*του Σταύρου Κουμεντάκη
Με το άρθρο αυτό ολοκληρώνεται μια ενότητα αρθρογραφίας με αντικείμενο την καλύτερη κατανόηση του νέου «πτωχευτικού» νόμου. Στο πλαίσιο αυτό ξεκινήσαμε από τις βασικές πρόνοιες και καινοτομίες του, την αναγκαιότητα, το ρυθμιστικό πεδίο και τη σημασία του. Προχωρήσαμε στις επιμέρους προβλέψεις του. Πρώτος σταθμός η έγκαιρη προειδοποίηση. Ακολούθησε ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών και η διαδικασία της εξυγίανσης. Κλείνουμε, προσώρας, με την πτώχευση.
Περιοριζόμαστε, κατ’ ανάγκη, στα κρισιμότερα.
Ο σκοπός της πτώχευσης και διαδικασία ρευστοποίησης
Ως «προγραμματικός» σκοπός της πτώχευσης εξαγγέλλεται η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών του οφειλέτη. Ως μόνη και αποκλειστική δυνατότητα εξέλιξης της πτώχευσης προσδιορίζεται, αποκλειστικά, η ρευστοποίηση του ενεργητικού της περιουσίας. Ο σύνδικος οφείλει, στο πλαίσιο αυτό, να προβεί «αμελλητί» στη ρευστοποίησή του. Το προϊόν της ρευστοποίησης είναι που θα διανεμηθεί στους πιστωτές.
Σε ρευστοποίηση υπόκειται είτε το σύνολο της περιουσίας του οφειλέτη (ή επιμέρους λειτουργικά της σύνολα) είτε τα επιμέρους στοιχεία της.
Η ρευστοποίηση όμως του συνόλου της περιουσίας του οφειλέτη υπόκειται σε (ενίοτε δυσχερείς να επιτευχθούν) προϋποθέσεις. Στην περίπτωση της ρευστοποίησης κατ’ ιδίαν περιουσιακών στοιχείων της πτωχευτικής περιουσίας διενεργείται ηλεκτρονικός πλειστηριασμός.
Αν ο πλειστηριασμός αποβεί άγονος, θα επαναληφθεί με μειωμένη τιμή πρώτης προσφοράς. Αν το φαινόμενο επαναληφθεί, εναπόκειται στην κρίση του εισηγητή η πλειστηρίαση χωρίς τιμή πρώτης προσφοράς-πριν το εκπλειστηριαζόμενο καταλήξει, τελικά, στο Δημόσιο.
Οι πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου
Το εύρος εφαρμογής. Τα «διαδικαστικά».
Ο νέος νόμος διευρύνει σημαντικά το πεδίο εφαρμογής του ρυθμιστικού πλαισίου των «μικρών» πτωχεύσεων. Υπάγονται, πλέον, σε αυτές οι «μικρές οντότητες»-εξαιρετικά μεγάλος, δηλαδή, αριθμός επιχειρήσεων.
Η σχετική αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά.
Ο σύνδικος, στις περιπτώσεις αυτές, απολαμβάνει σημαντική ελευθερία.
Η ρευστοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη
Η ρευστοποίηση στην προκειμένη περίπτωση αφορά, αποκλειστικά, τη ρευστοποίηση των επιμέρους περιουσιακών του στοιχείων.
Αν όμως τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκαίων δαπανών, η διαδικασία δεν προχωρά.
Το χρονικό εύρος της όλης διαδικασίας και η επιτάχυνσή της
Η σχετική διαδικασία (θα πρέπει να) εξελίσσεται ταχύτατα. Εντός έτους-κατά κανόνα.
Η ταχύτητα, ασφαλώς, με την οποία εκτυλίσσεται η πτωχευτική διαδικασία είναι στοιχείο σημαντικό.
Το κρίσιμο, ωστόσο, ερώτημα είναι αν για τις μικρές, ειδικά, επιχειρήσεις λαμβάνεται ιδιαίτερη πρόνοια κατά το στάδιο, ήδη, της πρόληψης της αφερεγγυότητας. Η απάντηση είναι, δυστυχώς, αρνητική. Και υπό την έννοια αυτή ο (διακηρυγμένος) «ολιστικός» χαρακτήρας του νομοθετήματος πλήττεται. Μαζί με αυτόν: η οικονομία και οι άνθρωποι.
Η χρήση των εργαλείων που ο νέος «πτωχευτικός» νόμος παρέχει, δεν αποτελεί καθήκον του νομοθέτη. Εκείνος περιορίζεται να τα παράσχει˙ ήδη το έπραξε. Η σκυτάλη πέρασε στα δικά μας χέρια. Σ΄ εμάς, κατά τούτο, απόκειται η βέλτιστη δυνατή αξιοποίησή τους.
Μόνον τότε η πτώχευση θα αποδειχθεί «σταθμός μετεπιβίβασης» στη διαδικασία του επιχειρείν. Ένας σταθμός σημαντικός μεν-όχι όμως τερματικός. Ένας σταθμός που θα παρέχει, εν τέλει, τη δυνατότητα στον επιχειρηματία για μια νέα διαδρομή˙ ενδεχομένως: στροφή ή ανα-στροφή.
Ο καλόπιστος και έντιμος, εξάλλου, επιχειρηματίας (αλλά και η επιχειρηματικότητα εν γένει) δικαιούται (αλλά και αξίζει) μια, ουσιαστική, δεύτερη ευκαιρία.
Μόνον τότε η δεύτερη ευκαιρία θα αποτελέσει εργαλείο χρηστικό για την απομείωση του ιδιωτικού χρέους˙ εργαλείο ανάκαμψης και ανάπτυξης της εθνικής μας οικονομίας.
Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm