Skip to main content

Όλη η ιστορία της βιοτεχνίας της Θεσσαλονίκης μέσα σε ένα λεύκωμα

Η εξέλιξη της βιοτεχνίας αποτυπώνεται στο λεύκωμα για τη συμπλήρωση των 90 χρόνων από την ίδρυση του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.

Όλη η ιστορία της βιοτεχνίας αλλά και της δημιουργίας της μεσαίας τάξης των επαγγελματιών στη Θεσσαλονίκη ξεπηδά ζωντανή μέσα από το λεύκωμα "Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης 1925-2015 Τα πρώτα Ενενήντα Χρόνια" το οποίο εκδόθηκε με την αφορμή της συμπλήρωσης των 90 χρόνων από την ίδρυση του ΒΕΘ.

Μια ιστορία που η έναρξή της συμβαδίζει με αυτή της έλευσης των προσφύγων στη Θεσσαλονίκη και συνεχίζεται μέσα από την οικονομική ύφεση του 1929-1934, το χάος του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου και του εμφυλίου, τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια και κατόπιν τη δεκαετία του '60  όταν η Θεσσαλονίκη αναδεικνύεται σε δεύτερο πόλο ανάπτυξης μετά την Αθήνα και δημιουργείται η ΕΟΚ με την οποία προσπαθεί να συνδεθεί η Ελλάδα, προσπάθεια που παγώνει κατά την περίοδο της δικτατορίας. Μετά την μεταπολίτευση η βιοτεχνία μπαίνει στη σύγχρονη εποχή: το 1975 ξεκινάει η κατασκευή της Βιοτεχνικής Ζώνης στην περιοχή της Σίνδου, γίνονται εντατικές προσπάθειες προώθησης των εξαγωγών μέσα και από συμμετοχή σε εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, ενώ το 1978 με απόφαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας δίνεται η δυνατότητα λήψης χαμηλότοκων κεφαλαίων για τις βιοτεχνικές επιχειρήσεις. Η απόφαση, για τη λήψη της οποίας πρωτοστάτησε το ΒΕΘ, αποτελεί τομή για τα βιοτεχνικά δεδομένα. Το 1979 η Ελλάδα μπαίνει στην ΕΟΚ και με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία του 1981 εξαγγέλλονται μέτρα για τους μικρομεσαίους, πολλά από τα οποία δεν εφαρμόζονται ποτέ(ο ΦΠΑ πάντως έρχεται για να μείνει το 1986) και ξεκινούν οι αναπτυξιακοί νόμοι(από τον 1116/81).

Η δεκαετία του '90 σημαδεύεται από τη δημιουργία της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, τις πολιτικές και οικονομικές αλλαγές στις χώρες του πάλαι ποτέ σοσιαλισμού, τη δημιουργία της νέας διευρυμένης αγοράς των βαλκανικών χωρών, τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, την έναρξη του συγκεντρωτισμού στο εμπόριο και την παραγωγή, τη δημιουργία τον Μάιο του 1996 από το Βιοτεχνικό και Επαγγελματικό Επιμελητήριο, τον Εμπορικό Σύλλογο και Επαγγελματικές Ομοσπονδίες του Πιστωτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλονίκης, που δεν κατάφερε να εξελιχθεί σε Συνεταιριστική Τράπεζα και τα εγκαίνια -τον Νοέμβριο του 1997- των ανακαινισμένων γραφείων του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου στην οδό Αριστοτέλους 27. 

Η βιοτεχνία της Θεσσαλονίκης μετά το 2000 μπαίνει στους ρυθμούς της παγκοσμιοποίησης, το 2003 ανακοινώνεται από το υπουργείο Ανάπτυξης η δημιουργία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου Ηλεκτρονικών Επιχειρήσεων(ΓΕΜΗ), που θεωρείται τομή για το ρόλο των επιμελητηρίων στην εποχή της ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης του επιχειρηματία, ενώ στο τέλος του 2005 ο τότε πρόεδρος του ΒΕΘ Σωτήρης Μαγόπουλος αναγγέλλει την πρωτοβουλία του για την ανέγερση κτηρίου 6.000 τμ σε οικόπεδο 18,5 στρεμμάτων στη ΒΙΠΕ Θεσσαλονίκης που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των βιοτεχνικών επιχειρήσεων, έργο που ξεκίνησε αλλά δεν ολοκληρώθηκε εξαιτίας της κρίσης. Μιας κρίσης που από το 2009 έπληξε τη χώρα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα με πρώτο θύμα τον κλάδο της μεταποιητικής βιομηχανίας.

Αυτό που αναδεικνύει και υπενθυμίζει, όμως, το λεύκωμα του ΒΕΘ είναι ότι στα 90 χρόνια ιστορίας της η βιοτεχνία της Θεσσαλονίκης επιβίωσε μέσα από πολλές κρίσεις και μύρια προβλήματα.

"Η οικονομική κρίσις... κατ΄αρχάς εις απλήν δυσχέρειαν συναλλαγών και εις αραίωσιν της πελατείας των διαφόρων καταστημάτων βαίνει συνεχώς προσλαμβάνοντα απειλητικωτέραν μορφήν και συντελούντα εις την εξάντλησιν των διαφόρων επιχειρήσεων, τας οποίας περισφίγγει εν ασφυκτικώ κλοιώ ολοέν και πλειότερον, απειλεί δε την οριστικήν τούτων κατάρρευσιν", αναφέρει υπόμνημα που αποστέλλει το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης το 1929 στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας-Τμήμα Εμπορίου απαντώντας σε ερωτηματολόγιο σχετικά την κρίση.

Την έρευνα και τη συγγραφή των κειμένων του λευκώματος του ΒΕΘ, που αναπτύσσεται σε 368 σελίδες με πλούσιο φωτογραφικό υλικό ανέλαβε το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης.

Παπαδόπουλος: Το ΒΕΘ φωνή για το άλμα προς τα εμπρός

«Η δράση του επιμελητηρίου, επί εννέα δεκαετίες στηρίχθηκε σε τρεις βασικούς πυλώνες: τους επιχειρηματίες - μέλη του, που αποτελούν το θεμέλιο λίθο ενός καταξιωμένου θεσμού, τα διοικητικά συμβούλια, που μέσα από τη διορατικότητα τους ανέλαβαν σημαντικές δράσεις για τις οικονομικό- κοινωνικές εξελίξεις της εκάστοτε περιόδου και το ανθρώπινο δυναμικό που το στελέχωσε και το στελεχώνει, προσφέροντας όσο το δυνατόν πιο υψηλές υπηρεσίες» ανέφερε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο πρόεδρος του ΒΕΘ, Π. Παπαδόπουλος στην εκδήλωση με την ευκαιρία της έκδοσης του λευκώματος, που πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου. Υπογράμμισε, εξάλλου, ότι το επιμελητήριο προχώρησε στην έκδοση του λευκώματος προκειμένου να αποτίσει «φόρο τιμής σε όλους εκείνους που πρωτοστάτησαν για τη δημιουργία και την εδραίωση του επιμελητηρίου δίνοντας το φωτεινό παράδειγμα για συνεργασίες, άνοιγμα σε νέες αγορές και προϊόντα και παράλληλα αναπτύσσοντας το επενδυτικό ρίσκο, το επιχειρηματικό πνεύμα, την κοινωνική ευθύνη».

Πρόσθεσε, δε, ότι το ΒΕΘ συνεχίζει αγόγγυστα παρά τις πρωτοφανείς δύσκολες οικονομικές συνθήκες να στηρίζει τον βιοτεχνικό κόσμο αποτελώντας τη φωνή και την ορμή του για το άλμα προς τα εμπρός. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι με ειδικές πλακέτες τιμήθηκαν οι πρόεδροι που βρέθηκαν στο τιμόνι του ΒΕΘ από το 1925, ενώ δόθηκαν 197 τιμής ένεκεν σε μέλη των διοικητικών επιτροπών και του διοικητικών συμβουλίων που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο επιμελητήριο.

"Σήμερα που επικρατεί η απαισιοδοξία το παρελθόν μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης των ανθρώπων που τόλμησαν στο επιχειρείν. Το ΒΕΘ στα 90 χρόνια του έχει βάλει πολλά λιθαράκια στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κερδίζοντας πολλές μάχες. Συνεχίζει να πρωτοστατεί σε κάθε δράση για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας", υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Κωνσταντίνος Μίχαλος, ο οποίος απένειμε τιμητική πλακέτα στον πρόεδρο του ΒΕΘ.

Τζάκρη: Στόχος η επανεκκίνηση της οικονομίας

Στον στόχο της κυβέρνησης για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, αναφέρθηκε η υφυπουργός Οικονομίας Θεοδώρα Τζάκρη, που μίλησε στην εκδήλωση. Ωστόσο, αμφιβάλλουμε κατά πόσο ακούστηκαν τα λόγια της μέσα στον θόρυβο που προκλήθηκε -ως εκδήλωση αποδοκιμασίας ή αδιαφορίας- από το πολυπληθές ακροατήριο. Όπως είπε, πάντως, η κυρία Τζάκρη, προς την κατεύθυνση της επανεκκίνησης προωθείται η απλοποίηση της αδειοδότησης των επιχειρήσεων αλλά και προκηρύσσονται άμεσα τα νέα προγράμματα του ΕΣΠΑ όπως η ευέλικτη μεταποίηση και η πράσινη παραγωγική διαδικασία. "Η κρίση μας βρήκε ευάλωτους. Σκοπός μας είναι να την υπερβούμε και να μετατρέψουμε τους κινδύνους σε ευκαιρίες", επισήμανε η κυρία Τζάκρη και πρόσθεσε: "απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους ανεξάρτητα από τις πολιτικές πεποιθήσεις πρέπει να είμαστε ενωμένοι".

Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Σταύρος Καλαφάτης εκπροσωπώντας τον πρόεδρο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκο Μητσοτάκη χαιρέτισε την πρωτοβουλία του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης για την έκδοση του λευκώματος, ενώ τόνισε ότι τα Επιμελητήρια με τις δράσεις τους δείχνουν το φως στο τούνελ της κρίσης.
Παρών στην εκδήλωση του ΒΕΘ ήταν ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης, ο οποίος υπογράμμισε ότι "ο λόγος που σέρνεται η κρίση τόσα χρόνια είναι ότι δεν ενωθήκαμε σαν πολιτικός κόσμος και σαν παραγωγικοί φορείς".  "Πώς να βγεις από το μνημόνιο όταν δεν έχει γίνει ούτε μία επένδυση. Η κυβέρνηση λέει ότι μπορεί μόνη της, αλλά στα δύσκολα τηλεφωνεί στους πολιτικούς αρχηγούς. Η αγωνία μου για τη χώρα με κάνει να επιμένω σε κυβέρνηση ευρυτέρου πέλματος", τόνισε ο κ.Λεβέντης προβλέποντας ότι στις προσεχείς εκλογές θα είναι τρίτο κόμμα και μετά κυβέρνηση.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και επισήμανε ότι επιβάλλεται η στήριξή τους με γενναίες παρεμβάσεις. Σημείωσε, δε, ότι είναι αδήριτη ανάγκη η άμεση θέσπιση του αναπτυξιακού νόμου.

Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι με νέους φόρους, γραφειοκρατία και πολιτικές που οδηγούν σε λουκέτα και φυγή επιχειρήσεων δεν μπορεί να επιτευχθεί ανάπτυξη. "Τα Επιμελητήρια μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο για την έξοδο της χώρας από την κρίση. Δυστυχώς, δεν βλέπω την κυβέρνηση να συνομιλεί και να δίνει λόγο στα Επιμελητήρια. Εμείς ως περιφέρεια δεσμευόμαστε ότι και τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε στενά με τη διοίκηση του ΒΕΘ για τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας", τόνισε ο κ.Τζιτζικώστας.

Για την μεγάλη ιστορική αξία του λευκώματος έκανε λόγο η Μαρία Τατάγια προϊσταμένη Διεύθυνσης Διαφάνειας και Εξυπηρέτησης Δημοτών του Δήμου Θεσσαλονίκης.