της Κατερίνας Νοτοπούλου*
Σε ποιον άραγε προκάλεσε έκπληξη η διεκδίκηση αποζημιώσεων από την ανάδοχο κοινοπραξία που κατασκευάζει το μετρό Θεσσαλονίκης; Ποιος δεν το περίμενε; Η κυβέρνηση γνώριζε, περίμενε, ήξερε και ακολούθησε την οδό της σιωπηρής αποδοχής ή ακόμη χειρότερα του βλέποντας και κάνοντας.
Μόλις τον προηγούμενο Σεπτέμβριο από τη ΔΕΘ, δια στόματος Αλέξη Τσίπρα, τους είχαμε προειδοποιήσει για τον ολισθηρό δρόμο που ακολουθούν στο σημαντικότερο έργο υποδομής της Θεσσαλονίκης.
Επέλεξαν να προσθέσουν ακόμα ένα 'λιθαράκι' στη συνεχή λεηλασία που υφίσταται αυτή η πόλη από την κρατούσα συντηρητική παράταξη, η οποία σε κάθε ευκαιρία αντιμετωπίζει τη Θεσσαλονίκη σαν λάφυρο. Πίσω από την επίπλαστη βιτρίνα της 'συμπρωτεύουσας' με την οποία διαχρονικά επιχειρεί να την εξαπατήσει.
Από ό,τι φαίνεται το καταφέρνει καλά. Τα παραδείγματα, ιδιαίτερα της κακοδιαχείρισης των μεγάλων συγκοινωνιακών έργων που βιαστικά και με ελάχιστη επιστημονική τεκμηρίωση επιλέχθηκαν να ξεκινήσουν οδηγώντας σε οικονομικό και περιβαλλοντικό Βατερλό, είναι πολλά. Διαχρονικά και εσκεμμένα δούλευαν χωρίς χρονοδιαγράμματα, χωρίς διασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις, χωρίς ορίζοντα. Και αντιμετωπίζουν τα χρήματα των φορολογούμενων με λογική πλιάτσικου, σαν διαθέσιμα για μπίζνες των μεγαλοεργολάβων. Κατά τα άλλα... τεχνοκράτες.
Από την τρύπα του μετρό, στην – παραλίγο, αλλά χρυσοπληρωμένη - τρύπα της υποθαλάσσιας, έως το σύστημα απομύζησης της δημόσιας χρηματοδότησης του ΟΑΣΘ, υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής διαπλεκόμενων συμφερόντων και πρόθυμων τοπικών 'διευκολυντών' της εξουσίας. Αυτό το σύστημα δεν επιτρέπει να δούμε σοβαρό ολοκληρωμένο έργο στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή, τρέφεται από τα προβλήματα που δημιουργεί και γκρεμίζει κάθε συγκριτικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα της Θεσσαλονίκης, μόνο και μόνο για να έχουν δουλειά τα γνωστά συμφέροντα που λυμαίνονται το δημόσιο χρήμα.
Μνημειώδης επιτυχία της Δεξιάς το μετρό της Θεσσαλονίκης. Ξεκινώντας από το μακρινό 1986, η ΝΔ ταλαιπωρεί την πόλη μας και τους συμπολίτες μας, αποφασίζοντας 'τεχνοκρατικά' να φτιάξει το μετρό ως δημοτικό έργο, χωρίς κανένα σχεδιασμό και ασφαλώς χωρίς καμία εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Μετρό η Αθήνα; Μετρό κι εμείς... Τόσο φτηνοί. Παρότι θα περίμενε κανείς 20 χρόνια μετά να υπήρχε μια στοιχειώδης κατανόηση των συνθηκών, η τότε διακυβέρνηση της ΝΔ, με ισχυρά πολιτικά ερείσματα στην πόλη προεξάρχοντος του Πρωθυπουργού, επέλεξε να δημοπρατήσει ένα έργο υιοθετώντας ελλιπείς παραμέτρους. Οι παλινωδίες συνεχίστηκαν με αποτέλεσμα η ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ να βρει ένα έργο σταματημένο, την πόλη γεμάτη λαμαρίνες, τα αρχαιολογικά ευρήματα υπό αμφισβήτηση και τον ανάδοχο να διεκδικεί 1,15 δισ. ευρώ. Η νέα πραγματικότητα όμως που διαμόρφωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, με το μετρό να ξαναμπαίνει σε ασφαλείς ράγες υλοποίησης, την απομάκρυνση των λαμαρινών, την ελαχιστοποίηση της ζημιάς του δημοσίου στα 185 εκ. ευρώ, τη σωτηρία της ανεκτίμητης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, δεν άρεσε στην κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη. Όπως δεν άρεσε η λειτουργία του μετρό στο τέλος του 2020. Τώρα εξασφαλίζουν χρόνια δουλειάς για τον εργολάβο και δυστυχώς όχι μόνο τρία... Επιστρέφουν στις εποχές του μετρό – ανέκδοτου.
Προειδοποιήσαμε εγκαίρως για το τίμημα των μπρος-πίσω και των απαράδεκτων μεθοδεύσεων για την αλλαγή της τεχνικής λύσης του σταθμού της Βενιζέλου. Ήδη ο ανάδοχος ζητά αποζημιώσεις για τις καθυστερήσεις και την ασυνέπεια υλοποίησης της τεχνικής λύσης. Ποσό, που κατά ειρωνικό τρόπο υπερβαίνει το κόστος της κατά χώρα ανάδειξης των αρχαιοτήτων, για το οποίο μας κουνούσε το δάχτυλο με υπέρμετρη υπεροψία ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό...
Ποιος μπορεί επίσης να ξεχάσει ότι, την εποχή της δημοπράτησης του μετρό, γεννήθηκε και μια άλλη 'μεγάλη ιδέα' που δίχασε την πόλη και κατέληξε να αποτελεί άλλη μία πονεμένη-χρυσοπληρωμένη ιστορία. Η υποθαλάσσια. Ένα ακόμα φαραωνικό και ουτοπικό έργο που εξαγγέλθηκε στην πόλη τις τελευταίες δεκαετίες και ανεβοκατέβαινε στις ατζέντες της εξουσίας για χαϊδέψει ψηφοφόρους και να ταΐσει εργολάβους. Ένα έργο που όσο και να φάνταζε σε κάποιους συγκοινωνιακά ελκυστικό, απείχε πολύ από τις ανάγκες της πόλης και ακόμη χειρότερα δεν είχε την απαραίτητη τεχνοκρατική συγκρότηση, ώστε ως ώριμο και απαλλαγμένο από προβλήματα να υλοποιηθεί. Ευτυχώς σε αυτή την περίπτωση γλιτώσαμε από τρύπες και λαμαρίνες, δεν γλιτώσαμε όμως – πως ήταν δυνατόν άλλωστε – από αποζημιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων... Για δυο πρόχειρες κατασκευές μέσα στο λιμάνι, που φιλοξένησαν για δυο χρόνια στελέχη του αναδόχου και σχέδια για ένα έργο που έμελλε να μη γίνει ποτέ, αλλά να πληρωθεί χρυσάφι.
Βίοι παράλληλοι και διαχρονικοί, οι αμαρτωλές πραγματικότητες του ΟΑΣΘ με την διασπάθιση της δημόσιας χρηματοδότησης προς όφελος ενός ολόκληρου συστήματος ευνοημένων στην πόλη, συχνά δρώντων ως κομματικών υποστηρικτών, με συνέπεια την συνεχή υποβάθμιση των παρεχόμενων μεταφορικών υπηρεσιών.
Και σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε να βάλει τάξη στο χάος του ΟΑΣΘ, εξορθολογίζοντας την οικονομική του λειτουργία, βελτιώνοντας όσο ήταν εφικτό τις συνθήκες κυκλοφορίας, αλλά κυρίως θέτοντας τις βάσεις για ένα νέο, απαλλαγμένο από τα βάρη του παρελθόντος φορέα δημόσιας συγκοινωνίας. Έχοντας έτοιμη την ανανέωση του γερασμένου στόλου με την προμήθεια 350 νέων λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Και πάλι όμως η ΝΔ ήταν εκεί... Για να επαναφέρει τον παλιό ΟΑΣΘ, τον ΟΑΣΘ της υφαρπαγής και των ρουσφετόχαρτων, βάζοντας άμεσα σε εφαρμογή το σχέδιο των αναθέσεων συγκοινωνιακού έργου και την προμήθεια αμφιβόλου χρησιμότητας και περιβαλλοντικά επιβαρυντικών παλαιών οχημάτων. Χρησιμοποιώντας και αυτή τη φορά – όπως έκανε και στη μεθόδευση του μετρό - ως εκτελεστικό βραχίονα τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, ο οποίος 'πρόθυμα' σπεύδει να δωρίσει 50 μεταχειρισμένα οχήματα παλιάς τεχνολογίας, χρησιμοποιώντας πόρους από τα ανταποδοτικά τέλη των πολιτών! Οχήματα, που χωρίς ντροπή προωθεί προς ξεφόρτωμα από τη Γερμανία, που δεν τα θέλει γιατί είναι ακατάλληλα για τους δρόμους της, μέσα από ένα σχήμα με θεσμική υπόσταση, που στήθηκε ακριβώς για να ξεφορτώνει στην Ελλάδα τα γερμανικά «σκουπίδια». Ευτυχώς, που η αγαστή συνεργασία με την κεντρική κυβέρνηση προέβλεψε άλλη μία ΠΝΠ για να καλύψει τις ευθύνες του Δημάρχου, που δεν τόλμησε σε καμία στιγμή να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των πολιτών που κλήθηκε να υπηρετήσει.
Μετρό, υποθαλάσσια, ΟΑΣΘ και ποιος ξέρει τι άλλο μας περιμένει... Τι κοινό έχουν; Αποζημιώσεις, διαπλοκή, ταλαιπωρία των πολιτών, υποβάθμιση της πόλης. Το κυριότερο όμως αντικατοπτρίζουν την παραδοσιακή αντίληψη της Δεξιάς για την πόλη της Θεσσαλονίκης, που την θέλουν καθηλωμένη στη μιζέρια, να παρακολουθεί τις εξελίξεις ζητιανεύοντας τα αυτονόητα. Αλλά και πρόθυμους τοπικούς άρχοντες να εξυπηρετήσουν τους σχεδιασμούς της, προσβλέποντας στην ανταποδοτικότητα της εξουσίας...
Το όραμα όμως που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ για τη Θεσσαλονίκη, το όραμα που υπηρετήσαμε σθεναρά με κάθε κόστος, το όραμα που θα κληθούμε να επαναφέρουμε, θέλει τη Θεσσαλονίκη πόλη Ευρωπαϊκή, ανοικτή, εξωστρεφή και πρωτοπόρα. Αυτή είναι η διαφορά μας και είναι εμφανής.
*Η Κατερίνα Νοτοπούλου είναι βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ και επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Θεσσαλονίκη Μαζί»