Άρθρο του Γιάννη Παπαγεωργίου
Είναι πλέον κοινή παραδοχή από το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, ότι η ελληνική οικονομία για να επιστρέψει σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης πρέπει να ακολουθήσει ένα τελείως διαφορετικό παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο από εκείνο των προηγούμενων δεκαετιών.
Μέχρι τα πρόθυρα της κρίσης το 2008, βασικός παράγοντας εξέλιξης του Ελληνικού επιχειρείν αποτέλεσε η εγχώρια κατανάλωση. Η πρωτόγνωρη αύξηση των εισοδημάτων των νοικοκυριών, η διόγκωση του δημόσιου τομέα τα οποία προέρχονταν κυρίως από τον κρατικό δανεισμό και την εισροή ευρωπαϊκών κεφαλαίων καθώς και ο τεράστιος τραπεζικός δανεισμός οδήγησαν την χώρα σε ένα εσωστρεφές βραχυχρόνιο/βραχυπρόθεσμο αναπτυξιακό μοντέλο η βάση του οποίου ήταν η κατανάλωση. Βασικοί άξονες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας όπως ο αγροτικός τομέας και η μεταποίηση συρρικνώθηκαν με αποτέλεσμα το ισοζύγιο εξαγωγών εισαγωγών να επιδεινωθεί δραματικά ενώ αναπτύχθηκαν ραγδαία τομείς όπως η κατασκευή και το λιανεμπόριο, τα οποία παρ' όλα αυτά δεν μπορούσαν να συμβάλλουν στις εξαγωγικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας.
Οι πολίτες δεν είχαν αντιληφθεί την αστάθεια αυτού του μοντέλου ή όσοι διέβλεπαν την καταιγίδα και αντιδρούσαν χαρακτηρίζονταν ως γραφικοί. Όταν η πρόσβαση στον εξωτερικό δανεισμό διακόπηκε ξεκίνησαν να φαίνονται έντονα τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Ένα μοντέλο ανάπτυξης που ξεκίνησε το 1980 χωρίς θεμέλια και συντηρήθηκε επί σειρά δεκαετιών οδήγησε την ελληνική οικονομία σε κατάρρευση εκτοξεύοντας τα ποσοστά ανεργίας συνολικά και ακόμα πιο έντονα στους νέους.
Είναι σαφές ότι πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά και να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος. Πρέπει να διεκδικήσουμε ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης κόντρα στον λαϊκισμό και τον φανατισμό της εποχής.Πρέπει να σταθούμε απέναντι στην παροχολογία και τα ωραία μεγάλα λόγια και να δούμε πως θα προχωρήσουμε μπροστά σωστά και σταθερά.
Το νέο μοντέλο ανάπτυξης πρέπει να εστιάσει κυρίως σε συγκεκριμένους εξαγωγικούς κλάδους στους οποίους η Ελλάδα διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα (π.χ.τρόφιμα, τουρισμό, μεταποίηση, τεχνολογία, ενέργεια, logistics, αγροτική παραγωγή). Αυτοί οι κλάδοι μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα και οργανωμένα και να αναπληρώσουν ένα τεράστιο μέρος δραστηριοτήτων που χάθηκαν αλλά και να δημιουργήσουν νέες θέσεις απασχόλησης που μέχρι πρόσφατα ήταν μοιρασμένες σε άλλους κλάδους. Δυστυχώς τομείς όπως το εμπόριο και οι κατασκευές δεν θα μπορέσουν άμεσα να επανακτήσουν την πλειοψηφία των θέσεων εργασίας που είχαν έως το 2008. Σε αυτή την μετάβαση της οικονομίας, σε ένα μοντέλο εξωστρέφειας και διεθνώς ανταγωνιστικό, καθοριστικός θα είναι ο ρόλος της τεχνολογίας και ιδιαίτερα της ψηφιακής. Η τεχνολογία θα αποτελέσει το εργαλείο για το μετασχηματισμό κλάδων και τη βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Αποτέλεσμα αυτής της τεχνολογικής εξέλιξης είναι να στραφεί η ελληνική οικονομία στο εγχώριο ανθρώπινο κεφάλαιο που αποτελεί αδιαμφησβήτητα και τον πιο πολύτιμο πόρο της χώρας.
Η συνεχής και ουσιαστική επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο της Ελλάδας σε συνδυασμό με τον αναγκαίο αναπροσανατολισμό του εγχώριου επιχειρείν, αποτελούντα μέσα με τα οποία η χώρα θα μπορέσει να ξεφύγει από το σημερινό τέλμα.
*MSc Οικονομολόγος, πολιτικό στέλεχος ΝΔ