Skip to main content

Να πάμε ή όχι στο συλλαλητήριο; Λυγερός Vs Μαραντζίδης

Η Voria.gr παρουσιάζει τις δύο βασικές απόψεις ενόψει του συλλαλητηρίου της Κυριακής για το Σκοπιανό. Γράφουν ο Νίκος Λυγερός και ο Νίκος Μαραντζίδης.

Στους ρυθμούς του επερχόμενου συλλαλητηρίου για το Σκοπιανό κινείται πλέον η Θεσσαλονίκη αλλά και η χώρα. Πέρασαν πάνω από 25 χρόνια μετά το ιστορικού βάρους -πια- συλλαλητήριο στην πόλη, σε μία ταραγμένη περίοδο για τα εθνικά θέματα της χώρας, η οποία δρομολόγησε πολιτικές εξελίξεις. Σήμερα, την ώρα που οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν μεταφερθεί στη Νέα Υόρκη και στις προτάσεις του ειδικού διαμεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς, η πολιτική ατζέντα της χώρας περιστρέφεται γύρω από τις ενδεχόμενες εξελίξεις στο ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.

Δεν είναι λίγοι οι θεσμικοί φορείς της πόλης που έχουν δηλώσει τη στήριξή τους στο συλλαλητήριο, ενώ δεν λείπουν οι φωνές που επιχειρηματολογούν κατά της διεξαγωγής του. Η Voria.gr κάλεσε αυτές τις δύο απόψεις να εκφραστούν και να καταθέσουν τα επιχειρήματά τους.

Γιατί πρέπει να πάμε στο συλλαλητήριο

του Νίκου Λυγερού

Πριν χρόνια μάς είχαν πει ότι τα Συλλαλητήρια είναι άχρηστα αλλά δεν το πιστέψαμε και πήγαμε μαζί με τους άλλους να παλέψουμε δίπλα δίπλα ενάντια στη βαρβαρότητα της λήθης και το απίστευτο έγινε. Το Συλλαλητήριο άλλαξε τα δεδομένα διότι αυτοί που θεωρούσαν ότι αδιαφορούμε για τις κινήσεις τους, είδαν με τις πράξεις μας ότι δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν στο όνομά μας. Έτσι και τώρα το Συλλαλητήριο του Λευκού Πύργου όπου θα ακουστεί η φωνή της Ελλάδας και η ιστορία του Ελληνισμού, είναι ένας δημοκρατικός τρόπος να εκφραστεί κάθε Έλληνας σε πραγματική βάση για τα θέλω του και τις αξίες του, για να μπορεί να πει ήμουν κι εγώ εκεί σε αυτό το ιστορικό Συλλαλητήριο. Διότι θα πάρει θέση στον διάλογο, διότι δεν θα σταθεί αδιάφορος, διότι δεν θ' αφήσει την εξουσία να διαπραγματευτεί την ουσία της ιστορίας μας. Το Συλλαλητήριο του Λευκού Πύργου θα ανήκει στην ιστορία μας κατά συνέπεια ο καθένας μας έχει όχι μόνο το δικαίωμα της ιστορίας αλλά και το καθήκον να παλέψει για αυτήν. Η Μακεδονία δεν είναι μόνο γεωγραφία αλλά ένα τεράστιο κομμάτι της Ιστορίας μας. Έτσι το να παλεύουμε για το όνομα είναι η απόδειξη της συνέχειας του Ελληνισμού.

Η αποκάλυψη της αλήθειας

Ενώ κυβερνητικοί κύκλοι έσπευσαν να διαψεύσουν τις φήμες ότι η διαπραγματευτική ομάδα τους δεν είχε αποδεχτεί εξ αρχής τη χρήση του όρου Μακεδονία για την ονομασία των Σκοπίων, τώρα ξέρουμε την αλήθεια αφού έχουμε πλέον στα χέρια μας τις πέντε προτάσεις. Όλες χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία και δείχνουν μ' ένα τρανταχτό τρόπο ότι δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα για την προστασία της ιστορίας της Ελλάδας και του Ελληνισμού. Τα σλαβικά ονόματα: Nova, Severna, Gorna, Vardarska και Skopje έχουν όλα συνδεθεί με τη λέξη Μακεδονία, πράγμα το οποίο δείχνει ότι δεν υπάρχει πλαίσιο εμπιστοσύνης πρώτον, και ότι η εμμονή των Σκοπίων δεν έχει αλλάξει ούτε πιθαμή δεύτερον. Αυτό σημαίνει ότι η βιασύνη που πρέπει να χαρακτηρίσει την όλη διαδικασία είναι απλώς απαράδεκτη διότι επί της ουσίας δεν έχουμε προχωρήσει πουθενά προς όφελος του Ελληνισμού. Από την άλλη πλευρά, τα Σκόπια είναι και πάλι δυσαρεστημένα ακόμα και με αυτές τις προτάσεις αφού θέλουν την αποκλειστική χρήση του όρου Μακεδονία και δεν δέχονται καμία αλλαγή στο ίδιο τους το σύνταγμα όσον αφορά στην γενική ονομασία αλλά και στα παράγοντα. Με άλλα λόγια, ακούμε παλιές θέσεις που δεν έχουν τροποποιηθεί. Άρα παραμένει το ερώτημα. Γιατί υπήρξε η προσπάθεια εκ μέρους της εξουσίας να μας πείσει ότι το ζήτημα είναι σχεδόν λυμένο και ότι βρισκόμαστε στο παρά πέντε μιας συμφωνίας ενώ δεν υπάρχει απολύτως κανένα κοινό πλαίσιο εκτός βέβαια αν θεωρούσε ότι ο λαός θα αδιαφορήσει για το θέμα κι ότι η απόφαση που θα παρθεί θα γίνει με βάση των πέντε προτάσεων. Σε κάθε περίπτωση θα αντισταθούμε σθεναρά σε οποιαδήποτε καταπάτηση της ιστορίας.

Τεχνητές Διαπραγματεύσεις

Όταν δηλώνεις σε όλους ότι μπαίνεις σε μια διαπραγμάτευση, ενώ έχεις ήδη ξεπεράσει τις κόκκινες γραμμές της Ελλάδας τι σημαίνει αυτό; Ότι έχεις παραδώσει τα όπλα. Ότι δεν πρόκειται να κάνει τίποτα παραπάνω η εξουσία. Ότι τελείωσε το παραμύθι; Στην πραγματικότητα αντιλαμβανόμαστε ότι όσα ακούσαμε περί πλαισίου εμπιστοσύνης και καλής θέλησης δεν ισχύουν βέβαια. Δόθηκε μια λανθασμένη εντύπωση που κατέρρευσε μετά την πρώτη συνάντηση. Το είδαμε από τις προτάσεις που έγιναν. Το είδαμε με τον διωγμό του αξιωματούχου από την ηγεσία των Σκοπίων. Το είδαμε από το γεγονός ότι η συζήτηση θα γίνει χωρίς κλιμάκια και κατευθύνσεις σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικού. Δηλαδή δεν πρόκειται πια για μια τεχνητή προσέγγιση του ζητήματος, αλλά μια καθαρά πολιτική, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν ήδη δυσκολίες και εμπόδια, ενώ ακούγαμε ότι έχει σχεδόν τελειώσει η όλη διαδικασία. Κατανοούμε λοιπόν ότι είμαστε μόνο στην αρχή του όλου θέματος κι ότι δεν έχει προχωρήσει πουθενά η συζήτηση σε σχέση με το παρελθόν. Έτσι η διπλωματία έδειξε ήδη τα όριά της και τώρα ήρθε η ώρα της στρατηγικής για να ξεπεράσουμε αυτόν τον σκόπελο. Πρέπει να επανεξετάσουμε το όλο θέμα με μια σφαιρική αντίληψη και να μην περιοριζόμαστε από μόνοι σ’ ένα εγκλωβισμένο πλαίσιο που δεν μας επιτρέπει να αναδιπλωθούμε και να δείξουμε την πραγματική μας ισχύ όχι σε τεχνητές διαπραγματεύσεις, αλλά σε γνώσεις που οδηγούν σε αποτελέσματα που σέβονται την ιστορία και σκέφτονται το μέλλον χωρίς φοβίες.

*Ο Νίκος Λυγερός είναι στρατηγικός αναλυτής και ένας εκ των ομιλητών του συλλαλητηρίου.

Γιατί δεν θα πάω στο συλλαλητήριο

του Νίκου Μαραντζίδη*

Είναι απορίας άξιο πώς αυτοί που επικαλούνται την από αρχαιοτάτων χρόνων ελληνική Ιστορία και λένε ότι την χρησιμοποιούν ως οδηγό της σκέψης τους στα θέματα της δημόσιας ζωής, να μην διδάσκονται καθόλου από τα πιο πρόσφατα ιστορικά συμβάντα στη χώρα, ιδιαίτερα απότις ατυχείς εξελίξεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στις αρχές της δεκαετίας του ’90.

Τι ακριβώς προσέφεραν τα συλλαλητήρια του 1992 και κάποιοι ως φάρσα θέλουν να τα ξαναζήσουν; Μήπως συνέβαλαν θετικά, σε κάποια έστω, πτυχή του ζητήματος; Βοήθησαν τη διεθνή θέση της χώρας; Όχι σε όλα είναι η απάντηση. Τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό του 1992 όχι μόνο δεν βοήθησαν τη χώρα μας αλλά ίσα-ίσα προκάλεσαν πολλά προβλήματα μερικά εκ των οποίων είχαν καταστροφικές συνέπειες.

Καταρχήν τα συλλαλητήρια δεν λειτούργησαν ως μοχλός πίεσης προς τις ξένες κυβερνήσεις. Το αντίθετο. Οι ευρωπαίοι εταίροι και γενικότερα ο διεθνής παράγοντας μας αντιμετώπισε ως γραφικούς και παλιομοδίτες. Χάσαμε σε επιρροή και απομονωθήκαμε. Στη συνέχεια τίποτε δεν εμπόδισε ένα μεγάλο αριθμό κρατών, μερικά από τα οποία με ιδιαίτερο διεθνές βάρος, να αναγνωρίσουν τη γειτονική χώρα με το συνταγματικό της όνομα.

Δεύτερον, τα συλλαλητήρια συνέβαλαν στη δημιουργία κυβερνητικής αστάθειας και γενικότερης κρίσης στο πολιτικό σύστημα. Σε μια μάλιστα στιγμή που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ήταν αναγκαία η σταθερότητα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εισήλθε σε μια δίνη συγκρούσεων με επίκεντρο την αντίθεση ανάμεσα στον Πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών. Αναμφίβολα, επρόκειτο για τραγωδία.

Τρίτον, τα συλλαλητήρια του 1992 συνιστούν τη μήτρα που γέννησε τον σύγχρονο ελληνικό εθνικολαϊκισμό που στηρίζεται στο σχήμα: η κακιά Δύση εναντίον των καλών Ελλήνων. Θυμάστε τη λέξη «ανθέλληνας» που είχε πλημμυρίσει τότε τον δημόσιο λόγο στα τηλεοπτικά κανάλια; Όποιος διαφωνούσε μαζί μας ήταν εχθρός μας, αντίπαλος μας. Πολίτες ή και κράτη ολόκληρα με διαφορετική άποψη αντιμετωπίζονταν με γηπεδική αντίληψη και φρασεολογία από τη κοινή γνώμη ως «προδότες» και «πουλημένοι». Μέχρι μποϊκοτάζ στα τυριά των Ολλανδών καλούσαν να κάνουμε.

Αυτό το εθνικολαϊκιστικό, αφελές αλλά επικίνδυνο, σχήμα παρέμεινε εν ζωή ακόμη και μετά την αποτυχία να επιβάλουμε την ατζέντα μας. Παρέμεινε το βασικό ερμηνευτικό και αξιακό πλαίσιο κατανόησης του κόσμου για ένα σημαντικό αριθμό συμπολιτών μας. Αυτό ήταν το σχήμα εξάλλου που ενέπνευσε τους «αγανακτισμένους», ιδιαίτερα της άνω πλατείας, το 2011. Η ρητορική περί γερμανοτσολιάδων και προδοτών ρίζωσε στα οργωμένα χωράφια του αντιδυτικισμού των συλλαλητηρίων. Τα συλλαλητήρια του 1992 κατασκεύασαν και πούλησαν σε νέο περιτύλιγμα το παραμύθι της Ελλάδας ως αιώνιο θύμα της Δύσης. Κατασκεύασαν και πούλησαν το αφήγημα της Ελλάδας που διαρκώς απειλείται από τους γείτονες της. Δίδαξαν στους νέους το ολοκληρωτικό «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας».

Τέταρτο και τελευταίο, τα συλλαλητήρια συνέβαλαν στη γέννηση της σύγχρονης ακροδεξιάς. Το ΛΑΟΣ αρχικά και στη συνέχεια η Χρυσή Αυγή (αλλά και άλλα μικρότερα σχήματα στο χώρο της ελληνικής ακροδεξιάς) εκκολάφτηκαν εκείνη την εποχή (ιδιαίτερα μάλιστα για το ΛΑΟΣ με τη βοήθεια του τότε αρχιεπισκόπου). Σήμερα, η ατζέντα του συλλαλητηρίου δεν ρίχνει παρά μόνο νερό στο μύλο της Χρυσής Αυγής. Δεν εξυπηρετεί κανέναν άλλον εθνικό σκοπό ότι κι αν λένε ή νομίζουν οι οργανωτές του. Μόνο η Χρυσή Αυγή και όλα τα άλλα παλικάρια της άκρας δεξιάς και της λέσχης εθνικοφρόνων εξυπηρετείται από ένα νέο κύκλο εθνικιστικής υστερίας, μίσους και αδιαλλαξίας. Βεβαίως για αυτό, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει τις δικές της τεράστιες, εγκληματικές ευθύνες, για τις οποίες θα επανέλθω σύντομα.

*Ο Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής στο τμήμα Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πράγας.