Skip to main content

ΟΑΣΘ: Η χαμένη τετραετία που οδήγησε στην αναγκαία τροπολογία

Ποιες είναι οι διαθέσιμες λύσεις για να αυξηθεί ο στόλος του ΟΑΣΘ από το επίπεδο των 350 οχημάτων σε αυτό των 520 που απαιτούνται.

Στις πολιτικές μυλόπετρες δοκιμάζεται από χθες η τροπολογία για τον ΟΑΣΘ την οποία ψήφισε η κυβέρνηση δίνοντας παράταση ζωής για τρία ακόμη χρόνια στο σημερινό καθεστώς λειτουργίας του συγκοινωνιακού φορέα, όπως αυτό προσδιορίστηκε από τον νόμο 4482/2017. Σύσσωμος ο ΣΥΡΙΖΑ καταγγέλλει ότι η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί επιστροφή στο παρελθόν, η δε κυβέρνηση αντιλέγει πως εδώ που είχαν φτάσει τα πράγματα, αυτή ήταν η μόνη ενδεδειγμένη λύση. Ας δούμε όμως, τα πράγματα ψύχραιμα.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα του ΟΑΣΘ είναι σήμερα η έλλειψη λεωφορείων. Ο Οργανισμός διαθέτει περί τα 350, το πολύ, μάχιμα οχήματα, γεγονός που του επιτρέπει να υλοποιεί μόνον το 65% του συγκοινωνιακού έργου. Όσες προσπάθειες κι αν έγιναν τα προηγούμενα χρόνια για να αναταχθεί το υπόλοιπο μέρος του στόλου του απέβησαν άκαρπες. Πρώτον, διότι περίπου το 20% των λεωφορείων είναι για πέταμα, ενώ άλλα τόσα έχουν βαρύτατες βλάβες οι οποίες απαιτούν χρόνο και χρήμα προκειμένου να επισκευαστούν. Πέραν αυτών, περίπου άλλο ένα 20% θα αποσυρθεί αναγκαστικά ως τον Σεπτέμβριο του 2020 λόγω συμπλήρωσης του ανώτατου ορίου ηλικίας των 23 χρόνων.

Άρα ποιες είναι οι διαθέσιμες λύσεις για να αυξηθεί ο στόλος του ΟΑΣΘ από το επίπεδο των 350 οχημάτων σε αυτό των 520 που απαιτούνται για την 100% εκπλήρωση του μεταφορικού έργου;

1. Η πρώτη λύση θα ήταν η αγορά καινούργιων λεωφορείων. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει χρήμα και χρόνο. Περί τα 200 εκατ. ευρώ και ενάμιση χρόνο έως ότου το πρώτο καινούργιο λεωφορείο κυκλοφορήσει στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Η προηγούμενη κυβέρνηση άφησε να περάσουν τέσσερα ολόκληρα χρόνια και προκήρυξε διαγωνισμό για την αγορά καινούργιων λεωφορείων μόλις ελάχιστους μήνες πριν από τις εκλογές, χωρίς να διαθέτει τα αναγκαία κονδύλια, θέλοντας απλώς να δείξει ότι επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα. Μάλιστα οι όροι της διακήρυξης ήταν τόσο πρόχειροι που ο διαγωνισμός τελικά ακυρώθηκε από την Αρχή Εκδίκασης Προδικαστικών Προσφυγών. Εάν η σημερινή κυβέρνηση επέλεγε αυτήν ως πρώτη λύση, τα καινούργια λεωφορεία θα έρχονταν γύρω στο Πάσχα του 2021, εφόσον θα υπήρχε βεβαίως ΟΑΣΘ έως τότε.

2. Η δεύτερη λύση θα ήταν η αγορά ή μίσθωση μεταχειρισμένων λεωφορείων. Κάτι τέτοιο προϋπέθετε τροποποίηση του νόμου Σπίρτζη, καθώς το δημόσιο δεν μπορεί να αγοράσει μεταχειρισμένα οχήματα, κάτι που έγινε με την τροπολογία. Προτιμήθηκε, μάλιστα, η μίσθωση αντί της αγοράς καθώς απαιτεί συντομότερο χρόνο (3 με 4 μήνες) και λιγότερα χρήματα. Παράλληλα εξυπηρετεί και ενδεχόμενα μελλοντικά σχέδια της κυβέρνησης περί πλήρους ιδιωτικοποίησης του ΟΑΣΘ, μετά την παρέλευση της τριετίας. Εάν αυτό έχουν κατά νου στην κυβέρνηση είναι προφανές ότι δεν έχουν κανένα λόγο να ξοδέψουν για αγορά λεωφορείων, αρκεί η μίσθωση για όσο χρειαστεί.

3. Η τρίτη λύση, ήταν αυτή την οποία επέλεξε τελικά η προηγούμενη κυβέρνηση και την υιοθετεί και η σημερινή. Η μερική, δηλαδή, επανιδιωτικοποίηση του ΟΑΣΘ, μέσω της εκχώρησης μέρους του συγκοινωνιακού έργου στο ΚΤΕΛ. Με τον τρόπο αυτό προστίθενται στον στόλο άλλα 150 λεωφορεία στις 32 γραμμές εκτός πολεοδομικού συγκροτήματος, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα υλοποίησης περίπου του 90% του μεταφορικού έργου (αν και μέσα στην πόλη το ποσοστό αυτό θα είναι χαμηλότερο). Την πόρτα στο ΚΤΕΛ άνοιξε ως γνωστόν πρώτος ο κ. Σπίρτζης, τον περασμένο Μάιο, ο οποίος τώρα υποκριτικά καταγγέλλει την κυβέρνηση η οποία απλώς υλοποιεί τη δική του ιδέα.

Η αλήθεια είναι ότι την τροπολογία κατέστησε αναπόφευκτη η αβελτηρία και η ανικανότητα της προηγούμενης κυβέρνησης. Ο νόμος Σπίρτζη προέβλεπε ότι η εκκαθάριση στον ΟΑΣΘ θα ολοκληρωνόταν το αργότερο ως τα μέσα του τρέχοντος Νοεμβρίου, αλλά δυστυχώς, καθυστέρησε πάρα πολύ να ξεκινήσει και σήμερα δεν βρίσκεται ούτε στα μισά. Επιπλέον, ο ίδιος νόμος προέβλεπε ότι το διάδοχο σχήμα του ΟΑΣΘ, η εταιρεία ΑΣΥΘ η οποία θα αναλάμβανε το συγκοινωνιακό έργο μετά τις 3/12/2019, θα έπρεπε να ήταν σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα το αργότερο ως τις 30/6/2019. Η προηγούμενη κυβέρνηση δεν έκανε ούτε το ένα, ούτε το άλλο, με αποτέλεσμα η παράταση ζωής του ΟΑΣΘ να είναι μονόδρομος.

Στο ερώτημα “και γιατί το σημερινό καθεστώς δεν παρατάθηκε για λίγους μόνον μήνες ή έστω για ένα χρόνο, έως ότου γίνουν αυτά που δεν έκαναν οι προηγούμενοι;” η απάντηση είναι προφανής: η τριετία συνδέεται ευθέως με τον σχεδιασμό για την εκχώρηση του 1/3 του συγκοινωνιακού έργου στο ΚΤΕΛ. Σε διαφορετική περίπτωση κανένας ιδιώτης δεν θα έμπαινε στο παιχνίδι για μερικούς μήνες ή έστω για ένα χρόνο.

Ωστόσο, η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τι σκοπεύει να κάνει μετά το πέρας της τριετίας. Εάν δηλαδή σκοπεύει να κρατήσει υπό δημόσιο έλεγχο ό,τι θα έχει απομείνει από τον ΟΑΣΘ, μετά την είσοδο των ΚΤΕΛ, δηλαδή τα 2/3 του συγκοινωνιακού έργου ή εάν σχεδιάζει να εκχωρήσει και αυτό το τμήμα του σε ιδιώτες. Αν και η κατάργηση της ΑΣΥΘ, προϊδεάζει μάλλον για το δεύτερο...