του Νίκου Σδούγγου*
Οι φουσκωμένοι λογαριασμοί, η ακρίβεια, η δυσκολία των νοικοκυριών να αντεπεξέλθουν στα έξοδα είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο και το συναντάμε σε πολλούς οικείους μας.
Η διετής πανδημία, η έλλειψη πρώτης ύλης για την παραγωγή προϊόντων, οι καθυστερήσεις στην τροφοδοσία, ακόμη και ο πόλεμος στην Ουκρανία επέτειναν την ακρίβεια και οδήγησαν τον πληθωρισμό στα ύψη. Σε αυτό αν προσθέσουμε και τα κερδοσκοπικά και μονοπωλιακά παιχνίδια συγκεκριμένων κύκλων, καταλαβαίνουμε το παζλ που συμπληρώνεται και οδήγησε πολλούς επιχειρηματίες στην απόγνωση και πολλά νοικοκυριά στον εσωτερικό δανεισμό.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να μένει παρατηρητής στην ανηφόρα των τιμών και των λογαριασμών. Επέλεξε να κινείται επικοινωνιακά, να ειρωνεύεται τις προτάσεις των κομμάτων της Αντιπολίτευσης, ασχέτως που καθυστερημένα κάποιες εξ αυτών τις υιοθετεί, και να «κουνάει το δάχτυλο» στους πολίτες.
Επιπλέον, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιλέγει να αντιμετωπίζει όλες τις προκλήσεις και δυσκολίες με την εύκολη μέθοδο των επιδομάτων, χωρίς σχέδιο και πολιτική στόχευση. Χωρίς να προσπαθήσει να λύσει ένα ζήτημα δομικά, παρά μόνο μεταγενέστερα.
Η πολυδιαφημισμένη από τον πρωθυπουργό φορολόγηση με 90% των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας, θα γίνει με… εκπτώσεις. Δεν θα φορολογηθεί το συνολικό ποσό των 930 εκ. ευρώ αλλά υποπολλαπλάσιο, το οποίο πάλι δεν προσδιορίζεται καθώς περιμένουμε νέους υπολογισμούς.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης τιμών καταναλωτή του μηνός Απριλίου 2022 είναι διψήφιος για πρώτη φορά μετά από 28 έτη, αγγίζοντας το 10,2% τη στιγμή που πριν από 11 μήνες βρισκόταν στο 0%. Δυστυχώς επιβεβαιώνεται και στατιστικά για ακόμα μια φορά η πρόβλεψη μας ότι τα «δύσκολα έπονται» όταν πριν από λίγες μέρες η Eurοstat υπολόγιζε ότι ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών Απριλίου στην Ελλάδα ήταν περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες πλέον πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και ο έκτος υψηλότερος της Ευρωζώνης.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταδεικνύουν ότι οι ετήσιες αυξήσεις για αγαθά όπως το φυσικό αέριο (122,6%), ο ηλεκτρισμός (88,8%), το πετρέλαιο θέρμανσης (65,1%), τα καύσιμα και τα λιπαντικά (29%) προκαλούν ίλιγγο. Μεγάλη πίεση στα νοικοκυριά και προφανώς στα πιο ευάλωτα, προκαλούν οι αυξήσεις σε καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ακόμα και υπερδιπλάσιες από τον ετήσιο δείκτη τιμών.
Έχει ευθύνη η Ευρώπη για την υπάρχουσα κατάσταση; Σαφώς και έχει. Τόσο η Γερμανία της Μέρκελ όσο και η Γαλλία του Σαρκοζί παλιότερα, επέλεξαν την εύκολη λύση της Ρωσικής προσφοράς φυσικού αερίου, αδιαφορώντας για τις γεωπολιτικές συνέπειες μίας τέτοιας επιλογής. Η Ευρώπη έμεινε εγκλωβισμένη στο ρωσικό φυσικό αέριο, πληρώνοντας σήμερα τις συνέπειες των κυρώσεων και του πολέμου.
Η απάντηση στην κρίση είναι περισσότερο Ευρώπη. Μεγαλύτερη και άμεση ενεργειακή αυτονομία, απεγκλωβισμός από μόνο έναν προμηθευτή, στροφή στην πράσινη ενέργεια. Το ζήτημα της ενεργειακής αυτάρκειας και αυτονομίας είναι ένα θέμα πολύπλοκο και βαθύ που δεν μπορεί να αναλυθεί στα πλαίσια ενός άρθρου. Εντούτοις θα μπορούσε να αποτελέσει και ένα ζήτημα αυτοδιοικητικό. Να δοθεί κίνητρο σε όλους τους φορείς της αυτοδιοίκησης αρχικά και εν συνεχεία στους ιδιώτες να αποκτήσουν φωτοβολταϊκά πάνελ στις στέγες τους για την μείωση της «εισαγόμενης» ηλεκτρικής ενέργειας.
Δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο.
*Ο Νίκος Σδούγγος είναι πολιτικός επιστήμονας
