Αποκλειστική συνέντευξη στη voria.gr. Ο Διαμεσολαβητής λειτουργεί ως εξωτερικός μηχανισμός ελέγχου, διερευνώντας καταγγελίες για κακοδιοίκηση και διατυπώνοντας προτάσεις για διορθωτική δράση όπου είν
Αφότου ανέλαβε τη θέση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή την 1η Απριλίου του 2003, ο καθηγητής Νικηφόρος Διαμαντούρος εργάζεται σκληρά και εντατικά προκειμένου να προαγάγει τη χρηστή διοίκηση στα όργανα και τους θεσμούς της ΕΕ.
Σε συνέντευξη του στη Voria.gr από την έδρα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή (European Ombudsman), στο Στρασβούργο, ο κ. Διαμαντούρος επισημαίνει ότι αφενός ο Διαμεσολαβητής λειτουργεί ως εξωτερικός μηχανισμός ελέγχου , διερευνώντας καταγγελίες για κακοδιοίκηση και διατυπώνοντας προτάσεις για διορθωτική δράση όπου είναι απαραίτητο και αφετέρου χρησιμεύει ως πηγή γνώσης και έγκυρης πληροφόρησης για τα όργανα,υποδεικνύοντας τους,τους τομείς όπου οι επιδόσεις τους χρήζουν βελτίωσης.
Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής
Ο θεσμός του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, όπως τονίζει, θεσπίσθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 στο πλαίσιο των διατάξεων για την ιθαγένεια της Ένωσης. Αποστολή του είναι η διασφάλιση και η προώθηση της χρηστής και ορθής διοίκησης και της διοικητικής διαφάνειας στο επίπεδο των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή μπορεί να απευθυνθεί κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική του έδρα σε κράτος-μέλος της Ένωσης.
Ο Διαμεσολαβητής διερευνά αναφορές που αφορούν εικαζόμενες περιπτώσεις κακοδιοίκησης στα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ, με εξαίρεση το Δικαστήριο και το Πρωτοδικείο κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών τους καθηκόντων.
Η έννοια της κακοδιοίκησης περιλαμβάνει όλες τις μορφές ανεπαρκούς ή πλημμελούς διοίκησης.
Συγκεκριμένα, συντρέχει περίπτωση κακοδιοίκησης όταν ένα όργανο παραλείπει να ενεργήσει σύμφωνα με το νόμο, παραλείπει να σεβαστεί τις αρχές της χρηστής διοίκησης ή παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενδεικτικά, περιπτώσεις κακοδιοίκησης συνιστούν οι καθυστερήσεις πληρωμών, συμβατικές διαφορές, προβλήματα σε διαδικασίες επιλογής προσωπικού ή ανάθεσης συμβάσεων, άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα, αδικαιολόγητη καθυστέρηση και παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Ο κ. Διαμαντούρος υπογραμμίζει, οτι ο Διαμεσολαβητής, δεν είναι αρμόδιος για τον έλεγχο της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου από τα κράτη μέλη ούτε εξετάζει αναφορές που στρέφονται κατά εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών των Κρατών-Μελών, ακόμα και αν αυτές άπτονται θεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, ακόμα και στην περίπτωση που δεν είναι σε θέση να ερευνήσει μία αναφορά, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να συμβουλεύσει τον ενδιαφερόμενο σχετικά με την υπηρεσία στην οποία μπορεί να απευθυνθεί. Εναλλακτικά, μπορεί, με τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου, να διαβιβάσει απευθείας την αναφορά στο αρμόδιο όργανο.
Προς το σκοπό αυτό συνεργάζεται στενά, μέσω του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών, με τους ομολόγους του θεσμούς στο εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και διατηρεί συνεχή επικοινωνία με τους διάφορους μηχανισμούς επίλυσης προβλημάτων που λειτουργούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τον περασμένο Απρίλιο, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής συνδιοργάνωσε με την Επίτροπο Διοικήσεως της Κύπρου το 7ο Συνεδρίου των Διαμεσολαβητών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των υποψήφιων χωρών. Το συνέδριο, που έλαβε χώρα στην Πάφο είχε ως θέμα τη μετανάστευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις επιπτώσεις της στο έργο των διαμεσολαβητών.
Σε ό,τι αφορά τις υποθέσεις που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του, ο Διαμεσολαβητής επιδιώκει, μέσα από τις έρευνες που διεξάγει να καταλήξει σε αποτελέσματα, που ικανοποιούν τόσο τον ενδιαφερόμενο όσο και το εμπλεκόμενο όργανο. Η συνεργασία των κοινοτικών οργάνων είναι απαραίτητη για την επίτευξη τέτοιων λύσεων, οι οποίες συμβάλλουν αφενός στην ενίσχυση των σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των πολιτών και αφετέρου στην αποφυγή δαπανηρών και χρονοβόρων δικαστικών διενέξεων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά το 2008, θετική έκβαση επιτεύχθηκε άμεσα για τον ενδιαφερόμενο στο 36% του συνόλου των υποθέσεων είτε κατόπιν ενέργειας του εμπλεκόμενου οργάνου είτε με την αποδοχή φιλικού διακανονισμού.
Εάν δεν είναι εφικτός ο φιλικός διακανονισμός ή εάν η προσπάθεια επίτευξής του αποβεί άκαρπη, ο Διαμεσολαβητής είτε περατώνει την εξέταση της υπόθεσης με διατύπωση επικριτικής παρατήρησης προς το εμπλεκόμενο θεσμικό όργανο ή οργανισμό είτε συντάσσει σχέδιο σύστασης.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρει ο κ. Διαμαντούρος, σε υπόθεση που αφορούσε εικαζόμενη παραβίαση εκ μέρους των ελληνικών αρχών της κοινοτικής οδηγίας για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) στο έργο για την κατασκευή του τραμ της Αθήνας, ο Διαμεσολαβητής πρότεινε στην Επιτροπή να επανεξετάσει τα επιχειρήματα του ενδιαφερόμενου σχετικά με την ακρίβεια και την ορθότητα της ΜΠΕ. Πρότεινε επίσης στην Επιτροπή να εξετάσει εκ νέου εάν είχε δοθεί η δέουσα δημοσιότητα στη σχετική δημόσια διαβούλευση. Η Επιτροπή αρνήθηκε να ακολουθήσει τη σύστασή του και ο Διαμεσολαβητής διατύπωσε δύο επικριτικές παρατηρήσεις.
Ωστόσο, ακόμα και στις υποθέσεις όπου ο Διαμεσολαβητής περατώνει την έρευνά του χωρίς να διαπιστώσει κακοδιοίκηση, η έκβαση δεν είναι απαραίτητα αρνητική για τους ενδιαφερόμενους, δεδομένου ότι λαμβάνουν πλήρη αιτιολόγηση της στάσης και των απόψεων του εμπλεκόμενου οργάνου και τη διαβεβαίωση ότι αυτό ενήργησε σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής διοίκησης. Σε υπόθεση, όπου η Επιτροπή είχε απορρίψει αίτηση ενός ελληνικού ΜΚΟ για τη σύναψη Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης Πλαίσιο ("ΣΕΣΠ") με το επιχείρημα ότι δεν είχαν προσκομισθεί τα κατάλληλα έγγραφα, ο Διαμεσολαβητής δεν διαπίστωσε κρούσμα κακοδιοίκησης. Κάλεσε ωστόσο την Επιτροπή να λάβει υπόψη της τα στοιχεία των ερευνών του και να θεσπίσει στο μέλλον σαφέστερες διατάξεις που να διέπουν τις διαδικασίες επιλογής.
Πέραν της εξέτασης των αναφορών, ο Διαμεσολαβητής ενεργεί επίσης προληπτικά, διενεργώντας αυτεπάγγελτες έρευνες, διατηρώντας συστηματική επαφή με μέλη και αξιωματούχους των ευρωπαϊκών οργάνων και προσεγγίζοντας τους πολίτες ώστε να τους ενημερώσει σχετικά με τα δικαιώματά τους και τον τρόπο άσκησης των δικαιωμάτων αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, ο Διαμεσολαβητής εγκαινίασε το 2003 ένα πρόγραμμα ενημερωτικών επισκέψεων στα κράτη μέλη και στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Μέχρι στιγμής έχει επισκεφθεί κάθε κράτος-μέλος τουλάχιστον δύο φορές. Κατά το τρέχον έτος, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής επισκέφτηκε ήδη την Τσεχία και τη Σλοβακία, ενώ επίκεινται ενημερωτικές επισκέψεις του στην Εσθονία και τη Φιλανδία.
Βασική προτεραιότητα για τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή είναι η προώθηση της διαφάνειας και η προαγωγή μιας νοοτροπίας εξυπηρέτησης των πολιτών στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Μια ανοιχτή και προσιτή ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση που εστιάζεται στο απτό αποτέλεσμα και έχει στο επίκεντρό της τον πολίτη διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη βελτίωση των σχέσεων των πολιτών, των εταιρειών και των λοιπών ενδιαφερόμενων μερών με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Εάν νομίζετε ότι ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής θα μπορούσε να σας βοηθήσει ή εάν επιθυμείτε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις αρμοδιότητες, το έργο και τις αποφάσεις του Διαμεσολαβητή, μπορείτε να επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο του, www.ombudsman.europa.eu, ο οποίος είναι διαθέσιμος στις 23 επίσημες ελληνικής. Εναλλακτικά, μπορείτε να έλθετε σε επαφή με το Γραφείο του:
The European Ombudsman
1, avenue du Président Robert Schuman
CS 30403
F - 67001 Strasbourg Cedex
Γαλλία
Τηλ: (33) 388 17 23 13
Φαξ: (33) 388 17 90 62
eo@ombudsman.europa.eu
Σε συνέντευξη του στη Voria.gr από την έδρα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή (European Ombudsman), στο Στρασβούργο, ο κ. Διαμαντούρος επισημαίνει ότι αφενός ο Διαμεσολαβητής λειτουργεί ως εξωτερικός μηχανισμός ελέγχου , διερευνώντας καταγγελίες για κακοδιοίκηση και διατυπώνοντας προτάσεις για διορθωτική δράση όπου είναι απαραίτητο και αφετέρου χρησιμεύει ως πηγή γνώσης και έγκυρης πληροφόρησης για τα όργανα,υποδεικνύοντας τους,τους τομείς όπου οι επιδόσεις τους χρήζουν βελτίωσης.
Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής
Ο θεσμός του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, όπως τονίζει, θεσπίσθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 στο πλαίσιο των διατάξεων για την ιθαγένεια της Ένωσης. Αποστολή του είναι η διασφάλιση και η προώθηση της χρηστής και ορθής διοίκησης και της διοικητικής διαφάνειας στο επίπεδο των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή μπορεί να απευθυνθεί κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική του έδρα σε κράτος-μέλος της Ένωσης.
Ο Διαμεσολαβητής διερευνά αναφορές που αφορούν εικαζόμενες περιπτώσεις κακοδιοίκησης στα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ, με εξαίρεση το Δικαστήριο και το Πρωτοδικείο κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών τους καθηκόντων.
Η έννοια της κακοδιοίκησης περιλαμβάνει όλες τις μορφές ανεπαρκούς ή πλημμελούς διοίκησης.
Συγκεκριμένα, συντρέχει περίπτωση κακοδιοίκησης όταν ένα όργανο παραλείπει να ενεργήσει σύμφωνα με το νόμο, παραλείπει να σεβαστεί τις αρχές της χρηστής διοίκησης ή παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενδεικτικά, περιπτώσεις κακοδιοίκησης συνιστούν οι καθυστερήσεις πληρωμών, συμβατικές διαφορές, προβλήματα σε διαδικασίες επιλογής προσωπικού ή ανάθεσης συμβάσεων, άρνηση πρόσβασης σε έγγραφα, αδικαιολόγητη καθυστέρηση και παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Ο κ. Διαμαντούρος υπογραμμίζει, οτι ο Διαμεσολαβητής, δεν είναι αρμόδιος για τον έλεγχο της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου από τα κράτη μέλη ούτε εξετάζει αναφορές που στρέφονται κατά εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών των Κρατών-Μελών, ακόμα και αν αυτές άπτονται θεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, ακόμα και στην περίπτωση που δεν είναι σε θέση να ερευνήσει μία αναφορά, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να συμβουλεύσει τον ενδιαφερόμενο σχετικά με την υπηρεσία στην οποία μπορεί να απευθυνθεί. Εναλλακτικά, μπορεί, με τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου, να διαβιβάσει απευθείας την αναφορά στο αρμόδιο όργανο.
Προς το σκοπό αυτό συνεργάζεται στενά, μέσω του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών, με τους ομολόγους του θεσμούς στο εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και διατηρεί συνεχή επικοινωνία με τους διάφορους μηχανισμούς επίλυσης προβλημάτων που λειτουργούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τον περασμένο Απρίλιο, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής συνδιοργάνωσε με την Επίτροπο Διοικήσεως της Κύπρου το 7ο Συνεδρίου των Διαμεσολαβητών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των υποψήφιων χωρών. Το συνέδριο, που έλαβε χώρα στην Πάφο είχε ως θέμα τη μετανάστευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις επιπτώσεις της στο έργο των διαμεσολαβητών.
Σε ό,τι αφορά τις υποθέσεις που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του, ο Διαμεσολαβητής επιδιώκει, μέσα από τις έρευνες που διεξάγει να καταλήξει σε αποτελέσματα, που ικανοποιούν τόσο τον ενδιαφερόμενο όσο και το εμπλεκόμενο όργανο. Η συνεργασία των κοινοτικών οργάνων είναι απαραίτητη για την επίτευξη τέτοιων λύσεων, οι οποίες συμβάλλουν αφενός στην ενίσχυση των σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των πολιτών και αφετέρου στην αποφυγή δαπανηρών και χρονοβόρων δικαστικών διενέξεων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά το 2008, θετική έκβαση επιτεύχθηκε άμεσα για τον ενδιαφερόμενο στο 36% του συνόλου των υποθέσεων είτε κατόπιν ενέργειας του εμπλεκόμενου οργάνου είτε με την αποδοχή φιλικού διακανονισμού.
Εάν δεν είναι εφικτός ο φιλικός διακανονισμός ή εάν η προσπάθεια επίτευξής του αποβεί άκαρπη, ο Διαμεσολαβητής είτε περατώνει την εξέταση της υπόθεσης με διατύπωση επικριτικής παρατήρησης προς το εμπλεκόμενο θεσμικό όργανο ή οργανισμό είτε συντάσσει σχέδιο σύστασης.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρει ο κ. Διαμαντούρος, σε υπόθεση που αφορούσε εικαζόμενη παραβίαση εκ μέρους των ελληνικών αρχών της κοινοτικής οδηγίας για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) στο έργο για την κατασκευή του τραμ της Αθήνας, ο Διαμεσολαβητής πρότεινε στην Επιτροπή να επανεξετάσει τα επιχειρήματα του ενδιαφερόμενου σχετικά με την ακρίβεια και την ορθότητα της ΜΠΕ. Πρότεινε επίσης στην Επιτροπή να εξετάσει εκ νέου εάν είχε δοθεί η δέουσα δημοσιότητα στη σχετική δημόσια διαβούλευση. Η Επιτροπή αρνήθηκε να ακολουθήσει τη σύστασή του και ο Διαμεσολαβητής διατύπωσε δύο επικριτικές παρατηρήσεις.
Ωστόσο, ακόμα και στις υποθέσεις όπου ο Διαμεσολαβητής περατώνει την έρευνά του χωρίς να διαπιστώσει κακοδιοίκηση, η έκβαση δεν είναι απαραίτητα αρνητική για τους ενδιαφερόμενους, δεδομένου ότι λαμβάνουν πλήρη αιτιολόγηση της στάσης και των απόψεων του εμπλεκόμενου οργάνου και τη διαβεβαίωση ότι αυτό ενήργησε σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής διοίκησης. Σε υπόθεση, όπου η Επιτροπή είχε απορρίψει αίτηση ενός ελληνικού ΜΚΟ για τη σύναψη Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης Πλαίσιο ("ΣΕΣΠ") με το επιχείρημα ότι δεν είχαν προσκομισθεί τα κατάλληλα έγγραφα, ο Διαμεσολαβητής δεν διαπίστωσε κρούσμα κακοδιοίκησης. Κάλεσε ωστόσο την Επιτροπή να λάβει υπόψη της τα στοιχεία των ερευνών του και να θεσπίσει στο μέλλον σαφέστερες διατάξεις που να διέπουν τις διαδικασίες επιλογής.
Πέραν της εξέτασης των αναφορών, ο Διαμεσολαβητής ενεργεί επίσης προληπτικά, διενεργώντας αυτεπάγγελτες έρευνες, διατηρώντας συστηματική επαφή με μέλη και αξιωματούχους των ευρωπαϊκών οργάνων και προσεγγίζοντας τους πολίτες ώστε να τους ενημερώσει σχετικά με τα δικαιώματά τους και τον τρόπο άσκησης των δικαιωμάτων αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, ο Διαμεσολαβητής εγκαινίασε το 2003 ένα πρόγραμμα ενημερωτικών επισκέψεων στα κράτη μέλη και στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Μέχρι στιγμής έχει επισκεφθεί κάθε κράτος-μέλος τουλάχιστον δύο φορές. Κατά το τρέχον έτος, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής επισκέφτηκε ήδη την Τσεχία και τη Σλοβακία, ενώ επίκεινται ενημερωτικές επισκέψεις του στην Εσθονία και τη Φιλανδία.
Βασική προτεραιότητα για τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή είναι η προώθηση της διαφάνειας και η προαγωγή μιας νοοτροπίας εξυπηρέτησης των πολιτών στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Μια ανοιχτή και προσιτή ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση που εστιάζεται στο απτό αποτέλεσμα και έχει στο επίκεντρό της τον πολίτη διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη βελτίωση των σχέσεων των πολιτών, των εταιρειών και των λοιπών ενδιαφερόμενων μερών με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Εάν νομίζετε ότι ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής θα μπορούσε να σας βοηθήσει ή εάν επιθυμείτε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις αρμοδιότητες, το έργο και τις αποφάσεις του Διαμεσολαβητή, μπορείτε να επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο του, www.ombudsman.europa.eu, ο οποίος είναι διαθέσιμος στις 23 επίσημες ελληνικής. Εναλλακτικά, μπορείτε να έλθετε σε επαφή με το Γραφείο του:
The European Ombudsman
1, avenue du Président Robert Schuman
CS 30403
F - 67001 Strasbourg Cedex
Γαλλία
Τηλ: (33) 388 17 23 13
Φαξ: (33) 388 17 90 62
eo@ombudsman.europa.eu