Το τελευταίο κομμάτι της προχθεσινής ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα στο Βελλίδειο ήταν αφιερωμένο στη Θεσσαλονίκη. Όπως είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ η σημερινή κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για την υποβάθμιση της περιοχής, καθώς την τελευταία διετία «πάγωσαν» μεγάλα έργα και εξαγγέλθηκαν άλλα που δεν έχουν ξεκινήσει. Πιθανόν στο πίσω μέρος του μυαλού του ο κ. Τσίπρας να είχε το γεγονός ότι όταν ο ίδιος βρισκόταν στο Μέγαρο Μαξίμου είχε δημιουργήσει Γραφείο Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη στο κτίριο του υπουργείου Μακεδονίας Θράκης, το οποίο ο κ. Μητσοτάκης, αν και δεν τόλμησε να καταργήσει, τα τελευταία δύο χρόνια το έχει υποβαθμίσει δια της απουσίας του.
Μια εβδομάδα πριν, ο σημερινός πρωθυπουργός μιλώντας στα εγκαίνια της 85ης ΔΕΘ, είχε αφιερώσει επίσης ένα κομμάτι της ομιλίας του στη Θεσσαλονίκη και τα έργα που γίνονται ή προγραμματίζονται. Μάλιστα, στη συνάντηση με τους βουλευτές της πόλης της ΝΔ ενόψει της ΔΕΘ, είπε ότι η Θεσσαλονίκη εκπροσωπείται στην κυβέρνηση με τρεις υπουργούς, τον υπουργό Επικρατείας Άκη Σκέρτσο, τον υφυπουργό Υποδομών Γιώργο Καραγιάννη και τον υφυπουργό Εσωτερικών, αρμόδιο για τη Μακεδονία και τη Θράκη, Σταύρο Καλαφάτη. Επρόκειτο στην ουσία για απάντηση σε σχέση με τον πρόσφατο ανασχηματισμό, όταν είχε ακούσει κατά πρόσωπο την κριτική βουλευτή του κόμματος του ότι η Θεσσαλονίκη υποεκπροσωπείται στη σύνθεση της νέας κυβέρνησης, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε επί των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ, και του είχε απαντήσει ότι σημασία δεν έχει ο αριθμός των τοπικών στελεχών που καταλαμβάνουν υπουργικούς θώκους, σημασία έχει το έργο που γίνεται για την περιοχή.
Όλα αυτά τα γεγονότα, που εκτυλίχθηκαν μόλις τις τελευταίες 12 ημέρες, δείχνουν ότι αφενός η Θεσσαλονίκη, δια των εκπροσώπων της διαχρονικά, έχει τοποθετήσει τον εαυτό της σε μια ιδιαίτερη θέση στην ελληνική επικράτεια που χρήζει ξεχωριστής μεταχείρισης και αφετέρου ότι οι εκπρόσωποι της κεντρικής εξουσίας έχουν αποδεχθεί αυτή την ιδιαιτερότητα, τουλάχιστον στη θεωρία. Παίζουν, δηλαδή, το παιχνίδι της επικοινωνίας στη Θεσσαλονίκη με τοπικούς όρους, κάτι που δεν αλλάζει και πολλά πράγματα από την ουσία, αφού πολλά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά, ενώ η αλήθεια είναι ότι στη Θεσσαλονίκη όποιο μεγάλο έργο δρομολογείται είναι καταδικασμένο να περάσει από 40 κύματα και να καταλήξει… ανέκδοτο, συνήθως λόγω διαφωνιών και διχογνωμιών των φορέων της πόλης, που όπως έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολα συμφωνούν σε κάτι. Αντίθετα πολύ εύκολα διαφοροποιούνται από βασικές επιλογές, εξαιτίας ανταγωνισμών που αναπτύσσονται εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος. Χαρακτηριστικά πρόσφατα παραδείγματα εσωτερικών διαφωνιών στη Θεσσαλονίκη αποτελούν το μετρό -είναι γνωστή η λυσσώδης νομική αντίδραση με κάθε αφορμή όσων διαφωνούν εν όλω ή εν μέρει με το έργο-, αλλά και η ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου της ΔΕΘ – Helexpo. Μια διαδικασία, η οποία προχωράει με τη συναίνεση των δύο μεγάλων κομμάτων, του δήμου Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά οι δήμαρχοι της δυτικής πόλης, η Μητρόπολη Νεαπόλεως – Σταυρουπόλεως, το Κίνημα Αλλαγής και πολιτικοί παράγοντες της β΄ εκλογικής περιφέρειας Θεσσαλονίκης ζητούν να ισχύσει απόφαση του 2009 για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων στη δυτική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος. Επιχειρήματα για τις διαφωνίες διατυπώνονται πάντα, καθώς η πρακτική δυνατότητα και εμπειρία συχνά δεν απασχολούν κανέναν.
Το δεδομένο είναι ότι η Θεσσαλονίκη με όλη αυτή τη συμπεριφορά, λες και είναι υπερπόντια κτήση μιας αυτοκρατορίας κάπου στον Ειρηνικό, δημιουργεί κινητικότητα κάθε Σεπτέμβριο, αλλά επί της ουσίας δεν κερδίζει και πολλά. Αντίθετα καταγράφεται στο συλλογικό υποσυνείδητο ως αδικημένη έναντι των Αθηνών και της Νοτίου Ελλάδος γενικότερα. Ακόμη κι αν αυτό συμβαίνει -κάτι που όντως ισχύει διαχρονικά σε αρκετά πεδία- λύση δεν είναι ούτε η γκρίνια, ούτε η διεκδίκηση της ποσόστωσης, που παραπέμπουν περισσότερο σε ιδρυματισμό. Η μόνη ρεαλιστική λύση είναι ο μερικός απογαλακτισμός από την κεντρική εξουσία, με την αξιοποίηση τόσο των δυνατοτήτων που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και των νέων τεχνολογιών της ψηφιακής εποχής. Οι δυνατότητες υπάρχουν, η νέα εποχή ήδη τρέχει. Αυτά που λείπουν είναι η μέθοδος και ενδεχομένως η φυσική ηγεσία που θα κινηθεί κόντρα στην πεπατημένη. Προφανώς η διοικητική και οργανωτική δομή του σημερινού ελληνικού κράτους δεν είναι σύμμαχος σε προσπάθειες ουσιαστικής αποκέντρωσης, αλλά όσο πιο δύσκολα είναι τα πράγματα, τόσο οι προκλήσεις είναι μεγαλύτερες. Η συνολική ανάπλαση και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου, του μοναδικού πρότζεκτ με το οποίο η Θεσσαλονίκη εν συνόλω μπορεί να κοιτάξει με διαφορετική ματιά το μέλλον σε βάθος δεκαετιών, είναι μια ευκαιρία. Εάν το γεγονός ότι στο θέμα αναφέρθηκε στην ομιλία του στα εγκαίνια της 85ης ΔΕΘ ο Κ. Μητσοτάκης σημαίνει ότι η κεντρική εξουσία σκοπεύει να αναλάβει δυναμική πρωτοβουλία σύντομα έχει καλώς. Διαφορετικά η λύση είναι η συστράτευση των τοπικών δυνάμεων, χωρίς τοπικούς και εκλογικούς περιορισμούς, αφού στο θαλάσσιο μέτωπο από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι εμπλέκονται έξι δήμοι. Διότι πρώτον, εάν υπάρξει αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου κερδισμένοι θα βγουν όλοι οι Θεσσαλονικείς και δεύτερον, είναι σαφές ότι το συγκεκριμένο πρότζεκτ ξεπερνάει όχι μόνο ένα, αλλά περισσότερους εκλογικούς κύκλους. Πρόκειται, δηλαδή, για μοναδική ευκαιρία να ξεπεράσει η Θεσσαλονίκη, δια των πολιτικών, παραγωγικών και κοινωνικών της εκπροσώπων, το μειονεκτικό σύνδρομο που την κατατρέχει. Να αναδειχθεί σε ένα επί της ουσίας δεύτερο πόλο της χώρας, ο οποίος όντας μακριά από την κεντρική εξουσία μπορεί να δράσει δημιουργικά και πέρα από κυβερνητικές και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Με όχημα την οικονομία και την επιχειρηματικότητα και στόχο της κοινωνική ανάπτυξη και την εξωστρέφεια που τόσο ανάγκη έχει η περιοχή για το μέλλον της.