Skip to main content

Ο Μακεδονικός Αγώνας συνεχίζεται

Ο Μακεδονικός Αγώνας συνεχίζεται και την τρίτη χιλιετία, με πολιτικά μέσα αυτήν την φορά, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν είναι επώδυνος.

Με αφορμή την σημερινή επέτειο της έναρξης της ένοπλης φάσης του Μακεδονικού Αγώνα, θα τον οριοθετήσουν οι ομιλητές μεταξύ των ετών 1904-1908. Μόνον που ο Μακεδονικός Αγώνας άρχισε πάρα πολλά χρόνια πριν -όπως θα δούμε παρακάτω- και δεν έληξε το 1908.

Ο Μακεδονικός Αγώνας συνεχίζεται και την τρίτη χιλιετία, με πολιτικά μέσα αυτήν την φορά, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν είναι επώδυνος. Είναι χαρακτηριστικό επ' αυτού ένα υπέροχο διήγημα του θανόντος λογοτέχνη της Θεσσαλονίκης Γιώργου Ιωάννου, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Γιατί", με τίτλο "Ο Μακεδονικός Αγώνας δεν έληξε...". Κι έτσι είναι.

Η σύγχρονη Ελλάδα είναι μεγαλόψυχη, μέχρι παρεξηγήσεως. Παρ’ όλο που επίσημα χείλη των γειτόνων εξακολουθούν να εγείρουν εδαφικές διεκδικήσεις, η ελληνική Πολιτεία συμπαραστάθηκε στο προ δεκαετίας δράμα των βαλκανικών λαών, προσφέρουσα από το υστέρημά της για την οικονομική τους ανόρθωση, αλλά παρέχει και την υποστήριξή της για την ένταξή τους στους διεθνείς οργανισμούς (ΝΑΤΟ, Ε.Ε.). Επιθυμία των Ελλήνων είναι να ζήσουν ειρηνικά με τους χθεσινούς εν όπλοις αντιπάλους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει η λήθη να σκεπάσει το παρελθόν.

Και βέβαια το 1904 δεν ήταν το έτος που άρχισε ο Μακεδονικός Αγώνας. Τότε έχουμε την ανεπίσημη αλλ’ εμφανή ανάμιξη του ελληνικού κράτους στην ήδη εκδηλωθείσα ένοπλη φάση του αγώνα αυτού. Οι εντόπιοι, πολλοί δίγλωσσοι ή και σλαβόφωνοι, αλλ’ ελληνόψυχοι, από μακρού χρόνου είχαν ανασύρει τα όπλα για να αμυνθούν στην οργανωμένη υπό του βουλγαρικού στρατού προσπάθεια εκβουλγάρισης της Μακεδονίας και Θράκης.

Την δε ημερομηνία έναρξης του Μακεδονικού Αγώνα, κυρίως επί του πολιτικοϊδεολογικού πεδίου, θα την βρούμε πολύ πίσω, είτε στο 1870 όταν ο Ιγνάτιεφ, πρεσβευτής της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη, υλοποιώντας τα σχέδια της χώρας του περί Πανσλαβισμού, πέτυχε την δημιουργία σχίσματος στην Ορθόδοξη Εκκλησία και την απομάκρυνση από αυτήν των Βουλγάρων με την εμφάνιση της Εξαρχίας, είτε ακόμη και στην Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή το 1774, με τα δικαιώματα που πέτυχε η Ρωσία υπέρ των χριστιανών, από τα οποία επωφελήθησαν ιδιαιτέρως οι Βούλγαροι.

Ήδη όμως η Ρωσία από το 1762 ενίσχυε τις προσπάθειες των Βουλγάρων να αποκτήσουν "εθνική συνείδηση" (μέχρι τότε αυτοπροσδιορίζονταν "Έλληνες" ή "Ρωμιοί"), που με τον μοναχό Παΐσιο κατ' αρχήν παρουσίασαν "σύγγραμμα" υπό τον τίτλο "Περί των Τσάρων και Βασιλέων της Ρωσίας και Βουλγαρίας" και στην συνέχεια με τον Ουγγρορώσο Βενελίνο. Ο τελευταίος, για να αφυπνίσει τον εθνικισμό των Βουλγάρων, εφεύρε μεταξύ άλλων και υποστήριξε τα εξής απίθανα:
«Οι Βούλγαροι, από αμνημονεύτων χρόνων ήρθαν από τις Ινδίες, έφεραν τον πολιτισμό στην Ευρώπη, τον οποίο σφετερίσθηκαν με καταχθόνια μέσα οι Έλληνες, ένας ολιγάριθμος και ασήμαντος λαός, που πέτυχαν να εξαπατήσουν την ανθρωπότητα».

Έκτοτε, και μέχρι σήμερα, διατυπώνεται συχνά η άποψη από βουλγαρικούς κύκλους, πως είμαστε ένα έθνος κλεπτών που δεν τους κλέψαμε μόνον τον πολιτισμό, αλλά και βουλγαρικά εδάφη, εννοώντας τον βορειοελλαδικό χώρο, σμικρυθέντα βεβαίως προς όφελος των γειτόνων μας, διότι έτσι εξυπηρετούνταν τα συμφέροντα των τότε και νυν Μεγάλων Δυνάμων.

Δεν διαπράττεται όμως λάθος μόνον ως προς την ημερομηνία έναρξης του Μακεδονικού Αγώνα, αλλά και ως προς την λήξη του. Αναφέρεται το έτος 1908, ή άλλοτε το 1909. Απορώ με το ότι αγνοείται πως ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος δεν ήταν τίποτε άλλο παρά και αυτός Μακεδονικός Αγώνας, υπό την έννοια ότι είχαμε την απροκάλυπτη επίθεση της Βουλγαρίας εναντίον της πατρίδας μας, για την κατάκτηση και της υπόλοιπης Μακεδονίας, αφού το μεγαλύτερο μέρος της ήταν σε βουλγαρικά χέρια και τα σύνορα βρίσκονταν παρά το σημερινό Μελισσοχώρι, 14 χλμ. βόρεια της Θεσσαλονίκης.

Η αλαζονεία της αποκαλούμενης τότε υπό των Δυτικών "Μικράς Πρωσσίας" και η απληστία, οδήγησε την Βουλγαρία να επιτεθεί κατά της Ελλάδας, με το γνωστό αποτέλεσμα της νίκης των ελληνικών όπλων.

Ο Μακεδονικός Αγώνας συνεχίσθηκε και κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η συμφωνία της Βουλγαρίας με την Γερμανία και Αυστρία προέβλεπε την παραχώρηση στην πρώτη του βορειοελλαδικού χώρου.

Αλλά το ίδιο συνέβη και στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τον οποίο η κατοχή υπό της Βουλγαρίας της Μακεδονίας και Θράκης συνοδεύθηκε με αποτρόπαιες πράξεις που δεν περιγράφονται.

Όσοι πουν, ότι αυτά τελείωσαν, και οι εποχές άλλαξαν, αρκεί να πω ότι το ίδιο είπαν και το 1908 οι Μακεδονομάχοι, φωτογραφίες των οποίων με Βούλγαρους κομιτατζήδες, αγκαλιασμένους και συναδελφωμένους, βρίσκονται στο Πολεμικό Μουσείο. Ήρθε το 1912 και με την λήξη του πάλι το ίδιο ακούσθηκε: «Τώρα πια, έχουμε οριστική ειρήνη». Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τους διέψευσε, όπως και ο Β΄.

Μακάρι αυτήν την φορά, να μη επαναληφθούν τα προηγούμενα. Πειράζει όμως να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά;

Ο Μακεδών