Skip to main content

Ο Χριστός αναστήθηκε, η Ελλάδα πότε θα αναγεννηθεί;

Χρειάζεται να αλλάξει νοοτροπίας μας, ο "ωχαδερφισμός", το "έλα καϋμένε", το "εγώ να βολευτώ, κι οι άλλοι ας πάνε να πνιγούν".

Πριν από χρόνια, με παρόμοια αφορμή είχα υποστηρίξει -και εξακολουθώ- ότι για να αναστηθεί κάποιος πρέπει πρώτα να πεθάνει. Όπως συνέβη και με τον σταυρικό θάνατο του Χριστού. Αυτό δηλοί και ο μύθος του Φοίνικα, ο οποίος αναγεννάται από την στάχτη, αφού δηλαδή ήδη έχει καεί, και δεν επανήλθε ολοκληρωτικά στην ζωή ευρισκόμενος στην διαδικασία της καύσης.

Βεβαίως, ο Χριστός είναι Θεός και ο Φοίνικας μυθικό πλάσμα. Στην πραγματική ζωή, μόνον μεταφορικά ξαναγεννιέται κάποιος, είτε είναι άνθρωπος ή ζώο, με τη διαδοχή των απογόνων, είτε φυτό με τους σπόρους που θα έχουν διασωθεί ημιθανείς. Επομένως, μετατρέποντας τα ανωτέρω, θα έλεγα ότι για να αναγεννηθεί  κάποιος πρέπει να βρεθεί σε κατάσταση μη παρέκει, και όχι ολοκληρωτικού θανάτου.

Το έγραψε και ο Καζαντζάκης: «Σα δεν φτάσει ο άνθρωπος στην άκρη του γκρεμού, δεν βγάζει στην πλάτη του φτερούγες να πετάξει». Έτσι είναι, αλλά υπάρχει ένα αμείλικτο ερωτηματικό. Με την ανάσταση, εξυπακούεται πως έρχεται κάποιος στην προηγούμενη κατάσταση. Όμως, η προηγούμενη κατάσταση είναι αυτή που οδήγησε στα πρόθυρα του θανάτου. Τι νόημα έχει τότε η ανάσταση;

Εκείνο λοιπόν που εύχομαι στην Πατρίδα μας, και σε όλους, όχι καλή Ανάσταση, αλλά καλή Επανάσταση. Φυσικά, όχι με βίαια μέσα, αλλά εννοώ, πλήρη ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης, και τη δημιουργία μιας υγιούς και ελπιδοφόρας. Μια επανάσταση της νοοτροπίας μας, του "ωχαδερφισμού", του "έλα καϋμένε", του "εγώ να βολευτώ, κι οι άλλοι ας πάνε να πνιγούν".

Έτσι μόνο μπορεί να υπάρξει βιώσιμη κοινωνία. Στα παλιότερα χρόνια, όπου οι κοινότητες των ανθρώπων ήσαν ολιγομελείς, τα πράγματα ήσαν καλύτερα. Τα μέλη της τοπικής κοινωνίας ήσαν λίγο πολύ συγγενικά μεταξύ τους, είτε εξ αίματος είτε εξ αγχιστείας, αλλά και με στέρεους δεσμούς φιλίας λόγω της πολυετούς συμβίωσης.

Ο Αριστοτέλης το είχε επισημάνει, αλλά ποιος δίνει σημασία στον Σταγειρίτη φιλόσοφο όταν υπάρχει ένας Γαβρόγλου, γιατί όχι κι ένας Καρανίκας; Ο άνθρωπος, έγραψε ο Αριστοτέλης, είναι κοινωνικό ον - πολιτικό. Είναι εντυπωσιακό, ότι αυτήν την διαπίστωση την παπαγαλίζουν πολλοί, αλλά αγνοούν, ή ίσως σκοπίμως αποφεύγουν να εκστομίσουν την συνέχεια της φράσης. Επειδή έρχεται σε σύγκρουση με την βιαίως επιβαλλόμενη πολυπολιτισμικότητα.

Ο Αριστοτέλης έγραψε ακριβώς, ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον  «προς ους φύσει συγγενείς». Δεν ξέρω πώς εννοούσε την συγγένεια, αλλά αυτή δεν είναι απαραίτητο να είναι εξ αίματος, αρκεί να είναι πολιτιστική. Όταν λοιπόν υπάρχει αυτή η συγγένεια, τότε δημιουργείται πλάσμα δικαίου («δίκαιόν τι») χωρίς να υπάρχει ούτε οργανωμένη πολιτεία («και ει μη πόλις είη»).

Μια οικογένεια πορεύεται με γραπτούς κανόνες δικαίου; Όχι φυσικά. Δημιουργείται όμως «δίκαιόν τι», ακριβώς λόγω της συγγένειας, της εξ αυτής αλληλοεκτιμήσεως και αλληλεγγύης.

Εδώ ακριβώς έγκειται το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, που επέτυχαν θεσμικοί και εξωθεσμικοί φορείς να δημιουργήσουν πολλές αυτοτελείς ομάδες εντός της, όχι μόνο με έλλειψη κάποιας πολιτιστικής συγγένειας μεταξύ τους, αλλά πλήρεις από αντιθέσεις. Δεν είναι δηλαδή η ελληνική κοινωνία ένα σύνολο, αλλά ένα άθροισμα ατόμων ή ομάδων. Το σύνολο είναι ισχυρό, επειδή είναι ενιαίο και αυτοδύναμο. Το άθροισμα φύρδην μίγδην, δηλαδή σε ακαταστασία, μόλις επενεργήσουν επ’ αυτού άλλοι παράγοντες.

Είπε ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, κ. Αναστάσιος, με αφορμή την Λαμπρή: «Να έχουμε άφθονη ελπίδα, που ξεχειλίζει και περισσεύει». Για «απροσμέτρητη ελπίδα», που προσφέρει η Ανάσταση, έκανε λόγο. Καλή είναι η ευχή, αλλά δεν αρκεί. Αν μείνουμε μόνον στην ελπίδα, θα παραμείνουμε αδρανείς. Συν Αθηνά και χείρα κίνει, λοιπόν. Είμαστε στο χείλος του γκρεμού, με την κοινωνία να σαπίζει. Ας βάλουμε φτερά, όπως λέει ο Καζαντζάκης, κι ας αποφασίσουμε να ενεργήσουμε ως μέλη μιας κοινωνίας. Κάθε επιτυχία έξω από αυτήν είναι πρόσκαιρη. Ο Αριστοτέλης το διαπίστωσε. Είπε ότι «εκτός κοινωνίας βρίσκονται οι θεοί και τα θηρία».

Καλή Επανάσταση, Ελλάδα, με την αποβολή κάθε σάπιου και ζημιογόνου, και την επαναφορά των ακατάλυτων ηθικών αξιών με τις οποίες πορεύθηκε το γένος μας επί χιλιετίες.