Skip to main content

Να ανοίξει το «κλειστό» επάγγελμα του ξεναγού ζητούν οι απόφοιτοι ΑΕΙ

Από τον περσινό Δεκέμβριο έχουν αποκλειστεί από την άσκηση του επαγγέλματος του ξεναγού όσοι δεν περνούν από τις Σχολές Ξεναγών.

Να ανοίξει το μοναδικό κλειστό ελεύθερο επάγγελμα στην Ελλάδα, όπως το χαρακτηρίζουν, αυτό των ξεναγών, ζητούν οι απόφοιτοι σχολών αρχαιογνωστικών και ανθρωπιστικών σπουδών, οι οποίοι έχουν αποκλειστεί από τη δυνατότητα άσκησής του.

Σύμφωνα με την επίκουρο καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευρυδίκη Κεφαλίδου, οι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού σχολές ξεναγών ιδρύθηκαν στη δεκαετία του 1970. Από τότε έως και το 2010 οι σχολές αυτές διάρκειας δυο ετών λειτουργούσαν (δωρεάν για τους εκπαιδευόμενους) και υπό την εποπτεία του υπουργείου Τουρισμού. Αρχικά η είσοδος στις σχολές αυτές γινόταν με εξετάσεις και στη συνέχεια με μόρια του ΑΣΕΠ.

Οι σχολές έκλεισαν το 2010 με την προοπτική να αναβαθμιστεί το επάγγελμα του ξεναγού, το οποίο ως τότε δεχόταν σε ποσοστό 70% απόφοιτους Λυκείου, με πολύ καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας. Στο πλαίσιο αυτό θεσμοθετήθηκαν δια νόμου το 2012 ειδικά δίμηνα ταχύρρυθμα σεμινάρια, με ευθύνη επίσης του υπουργείου Τουρισμού και με φορείς υλοποίησης αρκετά ΑΕΙ της χώρας. Τα δίμηνα σεμινάρια απευθύνονταν σε απόφοιτους ΑΕΙ με συναφείς ειδικότητες (Ιστορία, Αρχαιολογία, Ιστορία Τέχνης, Πολιτισμική Διαχείριση, Εθνογραφία, Κοινωνική Ανθρωπολογία κτλ.).

«Τα σεμινάρια αυτά λειτούργησαν άψογα επί τέσσερα χρόνια (2013-2016) και μάλιστα γίνονταν επί πληρωμή εκ μέρους των εκπαιδευόμενων, δηλαδή αδαπάνως για το Δημόσιο. Η νομοθεσία για αυτά τα σεμινάρια παραμένει ισχύουσα μεν ανενεργή δε κατά τα τελευταία χρόνια, παρόλο που είχε μεγάλη ζήτηση και έβγαλε δεκάδες πιστοποιημένους αρχαιολόγους, ιστορικούς, λαογράφους κτλ. ξεναγούς που κατορθώνουν να βιοπορίζονται αξιοπρεπώς.», αναφέρει η κ. Κεφαλίδου.

Μέλη της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξεναγών Ελλάδος (δηλαδή ξεναγοί που είχαν μαθητεύσει στις σχολές ξεναγών) προσέφυγαν δύο φορές στο ΣτΕ εναντίον των αποφοίτων των δίμηνων σεμιναρίων των αποφοίτων ΑΕΙ και απορρίφθηκαν και τις δύο, διότι ο νόμος προβλέπει ότι με δυο τρόπους μπορεί να πάρει κάποιος την πιστοποίηση του ξεναγού: μέσω των σχολών ξεναγών και με τα δίμηνα ταχύρρυθμα σεμινάρια για αποφοίτους ΑΕΙ αρχαιολογικών – αρχαιογνωστικών – ιστορικών – πολιτισμικών... ανθρωπιστικών σπουδών.

«Στο μεταξύ, το 2017, ξανάνοιξε η Σχολή Ξεναγών Αθήνας (και λειτουργεί έκτοτε), ενώ οι σημερινοί ιθύνοντες, ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης και ο αρμόδιος υφυπουργός, Μάνος Κόνσολας, μόλις σε δυο - τρεις μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους άνοιξαν την Σχολή Ξεναγών Θεσσαλονίκης (Σεπτέμβριος 2019)... και, στον ένα χρόνο που μεσολάβησε από τότε μέχρι σήμερα, άνοιξαν τρεις ακόμη Σχολές ξεναγών, στη Ρόδο, Κρήτη και Κέρκυρα. Στις πέντε συνολικά σχολές ξεναγών εισέρχονται 40 άτομα κάθε χρόνο, ενώ προσλαμβάνονται με οκτάμηνες συμβάσεις δεκάδες άτομα διδακτικού, τεχνικού, διοικητικού, και άλλου προσωπικού. Έτσι, για παράδειγμα, ένας διδάκτορας αρχαιολογίας μπορεί να διδάξει στις σχολές ξεναγών, αλλά δεν μπορεί να ξεναγήσει ο ίδιος», επισημαίνει η κ. Κεφαλίδου.

Οι σχολές ξεναγών εποπτεύονται από το υπουργείο Τουρισμού, είναι δωρεάν και εντάσσονται στις «Μεταδευτεροβάθμιες επαγγελματικές σχολές διάρκειας δύο εκπαιδευτικών ετών», όμως το 70% των θέσεων καλύπτονται από αποφοίτους Γενικού ή Επαγγελματικού Λυκείου και το 30% από πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Όπως τονίζει η κ. Κεφαλίδου, «αποτέλεσμα είναι εκατοντάδες απόφοιτοι των ελληνικών ΑΕΙ που σπούδασαν με δημόσια δαπάνη και δαπάνη των οικογενειών τους Ιστορία, Αρχαιολογία, Ιστορία Τέχνης, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Πολιτισμική Διαχείριση και άλλα συναφή επιστημονικά πεδία, είναι άνεργοι ή υπηρετούν τον πολιτισμό και τον τουρισμό εργαζόμενοι ως σερβιτόροι το καλοκαίρι στα νησιά. Ο νόμος λέει ότι μπορούν (και με το παραπάνω) να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του επαγγέλματος του ξεναγού διότι είναι ήδη έτοιμοι και εκπαιδευμένοι, απλώς χρειάζονται μια σύντομη επιπλέον 'τεχνικής φύσης' κατάρτιση, που θα οδηγεί σε άδεια εξάσκησης του επαγγέλματος. Μάλιστα, πολλοί νεοεισερχόμενοι φοιτητές και φοιτήτριες επιλέγουν τις συγκεκριμένες σχολές και για τον επιπλέον λόγο ότι σύμφωνα με το νόμο θα τους δοθεί η ευκαιρία να ασκήσουν ελεύθερο επάγγελμα συναφές με τις σπουδές τους. Που να ήξεραν ότι ο νόμος όμως 'καταργείται' de facto από το υπουργείο Τουρισμού;»

Από το Δεκέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα εκατοντάδες απόφοιτοι συντονίστηκαν και δημιούργησαν μια ομάδα για να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους στην εργασία ως ξεναγοί. Από τότε κάνουν έναν αγώνα με δεκάδες επιστολές στα υπουργεία Τουρισμού, Πολιτισμού και Παιδείας και όπως σημειώνουν απέσπασαν υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα. Μέχρι και ερώτηση στη Βουλή έγινε, αλλά...

«Δεν ζητούν διορισμό στο Δημόσιο. Ζητούν μόνο να μπει η υπογραφή του υπουργού για να αρχίσουν τα ταχύρρυθμα σεμινάρια που προβλέπει ο νόμος και πληρώνουν οι ίδιοι και εφόσον τα ολοκληρώσουν με επιτυχία να βγουν στην ελεύθερη αγορά. Κατά τα λοιπά όλοι 'θρηνούμε' υποκριτικά ότι αναγκάζουμε πολλούς αποφοίτους ΑΕΙ να φύγουν από την Ελλάδα και να ψάξουν εργασία αλλού, ενώ για τις ανθρωπιστικές επιστήμες, που μαστίζονται περισσότερο από την ανεργία, κρατούμε 'κλειστά' επαγγέλματα και δη κλειστά για το πιο δημόσιο και ανοιχτό αγαθό, που είναι η ιστορία και ο πολιτισμός της χώρας μας», υπογραμμίσει η κ. Κεφαλίδου.