Εδώ και 16 χρόνος ο Γερμανός ζωγράφος Γκέρχαρντ Ρίχτερ βρίσκεται στην πρώτη θέση των ακριβότερων εν ζωή εικαστικών στον κόσμο, σύμφωνα με σχετικό κατάλογο που δημοσιεύει κάθε χρόνο το οικονομικό περιοδικό Capital. Το περιοδικό δημοσιεύει τη λίστα από το 1970. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο Αμερικανός καλλιτέχνης Μπρους Νάουμαν και ακολουθούν οι Γερμανοί Γκέοργκ Μπάζελιτς και Ροζμαρί Τρόκελ.
Ανάλογες είναι λοιπόν οι τιμές των έργων του. Το τελευταίο διάστημα άγνωστοι προσπαθούν να πουλήσουν μια σειρά από 500 σχέδια του τα οποία είχε φιλοτεχνήσει όταν ακόμα ήταν φοιτητής στην Ανατολική Γερμανία. Η τιμή αγγίζει αρκετά εκατομμύρια και ο Γκέρχαρντ Ρίχτερ είναι εξοργισμένος. «Ανάμεσα στα έργα που επιχειρούνται να πουληθούν είναι πολλά που δεν είναι δικά μου και τα υπόλοιπα είναι σκουπίδια που πρέπει να καούν» δήλωσε ο ζωγράφος στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Του πρόσφεραν μάλιστα πριν από χρόνια να αγοράσει ο ίδιος αυτά τα έργα αλλά αρνήθηκε. Ο Γκέρχαρντ Ρίχτερ δεν έχει δει από κοντά αυτά τα σχέδια αλλά μόνο σε φωτογραφίες και όπως λέει κάποια από αυτά φιλοτεχνήθηκαν από φίλους ζωγράφους, άλλα είναι δημιουργήματα της πρώην συζύγου του Μαριάνε (ή αλλιώς Έμα, η οποία έγινε διάσημη μέσα από το ομώνυμο έργο του Ρίχτερ που την παρουσιάζει γυμνή να κατεβαίνει μια σκάλα) και κάποια δικά του.
Το απαράμιλλο ύφος του Ρίχτερ
Τα δικά του έργα είναι από την εποχή που σπούδαζε ακόμη στη Σχολή Καλών Τεχνών της Δρέσδης (1951-1956). Τότε ακόμα ο Ρίχτερ αναζητούσε το ύφος του, πειραματιζόταν, αντέγραφε όπως συμβαίνει συνήθως με όλους τους νέους καλλιτέχνες. «Έφτιαχνε έργα που θύμιζαν Πικάσο. Αυτό ήταν πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στην Ανατολική Γερμανία», λέει ο ειδικός τεχνοκριτικός Ντίτμαρ Έλγκερ.
Ο Γκέρχαρντ Ρίχτερ διέφυγε από την Ανατολική Γερμανία μαζί με τη γυναίκα του το 1961 και κατέφυγαν στο Ντίσελντορφ όπου με πολύ κόπο κατάφερε να βρει τον καλλιτεχνικό του δρόμο.
Ο Ρίχτερ είχε μάθει να ζωγραφίζει ρεαλιστικά, ο «σοσιαλιστικός ρεαλισμός» ήταν το κίνημα που επικρατούσε στη γενέτειρά του, ωστόσο στη Δύση όπου κατέφυγε αυτός ο τρόπος δεν ήταν αποδεκτός. Έτσι ο Ρίχτερ δημιούργησε ένα δικό του στιλ. ‘Έσβηνε' και έκανε θολές τις φωτορεαλιστικές αποτυπώσεις του στον καμβά. Το ύφος του ξεχώρισε και του προσέδωσε την καλλιτεχνική του ταυτότητα.
Ο τεχνοκριτικός Ντίτμαρ Έλγκερ εργάστηκε για χρόνια στο ατελιέ του Γερμανού ζωγράφου στην Κολωνία και από το 2006 διευθύνει το αρχείο Γκέρχαρντ Ρίχτερ που στεγάζεται στις Κρατικές Συλλογές Έργων Τέχνης με έδρα τη Δρέσδη.
Τα αμφιλεγόμενα σχέδια βρέθηκαν στο εγκαταλελειμμένο σπίτι των πεθερικών του Ρίχτερ που διέφυγαν και αυτοί στη Δύση. Νομικά όμως αμφισβητείται ότι είναι οι νόμιμοι κάτοχοι των σχεδίων. Ο Γέρχαρντ Ρίχτερ εξοργισμένος από αυτή την ιστορία παραχώρησε εν τω μεταξύ όλα τα πνευματικά δικαιώματα από το σύνολο των πρώιμων σχεδίων του, την περίοδο δηλαδή που ζούσε στη Δρέσδη, στο αρχείο που διαχειρίζεται το έργο του. Με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να ρίξει την εμπορική τους αξία αλλά όχι βέβαια την ιστορική.
Χάικε Μουντ
Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου
Πηγή άρθρου: Deutsche Welle