του Σταύρου Κουμεντάκη*
Ι. Προοίμιο
Από 1.1.2019 έχει τεθεί σε εφαρμογή ο νέος νόμος για τις ανώνυμες εταιρείες, αντικαθιστώντας τον από 100ετίας προηγούμενο.
Αποτελεί, άραγε, ακόμα ένας «πονοκέφαλο» ή, μήπως, ξεχωριστή επιχειρηματική ευκαιρία; Μια (business view) προσέγγιση του θα μας βοηθήσει στην απάντηση.
II. Η business view θεώρηση του πρόσφατου νόμου
Τα πλέον συνήθη και χρηστικά, από επιχειρηματικής απόψεως, θέματα:
1. Το γρήγορο και, κυρίως, το οικονομικό ξεκίνημα της ΑΕ.
Αποδεικνύεται εφικτή η ίδρυση της ανώνυμης εταιρείας με ιδιωτικό συμφωνητικό, σε ελάχιστο χρόνο και με μηδενικές, σχεδόν, δαπάνες. Αναγκαία προϋπόθεση η χρήση (χωρίς αποκλίσεις) «προτύπου» καταστατικού στο Γ.Ε.ΜΗ.
Εναλλακτικά: μικρό σε έκταση (συμβολαιογραφικό) καταστατικό-χωρίς άσκοπες επαναλήψεις του νόμου.
2. Η προσέλκυση και διατήρηση ικανών στελεχών
Σχετικά εργαλεία (με μειωμένο κόστος): (α) τα Stock Options, (β) η Δωρεάν Διάθεση Μετοχών και (γ) οι Κοινοί Ιδρυτικοί Τίτλοι.
3. Η μείωση των δαπανών της εταιρείας και των εκταμιεύσεων των μετόχων
Πέρα από τα παραπάνω, κατά τη λειτουργία της εταιρείας οικονομίες επιτυγχάνονται αξιοποιώντας τα εργαλεία της τεχνολογίας που μας παρέχει ο πρόσφατος νόμος.
Κι οι μέτοχοι; Η μερική, μόνον, καταβολή του μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά στη ρευστότητά τους.
4. Η προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων
Σημαντικά εργαλεία: (α) Οι Τίτλοι Κτήσης Μετοχών (:Warrants), (β) Οι Προνομιούχες Μετοχές, (γ) Οι Εξαγοράσιμες Μετοχές (δ) Η έκδοση Ομολογιακού Δανείου και (ε) Συνδυασμοί τους.
5. Η άντληση ρευστότητας από την Ανώνυμη Εταιρεία
Αποτελεί (δυστυχώς) ελληνική πραγματικότητα η «αξιοποίηση» του ταμείου της επιχείρησης για τις ανάγκες (του) μετόχου της. Το Ταμείο της Εταιρείας και η «Τσέπη» του Επιχειρηματία είναι, όμως, πράγματα διαφορετικά. Κι η ανάμιξή τους εξαιρετικά επικίνδυνη. Εργαλεία προς την ορθή κατεύθυνση: (α) η Μείωση του Μετοχικού Κεφαλαίου, (β) η Απόσβεση του Μετοχικού Κεφαλαίου, (γ) η έκδοση Κοινών Ιδρυτικών Τίτλων και (δ) η έκδοση Εξαιρετικών Ιδρυτικών Τίτλων.
Και τα πλέον συνήθη: (α) η διανομή μερίσματος (οριστικού ή προσωρινού), (β) οι αμοιβές μελών του Διοικητικού Συμβουλίου καθώς και (γ) η σύναψη συμβάσεων της ανώνυμης εταιρείας με βασικούς της μετόχους, μέλη του Διοικητικού της συμβουλίου και συνδεδεμένα μέρη.
6. Η «διαχείριση» των μικρομετόχων
Επιτυγχάνεται μέσω:
(α) Της δυνατότητας που παρέχεται στους μικρομετόχους (≤ 5%) να αξιώσουν δικαστικά: (αα) την εξαγορά των μετοχών τους (sell out) από την ανώνυμη εταιρεία και (αβ) την εξαγορά των μετοχών τους από τον μέτοχο πλειοψηφίας.
(β) Της δυνατότητας που παρέχεται στον μέτοχο πλειοψηφίας (≥ 95%) να εξαγοράσει της μετοχές των μειοψηφούντων μετόχων.
(γ) Της αύξησης (τακτικής ή έκτακτης) του μετοχικού κεφαλαίου καθώς και
(δ) (συνδυασμού) μείωσης και αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου.
7. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας
Ο νόμος για τις ανώνυμες εταιρείες παρέχει σωρεία ευχερειών και προβλέψεων που σχετίζονται με την αξιοποίηση της τεχνολογίας. Το αποτέλεσμα; Η περισσότερο εύρυθμη και οικονομική λειτουργία της ανώνυμης εταιρείας.
8. Η διαδοχή
Η επιτυχής επίλυση θεμάτων διαδοχής προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, τη σύνταξη ενός (tailor made) καταστατικού:
(α) με λογικούς περιορισμούς στην ελεύθερη μεταβίβαση των μετοχών μέσω της έκδοσης δεσμευμένων μετοχών.
(β) με τις κατάλληλες ρυθμίσεις όσον αφορά την άσκηση δικαιωμάτων μειοψηφίας. Ιδίως τα δικαιώματα μειοψηφίας που συνδέονται με τη δυνατότητα άσκησης ελέγχου.
9. Η προστασία της επένδυσης
Απαιτείται, και εδώ, ένα tailor made καταστατικό, το οποίο θα διαχειρίζεται:
(α) Την άσκηση δικαιωμάτων μειοψηφίας και, ιδίως, τα δικαιώματα μειοψηφίας που συνδέονται με τη δυνατότητα άσκησης ελέγχου.
(β) Θέματα σχετικά με τη διαδοχή (λ.χ. πρόβλεψη έκδοσης δεσμευμένων μετοχών, η θέσπιση περιορισμών όπως Drag Allong Right και Tag Allong Right)
(γ) Ενδεχόμενες ανταγωνιστικές πράξεις των μελών Δ.Σ., στελεχών και μετόχων.
10. Η προστασία των ιδιοκτητών, των διοικητών, και των στελεχών
Το εύρος των ευθυνών των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου είναι εξαιρετικά ευρύ. Βασικά:
(α) Οι ευθύνες των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και Διοικητών που προβλέπονται στο νόμο για τις Ανώνυμες Εταιρείες.
(β) Οι λοιπές ευθύνες των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και Διοικητών της Ανωνύμης Εταιρείας
Η ευθύνη των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να περιορισθεί. Λύσεις προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση:
(α) Ο περιορισμός των εμπλεκομένων προσώπων (π.χ. μέσω της πρόβλεψης Μονομελούς Οργάνου Διοίκησης/Συμβούλου-Διαχειριστή) καθώς και
(β) Η ασφαλιστική κάλυψη της ευθύνης των Μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και των στελεχών που εμπλέκονται στη διοίκηση της Ανώνυμης Εταιρείας.
III. Εν κατακλείδι
Ο πρόσφατος νόμος προσφέρει πολλαπλά «business opportunities».
Αρκεί να τον κατανοήσουμε και κατάλληλα αξιοποιήσουμε...
Σταύρος Κουμεντάκης
Senior Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
*Ο Σταύρος Κουμεντάκης είναι Senior Partner στην Koumentakis and Associates Law Firm.
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε αναλυτική μορφή