Skip to main content

Ζορμπά: Κακώς δεν εξαιρέθηκαν τα μνημεία από το Υπερταμείο

Η υπουργός Πολιτισμού άφησε αιχμές προς την πρώην υπουργό, Λυδία Κονιόρδου, ενώ άφησε και ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση.

«Κακώς δεν υπήρξε πρόβλεψη να εξαιρεθούν τα μνημεία το 2016» παραδέχθηκε η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά, και πρόσθεσε «υποθέτω ότι η κυρία Κονιόρδου έκανε μια συνεννόηση με το ΥΠΟΙΚ, αλλά δεν το ξέρω».

Με τις δηλώσεις αυτές, η νέα υπουργός Πολιτισμού ξεκαθάρισε ότι στις λίστες με τα ακίνητα που μεταβιβάζονται στη εταιρεία ακινήτων δημοσίου, η αλλιώς στο λεγόμενο υπερταμείο, συμπεριλαμβάνονται μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι με μερικούς εξ αυτών να είναι ο Ενετικός προμαχώνας Lando, το φρούριο Φιρκά, το αρχαιολογικό μουσείο Κρήτης και το τούρκικο χαμάμ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όσο διασταυρώνονται οι κωδικοί του εθνικού κτηματολογίου γίνεται σαφές ότι το ζήτημα αφορά αρχαιολογικούς χώρους σε όλη την Ελλάδα και όχι μόνο στην Κρήτη.

Το γεγονός προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στα κόμματα της αντιπολίτευσης ενώ ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζήτησε την άμεση εξαίρεση μεταβίβασης της κυριότητας και της διαχείρισης των μνημείων, τονίζοντας ότι πρόκειται για De Facto ακίνητη περιουσία που ανήκει στο δημόσιο και υπερβαίνει κάθε συναλλαγής. Παράλληλα, ζήτησε συνάντηση με την Υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά και τον Υφυπουργό Πολιτισμού προκειμένου να ενημερωθεί για το θέμα.

Αιχμές Ζορμπά κατά Κονιόρδου

Στις δηλώσεις της η υπουργός Πολιτισμού τόνισε πως «γίνεται φασαρία για το τίποτα».

«Πρόκειται για νόμο του 2016 που έδινε στο Υπερταμείο το σύνολο των ακινήτων του Δημοσίου με εξαίρεση των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων, των περιοχών Ramsar κ.λπ. Δεν έχω λόγο να αμφισβητώ τη νομική διάταξη του υπουργείου Οικονομικών», δήλωσε η υπουργός μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Θέμα 104,6 FM.

Ωστόσο, παραδέχθηκε ότι «κακώς δεν υπήρξε ξεκαθάρισμα πριν πάνε τα μνημεία στο υπερταμείο», προσθέτοντας ότι «πρέπει να δούμε αν είναι κάτι που απειλεί τα μνημεία ή μια χρόνια ασθένεια του υπουργείου να μην έχει κτηματολόγιο».

Η κυρία Ζορμπά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση, λέγοντας ότι «θα δούμε αν είναι απαραίτητο να ξεκαθαριστεί» και προσθέτοντας «να τοποθετηθεί το ΥΠΟΙΚ που μας διαβεβαιώνει ότι δεν υφίσταται κανένα πρόβλημα και δεν έχω λόγο να το αμφισβητήσω αυτό».

«Υποθέτω ότι η κυρία Κονιόρδου έκανε μια συνεννόηση με το ΥΠΟΙΚ, αλλά δεν το ξέρω», πρόσθεσε για τη σύνταξη του καταλόγου το 2016.

«Και ο νόμος και η Βουλή που τον ψήφισε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που τον υπέγραψε, θεωρώ ότι δεν θα έβαζαν σε δοκιμασία κανέναν αρχαιολογικό χώρο και χώρο που ανήκει σε πολιτιστική κληρονομιά και η οποία προστατεύεται συνταγματικά. Δημιουργήθηκε μια αίσθηση ανασφάλειας. Δεν ξέρω για τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν, υπάρχει ένα κενό με το κτηματολόγιο που δεν ολοκληρώνεται. Εκεί πρέπει να δώσουμε την προσοχή μας, γιατί είναι έργο υποδομής», κατέληξε η κυρία Ζορμπά.

Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων: «Συνταγματική εκτροπή» η μεταβίβαση μνημείων στο Υπερταμείο

«Την άμεση εξαίρεση μεταβίβασης της κυριότητας και διαχείρισης των μνημείων των Χανίων και άλλων περιοχών της χώρας που περιλαμβάνονται στον μακρύ κατάλογο των 10.119 ακινήτων προς μεταβίβαση στην ΕΤΑΔ ΑΕ» ζητά από το ΥΠΠΟΑ και την κυβέρνηση ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, κάνοντας λόγο για «συνταγματική εκτροπή».

H ανακοίνωση:

«O Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων τονίζει για μία ακόμη φορά ότι τα μνημεία προστατεύονται από το Σύνταγμα και αποτελούν de facto ακίνητη περιουσία του δημοσίου, εκτός κάθε συναλλαγής. Καταγγέλλει την επιχειρούμενη εκχώρηση της διαχείρισης όλων των μνημείων, αρχαίων και νεώτερων, τα οποία περιλαμβάνονται στην υπ΄ αριθμ. ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018 «Μεταβίβαση, κατ’ άρθρα 196 παρ. 6 και 209 του Ν. 4389/2016, ακινήτων στην Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.)», σύμφωνα με την υπ΄ αριθμ. 86/18.06.2018 Απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής.  (ΦΕΚ 2320/ 19-6-2018/ Τεύχος Β΄).

Το πρωτοφανές αυτό γεγονός έγινε γνωστό με αφορμή τη δημοσιοποίηση καταλόγου των μνημείων που υπάγονται στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων. Διαπιστώθηκε ότι σ’ αυτόν περιλαμβάνονται μεγάλα τμήματα της ανατολικής τάφρου των Ενετικών οχυρώσεων, η τάφρος του Βυζαντινού τείχους, η νότια τάφρος των Ενετικών οχυρώσεων, ακίνητα στα οποία έχουν έλθει στο φως σημαντικά μινωικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, συγκροτήματα ενετικών νεωρίων, ο προμαχώνας Μοnigo, o Ενετικός προμαχώνας Lando, το φρούριο Φιρκά και το τούρκικο χαμάμ (ακίνητα απαλλοτριωμένα για αρχαιολογικούς σκοπούς από το ΥΠΠΟΑ ή και ακίνητα στα οποία έχουν επίσης πραγματοποιηθεί εργασίες ανάδειξης και αποκατάστασης). Περιλαμβάνονται ακόμη και τα Αρχαιολογικά  Μουσεία (!), τόσο το στεγαζόμενο στον ναό του Αγίου Φραγκίσκου αλλά και το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο και άλλα όπως το Εθνικό Μουσείο Ελευθέριος Βενιζέλος ή το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης. Η κίνηση αυτή είναι πρωτοφανής για τα έως σήμερα δεδομένα της διαχείρισης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και πρόκειται δικαιολογημένα να ξεσηκώσει θύελλες αντιδράσεων σε τοπικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Η εξαίρεση των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, σύμφωνα με το άρθρο 196, παράγρ. 4 του Ν. 4389/2016, αποτελεί προσχηματική δικαιολογία, δεδομένου ότι αναιρείται από την αμέσως επόμενη παράγραφο, την παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου, σύμφωνα με την οποία τα εξαιρούμενα ακίνητα παραμένουν στη διαχείριση της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε., μάλιστα με την «επιφύλαξη υφιστάμενου δικαιώματος οποιουδήποτε νομικού προσώπου εκτός του Ελληνικού Δημοσίου». Η νομή, χρήση και διαχείριση λοιπόν των σημαντικότερων μνημείων των Χανίων δεν θα ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και τις Περιφερειακές Υπηρεσίες του, κατά παράβαση του πνεύματος του άρθρου 24 του Συντάγματος.

Τα μνημεία και οι αρχαιότητες είναι αντικείμενα εκτός συναλλαγής, αμεταβίβαστα, ακατάσχετα, αναπαλλοτρίωτα. Κάθε απόπειρα μεταβίβασης αυτών προς διαχείριση από τρίτους μας βρίσκει αντίθετους. Αυτό αποτελεί πάγια θέση του Συλλόγου μας και γι΄ αυτό θα αγωνιστούμε με κάθε νόμιμο μέσον, προκειμένου να διατηρηθεί ο χαρακτήρας των αρχαιοτήτων ως δημόσιου κοινωνικού αγαθού.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων δεν θα επιτρέψει την παραχώρηση αρχαιολογικών χώρων και μνημείων ως εγγύηση δανείου του δημοσίου χρέους για έναν ολόκληρο αιώνα, με άγνωστη εν τέλει έκβαση. Η απαράδεκτη αυτή ενέργεια, αν και συντελείται σε καιρό ειρήνης, μπορεί να παραλληλιστεί μόνο με τους βανδαλισμούς μνημείων και τη λεηλασία αρχαιοτήτων στα πέτρινα χρόνια της κατοχής ή τις αρπαγές αρχαιοτήτων κατά τον 19ο αιώνα. Αποτελεί ύστατο σημείο συνταγματικής εκτροπής που μάλιστα λαμβάνει χώρα την ίδια στιγμή που θα περιμέναμε συντονισμένες ενέργειες για την επιστροφή των κλεμμένων αρχαιοτήτων και τις νόμιμες αποζημιώσεις για την καταστροφή τους σε καιρό πολέμου.

Για τους παραπάνω σοβαρούς λόγους ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητά από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ και την κυβέρνηση:

την άμεση εξαίρεση μεταβίβασης της κυριότητας και διαχείρισης των μνημείων των Χανίων και άλλων περιοχών της χώρας που περιλαμβάνονται στον μακρύ κατάλογο των 10.119 ακινήτων προς μεταβίβαση στην ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. την ενημέρωση των αρμόδιων Υπηρεσιακών μονάδων και των κατά τόπους Περιφερειακών Υπηρεσιών σχετικά με τα ακίνητα που έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.».