Για αποδεδειγμένο ρόλο του Ιβάν Σαββίδη στην υπονόμευση της Συμφωνίας των Πρεσπών και το δημοψήφισμα στα Σκόπια κάνει λόγο εκτενές δημοσίευμα των «New York Times», που επικαλείται στοιχεία από υποκλοπές που είχαν στη διάθεσή τους οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Παρά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, «Αμερικανοί κατάσκοποι και διπλωμάτες παραμένουν πανευτυχείς», αναφέρεται στο δημοσίευμα. Από πού πηγάζει ο ενθουσιασμός αυτός; Σύμφωνα με τους New York Times, από την αποκάλυψη της ρωσικής εκστρατείας παραπληροφόρησης στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη. «Η έκθεση του κυρίου Σαββίδη και η απέλαση των διπλωματών αντιμετωπίστηκε σαν μία σπάνια νίκη για τους Αμερικανούς αξιωματούχους», επισημαίνουν οι «New York Times».
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, «επί χρόνια, ο Ιβάν Σαββίδης ήταν ο άνθρωπος του Κρεμλίνου στην Ελλάδα, το οποίο ήταν αρκετό για να μπει στο στόχαστρο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Τον Ιούνιο, Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν πλέον στα χέρια τους απτές αποδείξεις ότι ο Ιβάν Σαββίδης ήταν το εργαλείο της Μόσχας για την υπονόμευση της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία θα άνοιγε τον δρόμο της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Η Ρωσία, η οποία αντιμετωπίζει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ ως μεγάλη απειλή στα σύνορά της, ήταν αποφασισμένη να μην το επιτρέψει. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ωστόσο ήταν και αυτοί αποφασισμένοι να μη μείνουν με σταυρωμένα χέρια».
»Σε αντίποινα, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έκαναν μια ασυνήθιστα επιθετική κίνηση: επέστρεψαν τα στοιχεία των υποκλοπών στην αριστερή ελληνική κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Η ελληνική κυβέρνηση απάντησε με την απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών από την Αθήνα και την απαγόρευση της εισόδου σε άλλους δύο... Αν και το δημοψήφισμα που διεξήχθη τον περασμένο μήνα στη «Μακεδονία» σχετικά με τη συμφωνία των Πρεσπών δεν κατέληξε σε συμπέρασμα - το κοινοβούλιο της πΓΔΜ πρέπει τώρα να αποφασίσει, ίσως ήδη από αυτήν την εβδομάδα, εάν η χώρα θα ενταχθεί στην Ατλαντική Συμμαχία - οι Αμερικανοί αξιωματούχοι βλέπουν την έκθεση του Σαββίδη και την απέλαση των διπλωματών ως μια σπάνια νίκη σε μια προσπάθεια να καταστείλουν τις ρωσικές εκστρατείες παραπληροφόρησης σε Ευρώπη και τις ΗΠΑ».
«Ανταποδίδουμε και δείχνουμε ότι μπορούμε κι εμείς να παίξουμε σκληρή μπάλα», υποστηρίζει ο Κρίστοφερ Χιλ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην ΠΓΔΜ. «Μπορούμε να γίνουμε μαρτυριάρηδες, μπορούμε να κάνουμε πράγματα τα οποία ενδεχομένως να μην κάναμε στο παρελθόν», προσθέτει ο Χιλ.
Πότε πραγματοποιήθηκαν όλοι αυτοί οι διπλωματικοί ελιγμοί; Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ επισκεπτόταν το καλοκαίρι την Ευρώπη, όπου αγκάλιαζε τον Βλαντίμιρ Πούτιν και επέκρινε το ΝΑΤΟ. Η ιστορία ωστόσο με το ονοματολογικό αρχίζει πολύ πιο πριν, αναφέρουν οι «New York Times».
Ήδη από τον Ιούνιο, Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν εύκολα εξασφαλίσει το υλικό – emails, μηνύματα, τηλεφωνήματα – που αποδείκνυε ότι ο Ιβάν Σαββίδης πλήρωνε τους διαδηλωτές.
Το δημοσίευμα επικαλείται τον δημοσιογραφικό ερευνητικό οργανισμό Organized Crime and Corruption Reporting Project, σύμφωνα με τον οποίο ο Ιβάν Σαββίδης πλήρωσε τουλάχιστον 300.000 ευρώ για την υποκίνηση των διαδηλώσεων. Τις κατηγορίες αυτές έχει απορρίψει ο επιχειρηματίας και τις χαρακτηρίζει εντελώς εσφαλμένες και δυσφημιστικές, προσθέτουν οι «New York Times».
Τα στοιχεία από τις υπηρεσίες πληροφοριών για τη δράση του Σαββίδη περιήλθαν στο Russia Influence Group (Ομάδα για την Επιρροή της Ρωσίας), μια ομάδα Αμερικανών αξιωματούχων από τα υπουργεία Εξωτερικών, Άμυνας και από τις υπηρεσίες πληροφοριών, που έχει συσταθεί από το 2016, μετά την ανάμειξη της Μόσχας στις αμερικανικές εκλογές. Η ομάδα αποφάσισε ότι έπρεπε να γίνει μια τολμηρή κίνηση: να ενημερωθεί η ελληνική κυβέρνηση.
Καταλληλότερος για τον ρόλο αυτό κρίθηκε ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος διετέλεσε πρέσβης στην Ουκρανία την κρίσιμη περίοδο 2013 – 2016. Η ενημέρωση ωστόσο ήταν ο πρώτος στόχος. Ο δεύτερος ήταν να πειστεί η ελληνική κυβέρνηση να δράσει.
Σύμφωνα με τους «New York Times», η πρόσφατη διπλωματία έπαιξε ασφαλώς τον ρόλο της στην αντίδραση της Αθήνας. Όπως επίσης και η άρνηση του Έλληνα πρωθυπουργού να αφήσει τη Ρωσία να χαλάσει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Έτσι φθάσαμε στις 11 Ιουλίου, την ημέρα που η Ελλάδα έσπασε τους δεσμούς της με τη Μόσχα.