Αλβανία, Αλγερία, Αρμενία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Γεωργία, Ιορδανία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Κροατία, Κύπρο, Λίβανο, Παλαιστίνη, Ρουμανία, Σερβία, Συρία, Μπαχρέιν και Μαρόκο. Αρχικά είχε προγραμματισθεί και η συμμετοχή της Τυνησίας και της πΓΔΜ που ματαιώθηκε τελικά.
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον αλλά και τον αποτροπιασμό των συνέδρων για την ολική καταστροφή και εμπορευματοποίηση βυζαντινών μνημείων, ειδικά στην περιοχή της βόρειας Συρίας λόγω του πολυετούς πολέμου, προκάλεσε στη διεθνή συνδιάσκεψη η εισήγηση (με θέμα «Η σημερινή κατάσταση των μνημείων της Συρίας») του Σύρου αρχαιολόγου-αναπληρωτή διευθυντή στη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Ανασκαφών του υπουργείου Πολιτισμού της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας Hammam Saad (δείτε περισσότερα εδώ).
Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης και την ψήφιση της Χάρτας, το κείμενο της θα κατατεθεί στην UNESCO για επικύρωση.
Η Χάρτα θα παραμείνει ανοιχτή για προσχωρήσεις και άλλων χωρών στων οποίων τα εδάφη υπάρχουν βυζαντινά μνημεία.