Σε μια παλαιά, αλλά ενδιαφέρουσα και πάντα επίκαιρη ανάλυσή του, ο αντιναύαρχος ε.α. Σήφης Μανουσογιαννάκης, αναφέρεται στο Κυπριακό πρόβλημα, που είναι δυσεπίλυτο και ακανθώδες για πολλά χρόνια, και εξακολουθεί να αποτελεί "πονοκέφαλο" για τη διεθνή διπλωματία, τονίζοντας ότι το Κυπριακό όπως έχει σήμερα, για να γίνει κατανοητό, πρέπει να αναχθεί στην αφετηρία του περίπου έναν αιώνα πριν, αφού οι διενέξεις και οι διεκδικήσεις που προβάλλονται ως σήμερα προκύπτουν από τους δυο άλλους "εταίρους" του προβλήματος, τους Άγγλους και τους Τούρκους.
Καλό είναι επομένως να δούμε πώς προέκυψε η παράδοση της Κύπρου από τον σουλτάνο στον Βρετανό μονάρχη. Το 1878 μετά από μια μακρόχρονη κατοχή της Κύπρου από τους Οθωμανούς (1571) η Αγγλία, υπέγραψε συνθήκη με την Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέχοντας σ’ αυτήν προστασία έναντι της Ρωσίας με αντάλλαγμα την κατοχή και διοίκηση της Κύπρου έναντι μισθώματος.
Θυμίζω, ότι το 1878 είναι η χρονιά του Συνεδρίου του Βερολίνου, που κατάργησε την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, και περιόριζε τα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά την ήττα της από την Ρωσία. Προκειμένου ο Σουλτάνος να διατηρήσει έδαφος στην Ευρώπη, την Ανατ. Θράκη με την ΚΠολη, έδωσε στους Βρετανούς την Κύπρο.
Η Αγγλική κατοχή στην Κύπρο δεν υπήρξε καλύτερη από εκείνη των Τούρκων.
Το 1914 στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Αγγλία επικαλούμενη την αντίπαλη τοποθέτηση της Υψηλής Πύλης έναντι της Αντάτ κατάργησε την Συνθήκη του 1878 και προσάρτησε την Κύπρο στην επικράτεια της. Μάλιστα, υποχρέωσε και τους Κυπρίους να πολεμήσουν στο πλευρό της εναντίον των Γερμανών, υποσχόμενη αυτονομία μετά την νίκη, υπόσχεση που δεν τήρησε.
Το 1931 ο άοπλος Κυπριακός λαός εξεγέρθηκε διεκδικώντας εθνική λύτρωση, δημοκρατική διακυβέρνηση με παραχώρηση ουσιαστικού Συντάγματος και επίλυση των ογκούμενων οικονομικών προβλημάτων. Οι Άγγλοι τότε κατάργησαν το Σύνταγμα του 1882 και επέβαλαν μια στυγνή αποικιακή δικτατορία. Με το Βασιλικό Διάταγμα της 12.2.1931 όλη η εξουσία συγκεντρώθηκε στα χέρια του Κυβερνήτη και εγκαθιδρύθηκε καθεστώς τρομοκρατίας και καταπίεσης του λαού που συνεχίσθηκε και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πάλι η Βρετανία υποχρέωσε τους Κυπρίους να πολεμήσουν μαζί της, μη τηρώντας εκ νέου τις υποσχέσεις που τους είχε δώσει.
Στις 15 Ιανουαρίου 1950, το 97,5% του συνόλου των Ελληνοκυπρίων ψηφοφόρων έθεσαν την υπογραφή τους κάτω από την διακήρυξη με την οποία διεκδικείτο Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Υπήρξε εν συνεχεία το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε., τον Δεκέμβριο του 1952, που ζητούσε από τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ να «προαγάγουν το δικαίωμα των λαών για αυτοδιάθεση και να διευκολύνουν την άσκηση του δικαιώματος τούτου στα εδάφη που είχαν υπό την διοίκηση τους με τη διενέργεια δημοψηφίσματος».
Με την Βρετανία να αδιαφορεί για όλα αυτά, και να συνεχίζει την καταπιεστική πολιτική της απέναντι στους Έλληνες της Κύπρου, ήταν αναμενόμενος ο ξεσηκωμός του Κυπριακού λαού και η ένοπλη δράση της Ε.Ο.Κ.Α. με την αγγλική διπλωματία να προωθεί την λύση της διχοτόμησης αναβαθμίζοντας απροκάλυπτα πλέον τον ρόλο των Τουρκοκυπρίων τους οποίους χρησιμοποιούσε από το 1882.
Κι έτσι φτάσαμε στην επαίσχυντη Συμφωνία της Ζυρίχης, που είναι μάλλον προάγγελος της Συμφωνίας των Πρεσπών. Όπως τώρα Τσίπρας και Κοτζιάς θριαμβολογούν για την παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας στους Σλάβους των Σκοπίων, στους οποίους προσέδωσαν τον τίτλο του Μακεδόνα, έτσι και τότε ο μεν Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε δηλώσει ότι πρόκειται για την "ευτυχέστερη ημέρα της ζωής του", ο δε Μακάριος αναφώνησε στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας "Νενικήκαμεν".
Ποια νίκη πέτυχαν στο Κυπριακό οι ηγέτες μας, το βλέπουμε. Όπως θα δούμε μετά από λίγα χρόνια, και ποια νίκη πέτυχαν Τσίπρας-Κοτζιάς.