Καλημέρα σας!
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο η προεκλογική αυλαία έχει ανοίξει. Από τη στιγμή που στο μέσον του καλοκαιριού έγινε απολύτως σαφές ότι ο Κ. Μητσοτάκης δεν θα έκανε εκλογές το φθινόπωρο, το σύστημα χαλάρωσε λιγάκι –ίσα ίσα για τα μπάνια του λαού τον Αύγουστο- και από τον Σεπτέμβριο αρματώθηκε πάλι με όπλα, μπαλάσκες και τα σχετικά. Οι πολιτικοί αρχηγοί έχουν ξεκινήσει τις περιοδείες «σε κάμπους και βουνά» με έμφαση στις περιοχές, όπου τα κόμματά τους δεν πήγαν καλά στις εκλογές του 2019. Ο Κ. Μητσοτάκης πέρασε τις δύο τελευταίες ημέρες στην Αχαΐα –έδωσε μάλιστα και Συνέντευξη Τύπου εφ’ όλης της ύλης-, έναν νομό που τιμώρησε τη Νέα Δημοκρατία, μεταξύ άλλων και διότι είχε εξαγγείλει την κατάργηση της Νομικής Σχολής στην Πάτρα, που ιδρύθηκε στα χαρτιά, αλλά ουδέποτε λειτούργησε. Από την άλλη ο Αλ. Τσίπρας βρέθηκε στην Πέλλα, σε μια προσπάθεια να επουλώσει το τραύμα που δημιούργησε στην περιοχή η Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία ο ίδιος υπέγραψε το 2018, αφού για το θέμα του ονόματος Μακεδονία υπάρχει αυξημένη ευαισθησία στην περιοχή της πρωτεύουσας του αρχαίου βασιλείου των Μακεδόνων, η οποία –επιπλέον- συνορεύει προς Βορράν με τη γειτονική Βόρεια –πλέον- Μακεδονία. Σιγά σιγά στον προεκλογικό χορό μπαίνουν και οι βουλευτές και οι πολιτευτές που θα κατέβουν στις εκλογές. Και εάν μεν οι εκλογές γίνουν στην αρχή της χρονιάς, όπως υποστηρίζει μια κάποια φημολογία του τελευταίου διαστήματος, έχει καλώς. Εάν, όμως, τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει ο πρωθυπουργός και οι εκλογές πραγματοποιηθούν στο τέλος της άνοιξης και –αν υπάρξει δεύτερη προσφυγή στις κάλπες- στις αρχές του καλοκαιριού, τότε είναι σαφές ότι τίθεται ένα κρίσιμο θέμα: η μακρά, κουραστική και –από ένα σημείο και μετά- βαρετή για τους πολίτες προεκλογική περίοδος ποιόν ευνοεί; Την κυβέρνηση; Την αξιωματική αντιπολίτευση; Τα μικρότερα κόμματα; Ίσως να πρόκειται για την ερώτηση του ενός ή των 100 εκατομμυρίων. Ιδίως εάν δεν συμβούν γεγονότα που θα πυκνώσουν πολύ και επικίνδυνα τον πολιτικό χρόνο, αλλά η ατζέντα μείνει ως έχει (ακρίβεια, υποκλοπές, πλειστηριασμοί, ελληνοτουρκικά), τότε ενδέχεται η απάντηση σε αυτό το ερώτημα να αποτελεί το κλειδί για την πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος. Οι εκλογές είναι πάντα μαραθώνιος, ακόμη κι όταν μοιάζουν με σπινταριστό κατοστάρι.
Εδώ είναι Βαλκάνια
«Εδώ είναι Βαλκάνια δεν είναι παίξε – γέλασε», μας τραγουδούσε το μακρινό 1971 ο Διονύσης Σαββόπουλος, χρησιμοποιώντας μια φράση που είχε γράψει ακόμη πιο πριν ο ποιητής και ζωγράφος Νίκος Εγγονόπουλος. Τη φράση αυτή, στην οποία ο καθένας μπορεί να δώσει όποια ερμηνεία θέλει, αναλόγως τη στιγμή, θυμόμαστε και πάλι αυτές τις ημέρες με αφορμή δύο υποθέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Πρώτον, τη νέα ένταση ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο, εξαιτίας της προσπάθειας εκ μέρους της κυβέρνησης της Πρίστινα να αντικατασταθούν οι πινακίδες των αυτοκινήτων των 50.000 Σέρβων, που ζουν μέσα στην επικράτεια του Κοσσόβου. Στο θέμα έχουν παρέμβει τόσο η ΗΠΑ, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τις επόμενες ώρες και μέρες θα φανεί εάν αυτές οι παρεμβάσεις αρκούν για να εκτονωθεί η ένταση ή θα έχουμε κλιμάκωση. Δεύτερον, την απόφαση της Βουλγαρίας, η οποία σε αυτή τη φάση έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση, να «σπάσει» των εμπάργκο της ΕΕ και να επιτρέψει τη διακίνηση πετρελαίου στη χώρα και από το έδαφός της στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το οικονομικό όφελος της χώρας εκτιμάται από την κυβέρνηση γύρω στα 350 εκατ. δολ. Προφανώς αυτό το σοβαρό θέμα δεν μπορεί να μείνει αναπάντητο από τις Βρυξέλλες, κάτι που σημαίνει ότι δεν αποκλείεται οι Βούλγαροι γείτονες να πηγαίνουν για μαλλί και τελικά να βγουν κουρεμένοι. Ίσως, όμως, και όχι.
Σε κάθε περίπτωση οι δύο εν εξελίξει υποθέσεις μας θυμίζουν ότι βρισκόμαστε στα Βαλκάνια, μία έννοια όχι μόνο γεωγραφική, αλλά και ψυχολογική. Μια περιοχή που αρνείται να προσαρμοστεί και να προσγειωθεί στην πραγματικότητα του 21ου αιώνα –ίσως ούτε καν του 20ου-, επιμένοντας συχνά σε νοοτροπίες και συμπεριφορές 19ου αιώνα και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Να γιατί η Ελλάδα –και ειδικότερα η Β. Ελλάδα και ακόμη πιο ειδικά η Θεσσαλονίκη- δεν είναι δυνατόν να ποντάρει στις γειτονικές χώρες για την αναπτυξιακή της προοπτική. Διότι άλλο η γειτονία, άλλο η κατανόηση των ευαισθησιών και των αναγκών του διπλανού και άλλο η σύγχρονη γεωπολιτική πραγματικότητα. Η Βουλγαρία είναι μέλος της ΕΕ και ετοιμάζεται οσονούπω να ενταχθεί στη ζώνη του Ευρώ. Όσο για τη Σερβία πιέζει για να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Και οι δύο χώρες, όμως, πριν από την Ευρωπαϊκή Ένωση βάζουν σε προτεραιότητα τουλάχιστον δύο πράγματα: Τα ευρωπαϊκά κονδύλια, δηλαδή τα λεφτά της ΕΕ, τα οποία αμφότερες ενθυλακώνουν αδιαμαρτύρητα. Και το πρόσκαιρο μικροσυμφεροντάκι τους, που κι αυτό με τα λεφτά έχει σχέση. Η χώρα μας, λοιπόν, δεν μπορεί να κάνει κάτι για να αλλάξει γείτονες, οπότε οφείλει να τους σέβεται. Μπορεί, όμως, να κάνει πολύ περισσότερα για την οικονομική και κοινωνική της πρόοδο βλέποντας μακρύτερα και υψηλότερα στο χάρτη. Παραμένοντας με τους γείτονες «μακριά κι αγαπημένοι».
Ο Νοέμβρης του τουρισμού
Στην Ελλάδα πολλές φορές είμαστε ή του ύψους ή του βάθους. Επίσης, είμαστε… μανούλες να θεωρητικοποιούμε ζητήματα και να χάνουμε την ουσία μέσα στο… μπλα μπλα. Εξηγούμαστε: Το προηγούμενο Παρασκευοσαββατοκύριακο 18 – 20 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη η Philoxenia και η Hotelia, οι καθιερωμένες εδώ και δεκαετίες εκθέσεις τουρισμού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού της ΔΕΘ – Helexpo. Το ερχόμενο Σαββατοκυριακοδεύτερο 26 – 28 Νοεμβρίου οργανώνεται στο εκθεσιακό κέντρο Metropolitan Expo στην Αθήνα η Xenia, μία τουριστική έκθεση στοχευμένη στα ξενοδοχεία. Σαφώς αυτές οι back to back διοργανώσεις δεν αφήνουν τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις να πάρουν ανάσα. Διότι μπορεί ο Νοέμβριος να είναι ο μήνας που οι ξενοδόχοι φροντίζουν για την ανανέωση του εξοπλισμού της μονάδας τους για την επόμενη καλοκαιρινή σεζόν και η φετινή χρονιά να ήταν καλή για τον τουρισμό, με αποτέλεσμα οι επιχειρηματίες να είναι ικανοποιημένοι και να προγραμματίζουν ανακαινίσεις, αλλά δύο εκθέσεις μαζί σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, με απόσταση τεσσάρων ημερών μοιάζει κάπως υπερβολικό. Η Ελλάδα δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να υπάρχει πρόβλημα απόστασης, ούτε οι λίγες ημέρες μπορούν να κάνουν οποιαδήποτε διαφορά. Η άποψη που κυκλοφορεί στην Αθήνα και γενικότερα στον Νότο της χώρας είναι ότι η Philoxenia έχει δυναμική προβολής του εσωτερικού τουρισμού, ενώ η Hotelia… αγκομαχάει. Αντίθετα η Xenia θεωρείται πολύ δυνατή για τον εξοπλισμό των ξενοδοχείων. Προφανώς στη ΔΕΘ – Helexpo δεν έχουν ακριβώς την ίδια άποψη, αφού –τουλάχιστον η Hotelia- πληρώνει αυτή τη χρονική εγγύτητα. Σε κάθε περίπτωση ο Νοέμβρης είναι για τον τουρισμό κρίσιμος μήνας, καθώς οι εκθέσεις που φιλοξενεί είναι κανονικά… εργαλεία και ως εκ τούτου η διευκόλυνση εκθετών και πελατών πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τους διοργανωτές.
Πραγματικά παλληκάρια 2
Το συζητούσαμε στις αρχές της εβδομάδος στο καφέ Αριστοτέλους. Τα πραγματικά παλληκάρια στο Μουντιάλ του Κατάρ είναι οι ποδοσφαιριστές του Ιράν, οι οποίοι πριν από τον πρώτο τους αγώνα κόντρα στην Αγγλία αρνήθηκαν να τραγουδήσουν τον εθνικό τους ύμνο και δήλωσαν συμπαράσταση στις οικογένειες των θυμάτων των ταραχών που συμβαίνουν καθημερινά στο Ιράν τους τελευταίους μήνες. Όπως έγινε γνωστό, οι ποδοσφαιριστές του Ιράν έλαβαν προειδοποίηση από αξιωματούχους της Τεχεράνης ότι αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο τιμωρίας για την «προσβλητική» απόφασή τους να μην τραγουδήσουν τον εθνικό ύμνο της χώρας πριν από τον αγώνα με την Αγγλία. Η ομάδα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αντίποινα εάν αρνηθεί να ψάλει τον εθνικό ύμνο του Ιράν στα εναπομείναντα παιχνίδια του Μουντιάλ, προειδοποίησε Ιρανός πολιτικός, κάτι που σημαίνει ότι όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στους ποδοσφαιριστές την ώρα που από τα μεγάφωνα θα ακούγεται ο εθνικός ύμνος του Ιράν, πριν από το ματς με την Ουαλία την Παρασκευή. Ο Medhi Chamran, πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Τεχεράνης, προειδοποίησε ότι η χώρα «δεν θα επιτρέψει ποτέ σε κανέναν να προσβάλει τον ύμνο μας», αναφέρει ο Guardian. Ότι κι αν γίνει από εδώ και πέρα, πάντως, η ομάδα κέρδισε το στοίχημα. Η σιωπή της ήταν τόσο ηχηρή, που ακούστηκε στα πέρατα της οικουμένης. Οι ποδοσφαιριστές αυτοί, πολλοί εκ των οποίων είναι επαγγελματίες που κερδίζουν πολλά χρήματα, απέδειξαν ότι η ζωή δεν είναι μόνο… βόλεμα. Είναι, κυρίως, αλληλεγγύη στα πραγματικά δύσκολα, όταν κάποιος που εξεγείρεται –έστω με τον τρόπο του- βρίσκεται απέναντι σε θηρία κι έχει να αντιμετωπίσει πραγματικές συνέπειες. Το καθεστώς του Ιράν είναι σκληρό και χωρίς τακτ. Ας μη νομίζει κανείς ότι οι αντιδράσεις του μοιάζουν με αυτές των αστικών δημοκρατιών της Ευρώπης, όπου υπάρχει ελευθερία λόγου και έκφρασης, αλλά και οργανωμένο δικαστικό σύστημα να λύνει –όπου και όταν χρειάζεται- τις διαφορές!