Skip to main content

Ναός Αφροδίτης: Ένα αρχαιολογικό διαμάντι στα αζήτητα της Αντιγονιδών

Εδώ και 16 χρόνια το αρχαιολογικό μνημείο του 5ου αιώνα πΧ παραμένει εγκαταλελειμμένο ανάμεσα σε δύο οικοδομές, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης.

Στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, στη βορειοανατολική πλευρά της πλατείας Αντιγονιδών, πίσω από ένα συρματόπλεγμα, ανάμεσα σε δύο οικοδομές, βρίσκεται παρατημένο εδώ και χρόνια, ένα από τα δεκάδες αρχαιολογικά διαμάντια που έχουν βρεθεί στην πόλη.

Πρόκειται για τον αρχαϊκό Ναό της Αφροδίτης, που χρονολογείται στα τέλη του 6ου αιώνα πΧ με αρχές του 5ου αιώνα πΧ, και βρέθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών το 2000, όταν κατεδαφίστηκε διώροφη οικοδομή. Έκτοτε η ανάδειξή του έχει κολlήσει στα γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατίας και στις αντιδράσεις των ιδιοκτητών των διπλανών πολυκατοικιών κατά της απαλλοτρίωσης του οικοπέδου.


Σήμερα, το μόνο που θυμίζει ότι στο σημείο βρίσκεται ένα αρχαιολογικό μνημείο είναι μία πινακίδα της ΙΣΤ' Εφορείας Αρχαιοτήτων, ενώ κατά καιρούς ο χώρος λειτουργεί ως... σκουπιδότοπος και γεμίζει με κάθε λογής απορρίματα που πετούν ασυνείδητοι πεζοί και ένοικοι των διπλανών πολυκατοικιών.



Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, η in situ αναστήλωση του μνημείου βρίσκεται στην τελική της ευθεία και το μόνο που απομένει είναι η εκταμίευση των αποζημιώσεων στους ιδιοκτήτες των πέριξ οικοδομών, κάτι που ωστόσο δεν είναι ακόμη γνωστό πότε θα γίνει, λόγω και της οικονομικής στενότητας των αρμόδιων φορέων του δημοσίου.

Σύμφωνα με την τελευταία απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), η ανάδειξη του μνημείου θα γίνει με τη μέθοδο της κατάχωσης. Δηλαδή, ο χώρος θα επιχωματωθεί και από πάνω θα μπουν χαλίκια, στα οποία θα πατήσει το μηχάνημα που θα κατεδαφίσει τα διπλανά κτίσματα, έτσι ώστε να μη φθαρεί το μνημείο από τη διαδικασία. Στη συνέχεια το χώμα θα αφαιρεθεί και θα ξεκινήσουν οι εργασίες αναστύλωσης του ναού.


Από τη Μηχανιώνα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης


Σύμφωνα με την αρχαιολογική έρευνα, ο Ναός της Αφροδίτης, είναι εξάστυλος. Το συνολικό του ύψος εκτιμάται πως ξεπερνούσε τα 10 μέτρα (το ύψος των κιόνων που βρέθηκαν ήταν περίπου επτά μέτρα), ενώ ο ναός εκτείνεται προς τα δυτικά, κάτω από την άσφαλτο της οδού Καραολή και Δημητρίου μέχρι και το συντριβάνι της πλατείας Αντιγονιδών.

Ο Ναός είχε κατασκευαστεί αρχικώς στην Αινεία, την πόλη που ίδρυσε ο Αινείας, εκεί που βρίσκεται σήμερα η Μηχανιώνα, και μεταφέρθηκε στο σημείο των ρωμαϊκών Ιερών (σημερινή Αντιγονιδών) κατά τον 1ο αιώνα μΧ, λειτουργώντας ως χώρος λατρείας του Δία Αιγιόχου και της Θεάς Ρώμης, όπως προκύπτει από τα τέσσερα αγάλματα που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών.

Τα αγάλματα, όπως και οι κίονες που βρέθηκαν εκτίθενται σήμερα σε αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου της Θεσσαλονίκης.