Skip to main content

Ποδηλατόδρομος στη Νίκης: Στο κατάλληλο timing, θα κριθεί στην πράξη

Χωρίς την εφαρμογή δεν μπορείς να βγάλεις συμπέρασμα. Αλλιώς μια ζωή θα συζητάμε για βιώσιμη αστική μετακίνηση χωρίς να κάνουμε τίποτα.

Η κάθοδος του ποδηλατόδρομου στο οδόστρωμα της παλιάς παραλίας και στη λεωφόρο Νίκης είναι μια προσωρινή παρέμβαση, με αφορμή τον κορωνοϊό, η οποία θα κριθεί από την εφαρμογή της μέχρι το τέλος Νοεμβρίου.

Αυτή η συνθήκη προσωπικά μου αρκεί για να αποδεχτώ την παρέμβαση του δήμου. Θεωρητικά μπορούμε να μιλάμε επί χρόνια για το αν πρέπει ο ποδηλατόδρομος να είναι πάνω στο πεζοδρόμιο ή κάτω από αυτό, αν χρειάζεται ποδηλατόδρομος και πολλά άλλα ζητήματα.

Ήδη το κάνουμε πολλά χρόνια και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Όμως χωρίς να δεις την εφαρμογή ενός μέτρου στην πράξη συμπεράσματα ασφαλή δεν μπορείς να βγάλεις. Ακριβώς αυτό το επιχείρημα είναι καταλυτικό σε όλες τις φωνές όσων αντιδρούν από τη στιγμή που είδαν συνεργεία να μπαίνουν στη λεωφόρο Νίκης.

Πιστεύω πως και το timing που επέλεξε ο δήμος να υλοποιήσει την παρέμβασή του ήταν το κατάλληλο. Η σταδιακή προσαρμογή, το γεγονός ότι είναι καλοκαίρι με μειωμένη κίνηση και η εξοικείωση σε ηπιότερες από τις συνηθισμένες συνθήκες βοηθούν το μέτρο να εφαρμοστεί πιλοτικά και να περιοριστεί ένα αναμενόμενο «μπάχαλο» σε συνθήκες φουλ λειτουργίας της πόλης.

Είναι προφανές ότι η κριτική που θα δεχτεί η διοίκηση του δήμου θα είναι σκληρή. Για πολλούς λόγους. Η επιτυχία ή αποτυχία της παρέμβασης όμως δε θα κριθεί στους μονίμως γκρινιάρηδες ή στους γνωστούς οπαδούς του μηδενικού έργου, αλλά στην αστυνόμευσή της. Εκεί θα κριθούν όλα.

Αν οι δυο λωρίδες κυκλοφορίας για τα ΙΧ διατηρηθούν καθαρές, τότε τα επιχειρήματα όσων αντιδρούν θα καταρρεύσουν. Διότι στην καθημερινή πρακτική η λεωφόρος Νίκης διέθετε έτσι κι αλλιώς δυο –και αν- λωρίδες κυκλοφορίας οχημάτων. Η τρίτη λωρίδα, καλώς ή κακώς –κάκιστα κατά τη γνώμη μου- έχει ακυρωθεί στην πράξη, λόγω των παρκαρισμένων οχημάτων.

Ακούω το αντεπιχείρημα ότι θα έπρεπε η παράνομη στάθμευση να έχει αντιμετωπιστεί και να μην φρακάρει η λεωφόρος Νίκης, όμως πρέπει να δεχόμαστε την πραγματικότητα κι όχι να εγκλωβιζόμαστε σε ανεφάρμοστα πρέπει.

Με την κάθοδο του ποδηλατοδρόμου στο οδόστρωμα οι διερχόμενοι οδηγοί δεν χάνουν λωρίδες κυκλοφορίας. Είναι προφανές ότι στο πρώτο μποτιλιάρισμα όλοι θα βρίζουν το δήμο για την απόφασή του να διαθέσει στο ποδήλατο μια λωρίδα κυκλοφορίας. Άδικο ή μη, αυτό θα γίνει, διότι πάντοτε όλοι ψάχνουν εξιλαστήρια θύματα. Η λεωφόρος Νίκης εξάλλου ήταν πολλάκις μποτιλιαρισμένη και χωρίς ποδηλατόδρομο. Τώρα κάποιοι θα έχουν εύκολη την αιτία...

Ο δήμος θα αναλάβει το πολιτικό κόστος της παρέμβασης. Κι από τη στιγμή που πήρε την απόφαση και υλοποίησε την παρέμβαση φαντάζομαι είναι προετοιμασμένος.

Η θέση μου για τους ποδηλατοδρόμους όπως λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη μέχρι σήμερα είναι καταγεγραμμένη. Θεωρώ ότι από τη στιγμή που δεν έχουμε καλλιεργήσει την κουλτούρα ή δεν υπάρχει η ανάγκη για να χρησιμοποιείται το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης, οι ποδηλατόδρομοι είναι απλώς ένας μιμητισμός καλών πρακτικών πόλεων του εξωτερικού, με διαφορετική όμως κουλτούρα για το ποδήλατο, με διαφορετικές υποδομές ή με διαφορετικό βιοτικό επίπεδο. Ως εκ τούτου οι ποδηλατόδρομοι είναι μια «πολυτέλεια» την οποία δεν την αντέχουμε ειδικά εκεί που οι κυκλοφοριακές συνθήκες είναι ασφυκτικές.

Αν στη συνείδηση του πολίτη γίνει το ποδήλατο μέσο μετακίνησης από τη δουλειά στο σπίτι ή για την αγορά προϊόντων κτλ., τότε μπορούμε να σκεφτούμε εκτεταμένες ποδηλατικές υποδομές, που θα εξυπηρετούν και θα καλύπτουν αυτή την ανάγκη. Σήμερα όμως στη Θεσσαλονίκη το ποδήλατο είναι μέσο ψυχαγωγίας και άθλησης. Ως εκ τούτου μικρότερη ανάγκη...

Όπως επίσης θεωρώ ότι συνιστά πρόκληση για τους μετακινούμενους με άλλα μέσα, δηλαδή με το ΙΧ και με το αστικό, η διάθεση τόσο μεγάλου χώρου στους ελάχιστους ποδηλάτες. Στη συνείδηση της πλειοψηφίας, δεν υπάρχει δυνατότητα, με τις παρούσες συνθήκες να πείσει οποιοσδήποτε για την ανάγκη ύπαρξης δικτύου ποδηλατοδρόμων.

Εγώ όμως δεν είμαι δήμαρχος και δεν χαράσσω πολιτική και σχέδιο για τη λειτουργία της πόλης και για την καλλιέργεια νοοτροπίας στους πολίτες. Πιθανώς ο αντίθετος δρόμος να είναι αυτός που θα μπορέσει να μας κάνει κοινωνούς ενός πιο βιώσιμου τρόπου μετακίνησης και γενικώς αστικής κινητικότητας.

Δεν είμαι διόλου εχθρικός στο ποδήλατο. Θεωρώ όμως ότι η κατάληψη τόσο μεγάλου μέρους του οδοστρώματος αυτή τη στιγμή είναι υπερβολική. Δεν είναι τυχαίο ότι οι υφιστάμενοι ποδηλατόδρομοι απαξιώθηκαν πλήρως. Και η προηγούμενη διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης αυτή τη λογική είχε. Να κατασκευάσουμε τις απαιτούμενες υποδομές για να στρέψουμε τον κόσμο στο ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης στην πόλη. Θεμιτό, αλλά αναποτελεσματικό μέχρι σήμερα.

Ίσως ένας παράγοντας να είναι και η μη λειτουργία του μετρό. Αν υπήρχε εναλλακτικός τρόπος μετακίνησης πιθανώς να βοηθούσε ώστε να γίνουν οι ποδηλατόδρομοι πιο εύκολα αποδεκτοί στη συλλογική συνείδηση. Αν δεν είχαμε μποτιλιάρισμα στην πόλη και οι επιλογές μετακίνησης ήταν πιο ξεκάθαρες και πιο πολλές, τότε και ο κόσμος θα δικαιολογούσε πιο εύκολα την παραχώρηση επιπλέον χώρου στους ποδηλάτες.

Σε κάθε περίπτωση όλα αυτά είναι θέμα διαρκούς διαλόγου, ο οποίος όμως είναι στον... αέρα όσο δεν έχουμε πράξεις. Κι αυτό ακριβώς έκανε η διοίκηση του δήμου. Μια πράξη, που θα κριθεί στην καθημερινότητά μας. Ως προς αυτό η απόφασή της είναι ορθή και μένει να κριθεί αν είναι και λειτουργική. Θα αποτελέσει εξάλλου και μπούσουλα για μελλοντικές ανάλογες παρεμβάσεις και ίσως τελικά αλλάξει την καθημερινότητά μας, τη νοοτροπία μας, τις συνήθειές μας, που δυσκολευόμαστε πολύ να εγκαταλείψουμε, αλλά αρεσκόμαστε περισσότερο να γκρινιάζουμε και να αναθεματίζουμε. Μακάρι.

Σε άλλη περίπτωση πάντα υπάρχει ο απολογισμός του Νοεμβρίου για να μας δείξει το δρόμο, αρκεί όλοι να έχουμε ανοιχτά αυτιά και μάτια και να αποδεχόμαστε την πραγματικότητα. Η βιώσιμη αστική μετακίνηση είναι το μέλλον και το ποδήλατο είναι μέρος αυτού του μέλλοντος. Το ζητούμενο είναι αν μπορεί να γίνει και παρόν. Δεν είναι λάθος καμιά πολιτική ενίσχυσης του ποδηλάτου, αρκεί όμως να υπάρχει μια προτεραιοποίηση στη βάση των πραγματικών αναγκών της λειτουργίας της πόλης και της καθημερινότητας των πολιτών.

Συμπερασματικά είμαι υπέρ των μέτρων βιώσιμης αστικής μετακίνησης, όταν όμως έχουμε διασφαλίσει τις συνθήκες εφαρμογής τους. Και για τον νέο ποδηλατόδρομο είμαι επίσης υπέρ της πιλοτικής εφαρμογής του μέχρι τον Νοέμβριο, επειδή δεν είμαι οπαδός του μηδενικού έργου κι επειδή δεν θεωρώ ότι έχω πάντα δίκιο και την απόλυτη γνώση. Αν δεν δω στην πράξη, δεν μπορώ να κρίνω.

Το ζήτημα είναι σύνθετο και δε χωράει λογικές άσπρου – μαύρου. Εύχομαι να υπάρχει επίσης η πρόνοια για την ασφαλή μετακίνηση όλων: πεζών, ποδηλατών, οδηγών. Διότι, ενδεχόμενο απευκταίο ατύχημα θα θέσει τους δικούς του κανόνες στην παρέμβαση, καλώς ή κακώς.

Και να μην ξεχνάμε ότι την ευκαιρία για να γίνει πράξη ο νέος ποδηλατόδρομος την έδωσε ο κορωνοϊός. Διότι χωρίς τις έκτακτες ρυθμίσεις και τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, θα έπρεπε για να εφαρμοστεί το μέτρο να προηγηθεί διαβούλευση και να τοποθετηθούν και πολλοί άλλοι φορείς. Που σημαίνει ότι την ευθύνη θα αναλάμβαναν περισσότεροι ή και κανένας, διότι δύσκολα θα γινόταν πράξη η παρέμβαση. Δεν ξέρω τι είναι καλύτερο. Θα το δούμε στην πράξη...