Γράφει ο πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ Αθανάσιος Θεοχάρης*
Όλοι γνωρίζουμε ότι το φαινόμενο της εξάρτησης και τα θέματα που προκύπτουν από αυτό τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και για την κοινωνία συνεχίζουν και υπάρχουν στις μέρες μας.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο πολυπαραγοντικό και πολυεπίπεδο με σημαντικές επιπτώσεις και στην δημόσια υγεία του πληθυσμού, το οποίο σχετίζεται με τις οικονομικές συνθήκες και επηρεάζεται από τις μεταβολές στις κοινωνικές συμπεριφορές. Η διαρκής κρίση των αξιών, η ψυχολογική πίεση που βιώνουν τα άτομα, η έλλειψη στόχου και σκοπού, αλλά και οι οικονομικές δυσκολίες είναι μερικοί από τους παράγοντες που οδηγούν σε στάση αδυναμίας και στη συνέχεια στην εξάρτηση.
Στο πλαίσιο αυτό ο Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) ως ο μεγαλύτερος επίσημος φορέας απεξάρτησης στη χώρα καλείται να καλύψει τις αναδυόμενες ανάγκες του σήμερα. Ανάγκες που ταλαιπωρούν την κοινωνία και πολλές φορές διαφαίνονται ως αδιέξοδο. Ο ΟΚΑΝΑ δραστηριοποιείται στο τομέα της απεξάρτησης από το 1995 και συμβάλλει στην πρόληψη των εξαρτήσεων, στη βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες απεξάρτησης, στη διασφάλιση της συνέχειας της θεραπευτικής φροντίδας, στη μείωση της βλάβης, στη δυνατότητα απεξάρτησης και στη διευκόλυνση της επανένταξης και της επαγγελματικής αποκατάστασης. Ο Οργανισμός αντιλαμβάνεται τη νέα αυτή πραγματικότητα ως μια σημαντική πρόκληση και επιλέγει να σταθεί για άλλη μία φορά δίπλα σε όσους έχουν ανάγκη και μπορούν να ωφεληθούν από τις υπηρεσίες του.
Όλοι εμείς οι άνθρωποι του ΟΚΑΝΑ είμαστε εδώ και δρούμε για την ίδια την κοινωνία σχεδιάζοντας και υλοποιώντας καινοτόμα και ολιστικά προγράμματα, τα οποία θα προσφέρουν τα μέγιστα στους ωφελούμενους, αλλά και στο κοινωνικό σύνολο με ένα μεγάλο φάσμα υπηρεσιών που καλύπτει όλα τα θέματα του τομέα των εξαρτήσεων. Αναπτύσσουμε νέες εξειδικευμένες υπηρεσίες σε συνεργασία με Δήμους, τοπικούς φορείς, αλλά και Νοσοκομεία της περιοχής και παρέχουμε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και πρωτοπόρα προγράμματα μείωσης της βλάβης, θεραπείας και επανένταξης με γνώμονα τον σεβασμό στον άνθρωπο και το δικαίωμα στη ζωή.
Έχοντας ως κύριο μέλημα την ολιστική υποστήριξη και φροντίδα των ωφελουμένων ο ΟΚΑΝΑ υλοποιεί μια σειρά δράσεων στη Θεσσαλονίκη και τη Κεντρική Μακεδονία έχοντας απώτερο στόχο την αναβάθμιση των δομών και υπηρεσιών του, με έμφαση τόσο στους εξαρτημένους, όσο και στο κοινωνικό σύνολο. Οι ενέργειες αυτές περιλαμβάνουν δράσεις και υπηρεσίες που αφορούν ευαίσθητα θέματα, όπως αυτό της γονεϊκής στήριξης και προστασίας των εξαρτημένων ατόμων, ή αυτό της άμεσης παρέμβασης σε ανήλικους παραβάτες – νέους χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών προλαμβάνοντας μελλοντική παραβατικότητά τους. Παράλληλα λειτουργούν στον ΟΚΑΝΑ στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή προγράμματα με τη συμμετοχή του Οργανισμού και τη συνεργασία του με άλλους φορείς, όπως πχ το Παιδοψυχιατρικό Τμήμα του ΓΝ Ιπποκράτειου για την υποστήριξη παιδιών και εφήβων με γονείς χρήστες, αλλά και τη θεραπευτική παρέμβαση σε εφήβους με εξαρτητικές συμπεριφορές.
Η δράση του ΟΚΑΝΑ παράγει άμεσα και σημαντικά αποτελέσματα και όφελος του κοινωνικού συνόλου δεδομένου ότι προστατεύει τη δημόσια υγεία μέσα από προγράμματα μείωσης βλάβης, μέσω των υπηρεσιών «Δουλειά στο δρόμο» (streetwork) και μέσω της άμεσης και υπεύθυνης αντιμετώπισης των προβλημάτων χρηστών, τα οποία εμφανίστηκαν εξαιτίας της πανδημίας του covid-19. Ο Οργανισμός διαφυλάττει τη δημόσια υγεία και μέσω του κατασταλτικού ρόλου που διαδραματίζει ως προς τη διασπορά των μεταδιδόμενων νοσημάτων του HIV και HCV και σε συνεργασία με ερευνητικά προγράμματα, όπως το Πρόγραμμα «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ». Το streetwork αποτελεί μία πρωτοπορία που ενέταξε ο ΟΚΑΝΑ στις υπηρεσίες του πρώτος στην Ελλάδα, προσεγγίζοντας τους εξυπηρετούμενους στο δρόμο, στα σημεία συγκέντρωσής τους και προσφέροντας τους ενημέρωση, βοήθεια, φροντίδα και παραπέμποντας τους σε δομές υγείας και παρέχοντας επιλογές θεραπείας. Η «Δουλειά στο δρόμο» (streetwork) αποτελεί δομική παρέμβαση του ΟΚΑΝΑ για τη μείωση της βλάβης, την προστασία της δημόσιας υγείας και το κοινωνικό σύνολο. Ως Οργανισμός βρισκόμαστε δίπλα στην κοινωνία, για την κοινωνία προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της.
Φυσικά ο ΟΚΑΝΑ εδράζει την κύρια δραστηριότητά του στον τομέα της ολοκληρωμένης θεραπείας της εξάρτησης. Η θεραπεία αυτή πραγματοποιείται σύμφωνα με το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο και έχει ως μέσο για την πορεία προς την απεξάρτηση ή τη διαχείριση του προβλήματος την υποκατάσταση ή τα στεγνά προγράμματα. Οι υπηρεσίες που παρέχει ο Οργανισμός απλώνονται σε όλη την περιοχή της Θεσσαλονίκης με αποτέλεσμα οι ωφελούμενοί του να έχουν πρόσβαση σε θεραπεία στο πλησιέστερο δυνατό σημείο.
Αυτό που όλοι εμείς στον ΟΚΑΝΑ προσπαθούμε καθημερινά είναι να ανταποκριθούμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό στις ανάγκες των ωφελουμένων και να παρέχουμε συνεχή φροντίδα σε αυτούς και στις οικογένειές τους. Εργαζόμαστε κάθε στιγμή για να οδηγήσουμε τους ωφελούμενούς μας στις κατάλληλες δομές και να τους διασυνδέσουμε και με άλλες υπηρεσίες.
Ο ωφελούμενος δικαιούται να απολαμβάνει σύγχρονες υπηρεσίες, να υποστηρίζεται ψυχοκοινωνικά και να μπορεί να επανενταχτεί στην κοινωνία διατηρώντας σε όλα τα στάδια την αξιοπρέπειά του ως άνθρωπος. Στόχος μας είναι η μετεξέλιξη του ΟΚΑΝΑ σε ένα σύγχρονο Οργανισμό, ο οποίος θα διασφαλίζει το δικαίωμα των εξαρτημένων στην εξατομικευμένη φροντίδα, δίχως εμπόδια και περιορισμούς με αξιοπρέπεια, εγκυρότητα και σύγχρονη επιστημονική γνώση.
* Ο Αθανάσιος Θεοχάρης είναι Πολιτικός Επιστήμονας, απόφοιτος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΜΑ) και στο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιά (ΜΒΑ).
Στην επαγγελματική του πορεία έχει υπάρξει διοικητικό στέλεχος εταιρειών και διετέλεσε Αναπληρωτής Διοικητής του ΨΝΑ Δρομοκαΐτειο (2014 – 2019) και Κοινός Διοικητής ΨΝΑ Δαφνί – ΨΝΑ Δρομοκαΐτειο (2019 – 2020). Μιλά Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά και Ιταλικά.